Westminster’daki 40’ıncı hükümdar
Vakanüvis
İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth’in geçtiğimiz 8 Eylül’deki vefatının akabinde İngiltere Hükümdarı olan Charles için taç giyme merasimi Cuma günü düzenleniyor. Kral Charles’ın taç giyme merasimine eşi Camilla da eşlik edecek ve kraliçelik tacı giyecek. Merasim, Londra’daki tarihî Westminster Abbey Kilisesi’nde yapılacak.
1066’dan bu yana 39 taç giyme merasimi yapıldı
Taç giyme merasimleri, bin yıla yakın bir vakittir İngiltere tarihinin en kıymetli olayları ortasında yer alıyor. Kral III. Charles’ın taç giyme merasiminin gerçekleşeceği Westminster Abbey Kilisesi’ndeki birinci taç giyme merasimi 1066 yılında yapılmıştı. Bu merasim, 25 Aralık 1066 tarihinde Fatih William’ın merasimiydi. III. Henry 1245’te taç giymesinin akabinde kiliseyi gotik biçimde yine inşa ettirmesiyle Westminster taç giymenin klasik yeri haline gelmişti. Kilisenin yeni haliyle taç giyecek birinci kral ise 1274’te I. Edward olmuştu.
Kraliçe II. Elizabeth’in 1953’teki taç giyme merasimi Eurovision tarafından test yayın olarak canlı yayınlanınca bu merasim dünyadaki televizyondan naklen yayınlanan birinci taç giyme merasimi olmuştu. Charles’ın merasimine 2 bin 200’den fazla davetlinin katılması bekleniyor. II. Elizabeth’in 1953’teki taç giyme merasimine ise 8 bin 500’e yakın davetli katılmıştı.
Bir dizi teatral ayrıntı…
Westminster Abbey Kilisesi’ndeki taç giyme merasimleri ağdalı, abartılı bir dizi ritülle gerçekleşiyor. Hükümdar, Batı Kapısı’ndan kiliseye girerken kalabalık koro, “Bana dediklerinde mutlu oldum, Rabbin konutuna gireceğiz” marşını söylüyor. Akabinde Westminster Okulu’nun çocukları, hükümdara hakikat “Vivats” (Latince “Çok Yaşa!”) diye bağırıyorlar. Sunakta hükümdara merasim kılıcı ve mahmuzları takdim ediliyor. Taç giyme yüzüğünü de takan hükümdara ayrıyeten “Haçlı Asa” ile “Güvercinli Asa” veriliyor.
Kürsünün önüne giden hükümdara başpiskopos üç soru soru soruyor, akabinde yemin ediliyor, İskoçya Kilisesi’nden bir rahibin hükümdara verdiği İncil ile de merasim sona eriyor. Unutmadan, Westminster Kilisesi’nin iç döşemeleri ile kimi harici mimari uzantılar her hükümdar için yenileniyor. Mesela, Kraliçe II. Elizabeth’in taç giyme merasiminde 8 bin 500 konuğun hepsini oturtabilmek için özel tribünler inşa edilmişti.
Törenin kutsal kısmı halka kapalı
Taç giyme merasiminin en kutsal kısmı, hükümdarın “krism yağı” ile meshedildiği vakit olarak kabul ediliyor ve bundan ötürü da merasimin bu kısmı halktan kapalı yapılıyor. İçinde petrolden de katkılar bulunan özel karışım nedeniyle kraliçe II. Elizabeth’in taç giyme merasiminde az daha bir skandal yaşanacaktı. Zira “kutsal karışım” kaybolmuştu, üstelik karışımı hazırlayan eczacı bir mühlet evvel iflas etmişti. Karışımın formülünü bulup yine yaptırmak epey güç olmuştu. Bu ortada yeni hükümdarlar, merasime hazırlanmak için çoklukla taç giyme merasimlerine giden gecelerde Londra Kulesi’nde kalıyorlar. Kral Charles’ın bu geleneği devam ettirip ettirmeyeceği ise bilinmiyor.
Taçsız iki kral, bir kraliçe
Kaydedilen birinci taç giyme merasiminden bu yana geçen 957 yıl içinde bu merasimin yapılmadığı iki kral ile bir kraliçe görülmüştü. Bunlardan birincisi, V. Edward’dı. Edward, iktidar savaşları sonucu küçük erkek kardeşiyle birlikte Londra Kulesi’ne kilitlenmişti. Merasimden evvel ortadan kaybolan prenslerin amcaları III. Richard tarafından öldürüldüğü genel kabul gören bir tevatür.
Taç giyme merasimi olmayan bir öbür hükümdar, tahtı kuzeni VI. Edward’dan miras alan Leydi Jane Gray’di. Gray, Edward’ın ablası tarafından esir alınmış, böylelikle taç giymesi önlenmişti. Bahtsız kraliçe altı ay sonra da vatana ihanetten idam edilecekti. Taç giyme merasimi olmayan son hükümdar ise geçen yüzyılda (1936) Wallis Simpson ile skandal bir aşk münasebetinin akabinde tahttan çekilen VIII. Edward olmuştu. Edward için hazırlanan merasim kendisine uyarlanan VI. George tahta çıkmıştı.
Taç giyme merasimlerinden skandallar…
Kral II. Edward’ın “çok yakın arkadaşı” Piers Gaveston, 1300’lü yıllardaki taç giyme merasiminde bir rezalete yol açmıştı. Piers Gaveston, Westminster Abbey’deki merasimde arkadaşı Edward’ın kral olmasına çok sevinip kendisine abartılı bir biçimde sarılmış, onu tekraren öpmüştü. “Saraydaki eşcinsel” olarak isimlendirilen Gaveston, birebir gün kraliçeden daha fazla mücevher takmasıyla da gündem olmuştu. Bu ortada kral Edward, kendisini birebir vakitte “Fransa Kralı” ilan etmesiyle süreç içerisinde 16 devletin karıştığı meşhur “100 Yıl Savaşları”nı da başlatan isimdi.
Avrupa’da bir periyodun ismiyle anıldığı (Victoria Çağı), 1837 yılında kraliçe olan Victoria ise parmağına takılan yüzüğün darlığından ötürü merasiminin bir kısmını ağlayarak geçirmişti. Edward VII’nin 1902’deki taç giyme merasiminde de başpiskopos tacı zıt takmıştı.
Taç giyme merasimlerinde bir devir nahoş bir adet de görülmüştü. Bin beş yüzlü yıllarda karar süren VIII. Henry’nin taç giyme merasiminin akabinde verdiği ziyafette, masaların altında dizleri üstünde sürünen hizmetçiler vardı. Bu bahtsız çalışanların tek vazifesi, gerektiğinde “soylu” hanımların “teşaşürüne” yardımcı olmaktı.
