Yasaklanan melodi: Gloomy Sunday’in trajik hikayesi

Müzik, ruh halimizi derinden etkileyebilir. Ancak bazı melodiler var ki etkisi sadece duygusal değil, trajik sonuçlar da doğurabiliyor. İşte bu noktada devreye “Gloomy Sunday” giriyor. Sözleri ve melodisiyle “intihar şarkısı” olarak anılan bu eser, müzik tarihinde eşi benzeri görülmemiş bir karanlığa sahip.

ŞARKININ HİKÂYESİ

1933 yılında Macar besteci Rezső Seress tarafından bestelenen “Gloomy Sunday”, orijinal adıyla “Szomorú Vasárnap”, ekonomik buhranın ve savaşın gölgesinde yazıldı. Sözleri László Jávor’a ait olan şarkı, terk edilen bir adamın umutsuzluğu ve yaşamdan kopuşunu anlatıyor.

Kısa süre içinde yayılan bu karanlık melodi, sadece bestecisiyle değil, onunla temas kuran çok sayıda insanla birlikte anılmaya başladı. Özellikle Budapeşte’de şarkının çalındığı haftalarda artan intihar vakaları, medyada büyük yankı uyandırdı.

Rezső Seress’in de 1968 yılında intihar etmesi, bu şarkıya yönelik “lanetli” algısını daha da güçlendirdi.

ŞARKIYI YASAKLAYAN RADYOLAR

“Gloomy Sunday”in ünü sadece Avrupa’yla sınırlı kalmadı. Şarkı Amerika’da Billie Holiday’in eşsiz sesiyle yankı buldu. Ancak şarkının yaygınlaştığı dönemlerde intihar haberlerinin artması, bazı radyo istasyonlarını şarkıyı yasaklama kararı almaya itti. Özellikle BBC, uzun yıllar bu parçanın çalınmasına izin vermedi.

BİLİMSEL AÇIDAN BAKILDIĞINDA

Psikologlar, şarkının etkisinin özellikle depresyona meyilli bireylerde yoğun şekilde hissedildiğini vurguluyor. Melankolik yapısı, karanlık sözleri ve yavaş temposu; zaten hassas bir ruh halindeki kişilerin duygusal durumunu daha da derinleştirebilir.

Ancak intiharların doğrudan bu şarkıya bağlı olduğu yönündeki iddialar bilimsel olarak kanıtlanmış değil. Yine de müziğin psikoloji üzerindeki etkileri inkâr edilemez.

GLOOMY SUNDAY BİR EFSANE Mİ, GERÇEK Mİ?

Bazı müzikologlar ve tarihçiler, bu hikâyenin büyük kısmının şehir efsanesine dönüştüğünü savunuyor. Medyanın etkisiyle büyüyen olaylar zinciri, zamanla şarkıyı korkutucu bir kült simgeye dönüştürdü. Ancak ortada bir gerçek var: Bu şarkı, duygulara dokunmakla kalmıyor; onları derinleştiriyor, karanlık bir atmosfer yaratıyor.