Kapadokya’da tarihi doku ‘kottan kat kazanma’ ile beton yığınına dönüşüyor

Kapadokya’nın tarihi köyleri, kasabaları ve diğer kırsal yerleşimleri giderek çevrede yükselen yeni apartmanlar arasında boğulma tehdidi yaşıyor. Uzmanlar, alan başkanlığı, “2 bodrumlu” ve silueti bozan bir binaya onay verildiğinin altını çiziyor. Uzun lafın kısası kottan kat kazanma illeti Kapadokya’nın tarihi dokusuna da bulaştırılıyor!

Unutulmasın: Kitle turizmi ve rant uğruna yapılan beton binalar benzersiz bir coğrafyayı sıradanlaştırır ve yavaş yavaş yok eder.

Gazetemize açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Mehmet Tuncer (Çankaya Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi Şehir Ve Bölge Planlama Bölümü Öğretim Üyesi), “Rant çevrelerinin baskısı ve yetkili koruma kurumlarının onayıyla olduğunu sandığım (Bazıları kaçak da olabilir?), bölgede yıllardır görülmeyen yükseklikte yeni yapılar inşa edilmeye başladı” diyor ve ekliyor:

“Resimlerden biri, Kapadokya’nın bin yıllardır en önemli kalelerinden ve yönetim merkezlerinden biri olan, tarihte ‘Başhisar’ adıyla da anılan Ürgüp’te, Kayakapı Mahallesi’nin doğu yamacındaki 4 katlı apartmanı gösteriyor. Tarihi dokunun içinde yer alan ve çevredeki yapıların kat yüksekliğini asla geçmemesi gereken bu yapıya Kapadokya Alan Başkanlığı’ndan ‘Siluete olumsuz etkisi yok’ değerlendirmesiyle 4 kat izni ve önceki dönem belediye yönetimi de ruhsatı vermiş. Ölçeği kaçmış bu uygunsuz yapının çok yakınında yükselen diğer yüksek yapıların varlığı, yakın gelecekte, Ürgüp’ün yeşillikler içinde gizlenebilecek, modern konut alanında, giderek daha yüksek yapılara izin verilmekte olduğunu gösteriyor. Zaten kırılgan durumdaki kültür turizmine böyle bir darbe, Kapadokya gibi emsalsiz bir yer için kabul edilemez.”

‘KAYAŞEHİR’…

“Bu kötü gidişatın bir benzerini, Nevşehir’de yok edilen tarihi kentin altından açığa çıkan ‘Kayaşehir’ alanında görüyoruz” diyen Tuncer sözlerine şöyle devam ediyor: “Yıkımlardan kurtulabilmiş birkaç tarihi yapının hemen karşısına, yüksek apartmanların yapılmasına izin veriliyor. Oysa Kayaşehir ‘arkeolojik ve kentsel sit alanı’ ilan edildikten sonra yaptırılan yeni koruma amaçlı imar planında, bu geçiş alanlarının, silueti bozmayacak şekilde yeniden düzenlenmesi, Kayaşehir’in doğudan görünüşünü kapatmaması gerekirdi. Koruma, tek başına 1-2 binayı koruma altına alarak gerçekleşmez. Kırsal yerleşimler için de kapsamlı ve detaylı koruma planları yapılmalıdır. Yapıları çevresiyle birlikte koruyamadığımız zaman, onlarla turizm üzerinden gelir elde etme olanaklarını da yok ediyoruz. Sorumlu bürokrasinin ‘bütüncül koruma’ kavramını kâğıt üzerinde bırakmaması, uygulamada da yaşama geçirmesi gerekir. Aksi halde bu hatalar, gözümüz gibi korumamız gereken kültürel değerlerimize geri dönüşü olmayan kayıplar verdiriyor.