10 bin yıllık Kapadokya yerleşimi: Aşıklı Höyük’te neolitik yaşam

Orta Anadolu ve Kapadokya’nın ilk yerleşim yeri olarak bilinen 10 bin yıllık Aşıklı Höyük’teki kazı çalışmalarının 36 yılı tamamlandı.

Kazı Başkanı, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Güneş Duru, “Aşıklı Höyük’teki kazı çalışmalarımızın bu yıl 36’ncı yılı. Yaklaşık 30 kişilik ekiple çalıştık. İçerisinde Oxford Üniversitesi, Cambridge Üniversitesi ve Connecticut Üniversitesi’nden den uzmanlar da var. İlk yerleşim milattan önce 8 bin 300 yılında başlıyor ve 1000 yıl kesintisiz burada yaşam devam ediyor. Bir anlamda Aşıklı, ilkler köyü bunu her defasında tekrarlıyoruz. Çünkü yuvarlak kulübelerden dörtgen mimariye geçiş ilk tarım faaliyetleri, ilk hayvan evcilleştirme özellikle koyun ve keçinin buruda evcilleştiği ve dünyaya neredeyse buradan yayıldığını söyleyebiliriz. Bu açıdan burası bizim için bir laboratuvar gibi bir höyük. Burası 16-17 metre yükseklikte insanlık tarihinin yaşadığı önemli dönüşümleri görmek mümkün” diye konuştu.

1000 YIL BOYUNCA EŞİTLİKÇİ BİR TOPLUM OLMUŞ

Aşıklı Höyük’teki Neolitik insanların eşitlikçi bir yapıya sahip olduklarını tespit ettiklerini söyleyen Doç. Dr. Güneş Duru, “Burada anlamaya çalıştığımız, bu insanlar avcı toplayıcı yaşam biçimini terk edip, yerleşik yaşama nasıl geçtiler ve bu süreci nasıl sürdürülebilir hale getirdiler. Klasik anlamda bildiğimiz köy yaşantısı tarım ve hayvancılıkla uğraşan köy yaşantısına nasıl adapte oldular bu süreci anlamaya çalışıyoruz. Bu anlamda 2025 yılı çalışmalarımız başarılı geçti. Bu yıl iki alanda çalıştık. Bu alandaki bulgularımız yine her zamanki gibi evlerin tabanlarına gömülen hane halklarının genel olarak gördüğümüz yuvarlak barınaklarda yaşayan ve açık alanları ise ortak faaliyetler için kullanan bir topluluktan söz edebiliriz. Bu dönemde Aşıklı halkının en önemli özelliği ise eşitlikçi bir toplum olması. Beraber avlanıyor, beraber depoluyor, birlikte paylaşıyorlar ve 1000 yıl boyunca devam ediyor. Yerleşmenin son zamanlarına doğru bu eşitlik bozulmaya başlamış ama onu da dengelemek için çeşitli çözümler buluyorlar” ifadelerini kullandı.