Robotlardan insanlara: Bilim insanları yedinci hissin izini sürdü

Bilim dünyası, insan duyularına ilişkin çığır açıcı bir keşfe imza attı. Görme, işitme, tatma, koklama ve dokunmanın ötesinde, insanlarda “yedinci bir his” bulundu. Queen Mary Üniversitesi Psikoloji Bölümü tarafından yürütülen çalışmada, insanların yalnızca parmak uçlarını kullanarak kumun altında gizlenmiş nesneleri hissedebildiği kanıtlandı. Araştırmacılar bu yeni duyuyu “remote touch” yani uzaktan dokunma olarak tanımladı.

KUMUN ALTINDAKİ NESNELERİ ‘TEMASSIZ’ HİSSETTİLER

Araştırmada gönüllülerden, kumun altında saklı nesneleri yalnızca parmak uçlarıyla bulmaları istendi. Katılımcılar, nesneleri hiçbir fiziksel temas olmadan yüzde 70’e yakın doğruluk oranıyla tespit etti. Bilim insanları, bu yeteneğin, kumun içindeki çok küçük titreşimleri algılama becerisinden kaynaklandığını belirledi.

Araştırma ekibine göre insanlar, tıpkı deniz kıyısında gagalarıyla avını hisseden kuşlar gibi, çevredeki titreşimlerden yola çıkarak nesnelerin yerini sezebiliyor.

MATEMATİK SINIRLARINI ZORLUYOR

Fiziksel ölçümlere göre bu tür titreşimlerin algılanabileceği sınır bir milimetre civarında olmasına rağmen, deneylerde bu mesafe 7 santimetreye kadar çıktı. Bu sonuç, insan dokunma duyusunun şimdiye dek sanılandan çok daha karmaşık olduğunu gösterdi.

Araştırma, eylül ayında düzenlenen 2025 IEEE Uluslararası Gelişim ve Öğrenme Konferansı (ICDL) kapsamında sunuldu ve IEEE Xplore dergisinde yayımlandı.

ROBOTLAR DA DENENDİ

Bilim insanları, aynı testi robotik bir sistem üzerinde de uyguladı. Geliştirilen yapay zekâ destekli dokunma sensörü, insanlarınki kadar hassas olmasa da nesneleri yüzde 40 doğruluk oranıyla tespit etti. Ancak robotların algılama mesafesi 7,1 santimetreye kadar ulaştı.

Araştırmacılar, insan deneylerinden elde edilen verilerin robotların öğrenme sürecine rehberlik ettiğini, robotik deneylerin de insan algısına dair yeni bakış açıları sunduğunu belirtti.

YENİ NESİL ROBOT VE KEŞİF TEKNOLOJİLERİNE KAPI ARALAYABİLİR

Bilim insanlarına göre bu keşif, hem insan duyularını hem de robot teknolojilerini yeniden tanımlayabilir. Uzaktan dokunma hissi, arkeolojik kazılarda nesnelere zarar vermeden keşif yapılmasından, Mars yüzeyi veya deniz tabanının araştırılmasına kadar pek çok alanda kullanılabilir.