UCM sanığından cumhurbaşkanı adayına: Eski first lady, seçim yarışına girdi

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) tarafından bir dönem “insanlığa karşı suç” iddiasıyla aranan Fildişi Sahili’nin eski first lady’si 76 yaşındaki Simone Gbagbo, cumartesi günü yapılacak seçimlerde devlet başkanlığı için yarışıyor.

Ülkede “Demir Leydi” olarak tanınan Gbagbo, dördüncü dönem için aday olan mevcut lider Alassane Ouattara’ya karşı yarışacak en tanınmış isim olarak öne çıkıyor.

Simone Gbagbo, 2000’li yıllarda eşi Laurent Gbagbo’nun iktidarı döneminde ülke siyasetinde en etkili figürlerden biriydi.

2010 seçimlerinde Laurent Gbagbo’nun yenilgiyi kabul etmemesi sonucu çıkan çatışmalarda yaklaşık 3 bin kişi hayatını kaybetmiş, çift 2011’de Abidjan’daki konutlarında birlikte tutuklanmıştı.

2015’te “devlete karşı suç” gerekçesiyle 20 yıl hapis cezasına çarptırılan Simone Gbagbo, 2018’de Cumhurbaşkanı Ouattara’nın genel af kararıyla serbest kaldı.

2021’de Laurent Gbagbo boşanma davası açtı; bir yıl sonra Simone Gbagbo, kendi siyasi hareketi olan “Yetenekli Nesiller Hareketi”ni (MGC) kurdu. Partisini “sosyal demokrat çizgide, uzlaşmayı önceleyen” bir yapı olarak tanımlıyor.

“DEMİR LEYDİ” YENİDEN İDDİALI

Reuters’a konuşan tarihçi ve siyaset analisti Arthur Banga, Gbagbo’nun seçimleri kazanmasının zor olduğunu ancak “geleceğe yatırım yaptığını” belirtti:

“Laurent Gbagbo ve Tidjane Thiam’ın adaylıkları reddedildi. Bu durumda Simone Gbagbo, seçimden sonra muhalefetin doğal lideri konumuna yükselebilir.”

Simone Gbagbo, siyasi kariyerine 1970’lerde sendika hareketi içinde başladı.

1980’lerde dönemin tek parti iktidarına karşı eşi Laurent Gbagbo ile birlikte Fildişi Halk Cephesi (FPI)’ni kurdu.

1995’te milletvekili seçilerek ulusal siyasette yerini aldı. Eşi, 2000 yılında devlet başkanı olduğunda ülkenin en güçlü siyasetçilerinden biri haline gelmişti.

ULUSAL UZLAŞMA VE EKONOMİK BAĞIMSIZLIK VAATLERİ

Gbagbo’nun seçim kampanyasının merkezinde, geçmişteki siyasi şiddet dönemlerini kapsayan bir “ulusal uzlaşma planı” yer alıyor.

Plan, tüm siyasi ve askerî tutuklular için genel af yasası çıkarılmasını ve sürgündekilerin ülkeye dönüşünü öngörüyor.

Ayrıca Fildişi Sahili’nin, euro’ya sabitlenen CFA frangı yerine bölgesel ölçekte yeni bir para birimine geçerek “ekonomik egemenliğini yeniden kazanması” gerektiğini savunuyor.

Gbagbo, son yıllarda darbelerle yönetilen Sahel Ülkeleri İttifakı (AES) üyeleri (Mali, Burkina Faso ve Nijer) ile “dayanışma içinde” olunması gerektiğini de belirtiyor.

Simone Gbagbo’nun kampanyası, geçtiğimiz haftalarda eşi Laurent Gbagbo’nun yakın müttefiki Charles Blé Goudé’den de destek aldı.

Reuters’a konuşan Banga, “Simone Gbagbo, kararlı ve pragmatik bir siyasetçi olduğunu gösterdi. 2024 seçimlerini kazanamasa da 2030 seçimleri için güçlü bir konuma yerleşiyor” değerlendirmesini yaptı.