NASA’dan tarihi keşif: Mars’ta mikropların izine mi rastlandı?

Kızıl Gezegen’de uzun süredir yaşam izleri aranıyor. NASA’nın Perseverance keşif aracı, Jezero Krateri’nde “Bright Angel” adı verilen bölgede, milyarlarca yıl öncesine ait olabilecek sıra dışı kayaç yapıları keşfetti. Kayaçlarda görülen düzensiz yüzey lekeleri ve nodüller, Dünya’da çoğunlukla mikrobiyal yaşamla ilişkilendirilen türden. Araştırmacılar, bunun bugüne kadar Mars’ta yaşam ihtimaline dair bulunan en güçlü kanıtlardan biri olabileceğini düşünüyor.

BRİGHT ANGEL FORMASYONU’NDAKİ GİZEMLİ KAYAÇLAR

Perseverance, 2021’de Mars’a iniş yaptıktan sonra Neretva Vallis adlı eski bir nehir vadisini keşfe çıktı. Geçtiğimiz yıl vadinin kuzey ucundaki Bright Angel oluşumunda incelenen kayalar, karbon bazlı bileşikler içeriyordu. Ayrıca yüzeylerinde nokta ve nodüller belirlendi. NASA yetkilisi Sean Duffy, “Bu, Mars’ta yaşam olduğuna dair şimdiye kadar bulduğumuz en güçlü işaret olabilir” açıklamasında bulundu.

POTANSİYEL BİYOİŞARETLER

Nature dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, bu özellikler “potansiyel biyoişaretler” olarak değerlendirilmeli. Yani doğrudan yaşamın kanıtı olmasa da, geçmişte mikrobiyal faaliyetlerin izleri olabilir. NASA’dan Dr. Nicky Fox, “Bu bir imza, bir kalıntı. Bizzat yaşam değil. Belki de milyarlarca yıl önce var olmuş canlılardan arda kalan bir işaret” diyerek ihtimale dikkat çekti.

DÜNYA İLE BENZERLİKLER

Araştırmayı yürüten ekipten Stony Brook Üniversitesi’nden jeokimyacı Joel Hurowitz, kayalarda vivianit (demir fosfat) ve greigit (demir sülfür) minerallerine rastladıklarını açıkladı. Bu mineraller, Dünya’da çoğunlukla organik maddelerle etkileşime giren mikroplar tarafından üretiliyor. Ancak tamamen kimyasal süreçlerle de oluşabilmeleri, araştırmacıların temkinli yaklaşmasına yol açıyor. Hurowitz, “Biyolojik olmayan süreçleri de tamamen dışlayamayız. Bu nedenle şimdilik sadece potansiyel biyoişaret diyebiliriz” dedi.

NASA’NIN GELECEK PLANLARI VE BÜTÇE KRİZİ

Kesin yanıt için Mars’ta toplanan örneklerin Dünya’ya getirilmesi gerekiyor. Perseverance, bu kayaçlardan örnekler depoladı ancak NASA’nın Mars örnek dönüşü misyonu ciddi bütçe kesintileri nedeniyle ertelenme riskiyle karşı karşıya. Trump yönetiminin bilim bütçesinde yaptığı “yok edici” kesintiler, projeyi belirsizliğe sürükledi.

NASA’dan Dr. Fox, “Bilimsel keşifler tesadüfen olmuyor. Bunlar uzun vadeli planlama ve yatırımın sonucu. Bu bulgu, neden daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyduğumuzu açıkça gösteriyor” diyerek projeye yatırım çağrısı yaptı.