Dünyanın en büyük Mars kayası satılıyor: Değeri 4 Milyon dolar

Mars’tan koparak Dünya’ya düşen ve bilinen en büyük Mars meteoru olan NWA 16788, 16 Temmuz’da Sotheby’s New York’ta açık artırmaya çıkıyor. 2023 yılında Nijer’in ıssız Agadez bölgesinde keşfedilen bu 24,5 kilogramlık dev kaya, yalnızca büyüklüğüyle değil, Mars’a dair bilimsel sırlar barındırmasıyla da dikkat çekiyor. Ancak bu benzersiz örneğin özel koleksiyonlara mı gideceği, yoksa bilim dünyasına mı hizmet edeceği hâlâ belirsizliğini koruyor.

DÜNYADAKİ EN BÜYÜK MARS METEORU

Sotheby’s müzayede evine göre NWA 16788, şimdiye kadar Dünya’da bulunmuş en büyük Mars meteoru olma özelliğini taşıyor. 24,5 kilogram ağırlığındaki bu örnek, daha önceki en büyük Mars meteoritinden %70 daha büyük. Mars kökenli meteoritlerin çoğu sadece küçük parçacıklar halinde bulunurken, bu “anıtsal örnek” koleksiyonerler ve bilim insanları için büyük bir değer taşıyor.

Meteoritin yüzeyinde, Dünya atmosferine giriş sırasında oluşan cam benzeri bir kabuk da dikkat çekiyor. İç yapısının analizine göre, bu kaya Mars yüzeyinden güçlü bir asteroid çarpmasıyla kopmuş ve bazı kısımları cam formuna dönüşmüş.

BİLİM DÜNYASI VE KOLEKSİYONCULAR ARASINDA DENGE

Sotheby’s Doğa Tarihi Başkan Yardımcısı Cassandra Hatton, “Bu, sadece nadir değil; bir nesilde bir kez bulunan türden bir örnek” diyerek NWA 16788’in eşsizliğini vurguluyor. Ancak bu tür bilimsel önemi yüksek parçaların satışa çıkması bazı uzmanları endişelendiriyor.

Edinburgh Üniversitesi’nden paleontolog Prof. Steve Brusatte, “Böyle bir taşın zengin bir koleksiyonerin kasasında kaybolması yazık olur. Bir müzede olmalı, halkla paylaşılmalı” diyerek kamu yararına dikkat çekiyor.

“BİLİM, KOLEKSİYONCULUKLA BESLENİYOR”

Leicester Üniversitesi’nden gezegen bilimci Dr. Julia Cartwright ise, bilimsel keşifler ile özel koleksiyonerler arasında simbiyotik bir ilişki olduğunu savunuyor. “Bu taşların satılması, araştırmaları destekleyen yeni örneklerin bulunmasını sağlıyor” diyen Cartwright, NWA 16788’in bir örneğinin Çin’deki Purple Mountain Gözlemevi’nde bilimsel referans olarak saklandığını da belirtiyor. Cartwright, yeni sahibi kim olursa olsun bu taşın bilimsel ilgiyi sürdüreceğini ve belki de ileride araştırmalara katkı sağlayacağını umduğunu söylüyor.

BENZER ÖRNEKLER SATILMIŞTI

Mars kökenli meteoritler daha önce de açık artırmalarda dikkat çekmişti. 2021’de, Mars atmosferini içinde hapseden bir meteorit, Christie’s müzayede evinde 200.000 dolara satılmıştı. Oysa ön değerlendirmesi yalnızca 30.000–50.000 dolar arasındaydı.