Bilim insanları açıkladı: Buluşma sonrası ‘Çok mu konuştum?’ kaygısı nereden geliyor?

Arkadaş buluşmalarından flört randevularına, iş görüşmelerinden toplantılara kadar pek çok sosyal etkileşimin ardından zihnimizde aynı sorular dönüp duruyor: “Nasıl görünüyordum?”, “Yanlış bir şey mi söyledim?”, “Benden rahatsız mı oldular?”

Bilim insanlarına göre bu zihinsel döngünün arkasında, beynin ilkel korku merkezlerinden biri yer alıyor. Northwestern Üniversitesi’nden araştırmacıların yeni çalışması, sosyal kaygıların merkezinde yer alan amigdalanın bu süreçte kilit rol oynadığını ortaya koydu.

SOSYAL BEYİN İLE KORKU MERKEZİ SÜREKLİ İLETİŞİM HALİNDE

Araştırmaya göre, insan beyninde sosyal etkileşimleri yöneten bölüm “sosyal beyin” olarak tanımlanıyor. Evrimsel olarak daha yeni gelişmiş olan bu yapı, beynin korku, endişe ve tehdit algısını yöneten antik bölgesi olan amigdala ile güçlü bir bağa sahip.

Bilim insanları, sosyal beynin amigdalayla sürekli temas halinde olmasının, insanın kendini başkasının yerine koyma ve karşısındakinin ne düşündüğünü anlamaya çalışma becerisini mümkün kıldığını vurguluyor.

“KERTENKELE BEYİN” NEDEN SUSMUYOR?

Amigdala, halk arasında “kertenkele beyin” olarak da adlandırılıyor. Bu yapı, tehlike algısı, kaygı, korku ve hayatta kalma reflekslerinin merkezinde yer alıyor.

Araştırmada amigdalanın içinde yer alan ve sosyal davranışlar açısından kritik rol oynayan “medial çekirdek”e özellikle dikkat çekiliyor. Bu çekirdek, duygusal açıdan önemli bilgilerin işlenmesinde aktif rol üstleniyor.

İnsan bir buluşmadan ya da görüşmeden sonra yaşadığı her hareketi tekrar tekrar zihninde canlandırırken, bu çekirdeğin aşırı faaliyete geçtiği belirtiliyor.

KENDİMİZİ SORGULAMAMIZ ZAYIFLIK DEĞİL, GELİŞMİŞ BİR BECERİ

Uzmanlara göre, kendini karşındakinin yerine koymak, onun ne hissettiğini ve ne düşündüğünü anlamaya çalışmak, insan düşünme becerisinin ne kadar gelişmiş olduğunun önemli bir göstergesi.

Ancak bu mekanizma kontrolden çıktığında, yararlı bir empati yeteneği yerini yıpratıcı bir zihinsel sorgulamaya bırakabiliyor.

DEPRESYON VE ANKSİYETE İLE DOĞRUDAN BAĞLANTI

Araştırmanın dikkat çeken bir diğer sonucu ise depresyon ve anksiyete ile amigdala arasındaki güçlü ilişki. Bilim insanlarına göre, “kertenkele beyin”de görülen hiperaktivite, özellikle sosyal ortamlardan sonra artan suçluluk, pişmanlık ve değersizlik düşüncelerini tetikliyor.

Bir başka ifadeyle, bir buluşmanın ardından beynimizi kemiren sorular, çoğu zaman amigdalanın bize bıraktığı zor bir miras olarak karşımıza çıkıyor.