Bilim insanları köpeklerin tarihini yeniden yazıyor: Köpek ırklarında çeşitlilik 11 bin yıl önce başladı

Köpek evrimi üzerine bildiklerimiz, bilim insanlarının yeni çalışmasıyla önemli ölçüde sorgulanmaya başladı. Uzun yıllardır modern köpek ırklarının çeşitliliğinin büyük ölçüde 19. yüzyıldaki yoğun insan yönlendirmeli yetiştiricilik programlarından kaynaklandığı düşünülüyordu. Ancak Fransa Montpellier Üniversitesi ile İngiltere Exeter Üniversitesi’nin yürüttüğü kapsamlı araştırma, köpeklerdeki morfolojik çeşitliliğin aslında 11.000 yıl önce ortaya çıktığını göstererek bu görüşü temelden değiştiriyor.

ERKEN HOLOSEN KÖPEKLERİ MODERN IRKLAR KADAR ÇEŞİTLİYDİ

Araştırma ekibi, son 50.000 yılı kapsayan dönemden 600’den fazla köpek ve kurt kafatasını incelemek için gelişmiş 3D tarama teknikleri kullandı. Antik köpeklerin gövde yapısı, kafa şekilleri, kuyruk formu ve kürk özelliklerinin, günümüz ırklarındaki çeşitliliğe şaşırtıcı derecede benzediği tespit edildi.

Araştırmanın başyazarı, Exeter Üniversitesi’nden biyoarkeoloji uzmanı Dr. Carly Ameen, bulguları şöyle özetledi:

“Erken Holosen köpekleri, modern köpeklerde gördüğümüz çeşitliliğe oldukça yakın bir morfolojik yelpaze sergiliyordu. Bu durum fiziksel çeşitliliğin evcilleştirmeden kısa süre sonra ortaya çıktığını gösteriyor.”

İNSAN SEÇİMİ VE ÇEVRESEL KOŞULLAR ÇEŞİTLİLİĞİ HIZLANDIRDI

Araştırmacılar, köpek şekil ve büyüklüklerindeki değişimin yalnızca genetik değil, aynı zamanda iklim değişiklikleri, besin kaynaklarının farklılaşması ve insanlarla ortak yaşamın getirdiği baskılar nedeniyle de hızlandığını belirtiyor.

KURT VE KÖPEK AYRIMINDAKİ BELİRSİZLİK ARAŞTIRMAYI ZORLAŞTIRIYOR

Araştırmanın karşılaştığı en büyük zorluklardan biri, Pleistosen dönemine ait örneklerin azlığı ve kurtlarla erken köpek kafatası özelliklerinin birbirine çok yakın olması nedeniyle tür ayrımının zorlaşması. Bu nedenle ekip, lazer tarama ve fotogrametri kullanarak kafa yapılarındaki mikroskobik ölçekteki farklılıkları bile dijital olarak ortaya koydu. Bu teknik sayesinde antik köpeklerin evrimsel geçiş süreci daha net anlaşılabildi. Araştırma, özellikle Rusya’da bulunan 10.800 yıllık köpek kalıntılarının, modern köpeklere özgü kafa morfolojisini taşıyan en erken örnekler arasında olduğunu vurguluyor.