Z kuşağı işine bağlı değil: Gençlerin yarısından fazlası istifa etmeyi düşünüyor

Amerika’da çalışanların önemli bir kısmı işinden memnun değil. HireClix tarafından yapılan bir araştırmaya göre işinden ayrılmayı düşünenlerin oranı geçen yıla göre artış gösterirken, özellikle genç çalışanlar mevcut işlerini geçici görmeye başladı. Gen Z’nin yarısından fazlası, kariyerinde ilerleyemediğini düşündüğü için yakın zamanda işini bırakmayı planlıyor.

ÇALIŞANLARIN ÜÇTE BİRİ İŞTEN AYRILMAYI DÜŞÜNÜYOR

HireClix’in 1.000’den fazla Amerikalı çalışanla yaptığı ankete göre, genel çalışan nüfusunun yüzde 38’i işten ayrılmayı düşünüyor. Bu oran 2024’te yüzde 32 seviyesindeydi. Özellikle Gen Z çalışanlarının yüzde 54’ü mevcut işini bırakmayı planlıyor; bu oran geçen yıl sadece yüzde 30’du.

Gen Z dışında da memnuniyetsizlik göze çarpıyor:

• Yılda 100 bin doların altında kazananların yüzde 50’si işini bırakmak istiyor.
• Millennials (Y kuşağı) çalışanların yüzde 47’si aynı görüşte.
• Kadın çalışanlarda ise oran yüzde 41.

Çalışanların ayrılma sebeplerinin başında “işten artık keyif almamak” geliyor. 2024’te bu oran yüzde 60 iken, bu yıl yüzde 44’e düşmüş olsa da, başka faktörler öne çıkıyor. Yeterli zam ve prim alamadığını söyleyenlerin oranı yüzde 29’dan yüzde 36’ya, iş-yaşam dengesi kuramayanların oranı yüzde 26’dan yüzde 32’ye yükseldi. Yüzde 31 ise mevcut işyerinde gelişim fırsatı bulamadığını belirtti.

“SADAKAT KARŞILIĞINDA GÜVENCE DÖNEMİ BİTTİ”

Kuzeydoğu Üniversitesi’nden iş psikoloğu Paula Caligiuri, çalışanların işten ayrılma isteğini hem uzun yıllardır süregelen yapısal sorunlara hem de günümüz ekonomik koşullarına bağlıyor:

“On yıllar boyunca iş, sadakat karşılığında güvence ve maaş anlamına geliyordu. Ama bu kontrat çoktan bozuldu. Şirketler sadakat isterken, emeklilik haklarını ortadan kaldırdı, maaş artışlarını enflasyonun altında bıraktı, terfi yollarını kapattı. Çalışanlar da işverenlerini geçici, geçici olduğu kadar da ‘ticari’ bir ilişki olarak görmeye başladı.”

Caligiuri’ye göre maaşların enflasyona yetişmemesi ve yapay zekânın milyonlarca işi riske atması, çalışanlara kendilerini “harcanabilir” hissettiriyor.

GENÇLER İÇİN “İŞ GEÇİCİ, YAN İŞLER KALICI”

Ankete göre, Gen Z ve baby boomer çalışanlar işten keyif almayı ve yöneticilerle ilişkilerini öncelikli görüyor. Millennials ve X kuşağı ise daha çok maaş, gelişim imkânı ve iş-yaşam dengesi üzerinde duruyor.

Caligiuri, gençlerin kurumsal işlere bağlılık göstermediğini şöyle özetliyor:

“Gen Z için iş geçici. Onlar artık ‘dayan, zamanı gelince ödüllerini alırsın’ gibi eski söylemlere inanmıyor. Çoğu, yan işler veya kendi projelerinden daha fazla tatmin oluyor. Eğer iş onlara gelişim ve amaç sunmuyorsa, enerjilerini 9-5 işlerine değil, 5-9 uğraşlarına veriyorlar.”

EKONOMİK BELİRSİZLİK İŞTEN AYRILMAYI ENGELLİYOR

Her ne kadar işten ayrılma isteği yüksek olsa da, ülkede toplu bir istifa dalgası yaşanmıyor. Pandemi sonrası görülen “Büyük İstifa” döneminin aksine, bugün çalışanlar işlerine daha sıkı tutunuyor. Uzmanlara göre bunun nedeni, yavaş iş büyümesi ve artan işten çıkarmalar nedeniyle alternatif iş imkanlarının sınırlı olması.