Çoğumuz ayaklarımızın altındaki zemini sabit ve değişmez olarak düşünsek de gezegenimizin katmanları arasında Dünya’nın tarihi yazılıdır.
Yeni bir araştırma, bu tarihin, Dünya’nın çekirdeğinin derinliklerinde gizlenen ve az bilinen bölümleri olduğunu gösteriyor.
Görünüşe göre, gezegenimizin iç çekirdeğinin içinde daha da derin, ikinci bir çekirdek daha var.
Bu keşif, gezegenimizin oluşumu ve evrimi hakkındaki anlayışımızı temelden değiştirebilir.
“DERS KİTAPLARINI YENİDEN YAZMAMIZ GEREKEBİLİR”
Avustralya Ulusal Üniversitesi’nden jeofizikçi Joanne Stephenson 2021’de yaptığı bir açıklamada, “Geleneksel olarak bize Dünya’nın dört ana katmandan oluştuğu öğretildi: kabuk, manto, dış çekirdek ve iç çekirdek.” demişti.
Stephenson ve meslektaşları, Dünya’nın çekirdeğinin aslında iki ayrı katmandan oluşabileceğine dair kanıtlar buldular.
Dünya’nın kabuğunun altında nelerin yattığına dair bilgilerimiz, çoğunlukla volkanların yüzeye çıkardığı materyallerden ve depremlerin yarattığı sismik dalgaların gezegenin içinden geçerken fısıldadığı verilerden elde edilir.
Bilim insanları bu dolaylı gözlemlerden, sıcaklığı 5 bin santigrat dereceyi aşan kavurucu iç çekirdeğin, Dünya’nın toplam hacminin yalnızca yüzde 1’ini oluşturduğunu hesaplamışlardı.
SİSMİK DALGALARIN FISILDADIKLARI
Stephenson’ın ekibi, bu yeni katmanı keşfetmek için Uluslararası Sismoloji Merkezi tarafından toplanan ve sismik dalgaların Dünya’yı kat etmesinin ne kadar sürdüğüne dair onlarca yıllık verileri, iç çekirdeğin binlerce modeliyle karşılaştırmak için bir arama algoritması kullandı.
Ekip, özellikle iç çekirdeğin “anizotropisi” üzerine odaklandı; bu, malzemenin yapısındaki farklılıkların içinden geçen sismik dalgaların hızını nasıl değiştirdiğini ifade eden bir özellik.
Bu analizler sonucunda, iç çekirdeğin en iç kısmında demirin yapısında bir değişiklik olduğu ve sismik dalgaların bu bölgede farklı bir açıyla daha hızlı ilerlediği tespit edildi.
Stephenson, “Demirin yapısında bir değişikliğe işaret edebilecek kanıtlar bulduk. Bu da Dünya tarihinde iki ayrı soğuma olayının yaşandığını gösteriyor.” dedi.
Bu bulgular, daha önce deneysel kanıtların bir kısmının Dünya’nın yapısına ilişkin mevcut modellerimizle neden uyuşmadığını açıklayabilir.
Daha önce de iç çekirdeği oluşturan demir kristallerinin farklı yapısal hizalanmalara sahip olabileceğine dair ipuçlarıyla, en içteki bu katmanın varlığından şüphelenilmişti.
GELECEK ARAŞTIRMALAR VE BELİRSİZLİKLER
Araştırmacılar, küresel depremlerin ve sismik alıcıların dağılımındaki sınırlılıklar nedeniyle veri boşlukları olduğunu kabul etseler de sonuçlarının en içteki çekirdeğin yapısı üzerine yapılan diğer çalışmalarla örtüştüğünü belirtiyorlar.
Gelecekteki araştırmaların bu veri boşluklarından bazılarını doldurması ve bilim insanlarının bu bulguları doğrulamasına veya çürütmesine olanak tanıması bekleniyor.
Bu keşif, gezegenimizin en erişilmez bölgesine, yani Dünya’nın çekirdeğine dair bilgimizdeki bulmacanın önemli bir parçasını daha ekliyor ve gezegenimizin geçmişine dair yeni pencereler aralıyor.
kaydırmaya devam ederek gündemden son dakika ve magazin haberlerine havadiskolik.com üzerinden anında erişebilirsiniz.
kaynak
News
