Türk, Rus ve ABD heyetleri Şam’da: Masada neler var?

Suriye’nin başkenti Şam, son günlerde yoğun bir diplomatik trafiğe sahne oluyor. Al Arabiya‘nın aktardığına göre, Rus ve Türk istihbarat heyetleri, bugün (pazar) Şam’da güvenlik konularını ele almak üzere bir araya geldi.

Aynı zamanda, ABD Kongresi’nden bir heyet de Suriye’nin başkentinde temaslarda bulunuyor. Amerikalı heyetin gündeminde özellikle Suriye’nin sahil bölgesindeki son durum ve Caesar Yaptırımları Yasası bulunuyor.

‘ORTAKLIĞA DÖNÜŞ’ SİNYALLERİ

ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, iki gün önce yaptığı açıklamada, Suriye’nin ‘yalıtılmış bir devletten ortaklığa yönelen bir sürece girdiğini’ öne sürdü. Barrack’a göre, son haftalarda yaşanan diplomatik açılımlar ‘uluslararası ilişkilerde yeni bir evreye’ işaret ediyor.

DİKKAT ÇEKEN TEMASLAR

Bu açıklamalar, Şam yönetimini kontrol altında bulunduran, cihatçı HTŞ örgütünün lideri Ahmed Şara‘nın geçen pazartesi günü Beyaz Saray’ı ziyaret etmesinin hemen ardından geldi.

Şara, burada ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya gelmiş, Trump da düne kadar El-Kaide bağlantılı bir terör örgütünün lideri olarak ABD’nin en çok arananlar listesinde olan Şara’yı ve silahlı geçmişini övmüştü.

Ziyaretle eş zamanlı olarak, ABD Dışişleri Bakanlığı, Suriye’ye yönelik Caesar Yaptırımları’nı altı ay süreyle yeniden askıya aldığını duyurdu. İlk askıya alma kararı Mayıs 2025’te alınmıştı.

2019’da yürürlüğe giren Caesar Yasası, Suriye rejimini savaş suçları ve insan hakları ihlalleri nedeniyle cezalandırmayı hedefliyordu. Ancak, 8 Aralık 2024’te eski rejimin devrilmesiyle birlikte Washington yönetimi birden bire yaptırımları kaldırmaya karar verdi.

SURİYE’NİN BATI SAHİLİ NEDEN MASADA?

Suriye’nin batı sahili, Lazkiye ve Tartus eyaletlerini kapsamakta. Bu bölge, nüfus bakımından başta Arap Alevileri olmak üzere büyük ölçüde Sünni çoğunluğun dışında kalan dini-etnik azınlıklara ev sahipliği yapmakta.

2024’ün Aralık ayında Beşar Esad rejiminin çöküşüyle başlayan süreçte, batı sahilinde çok sayıda silahlı çatışma, intikam saldırısı ve güvensizlik durumu yaşandı.

Özellikle Mart 2025’te kuzeybatı sahilinde çıkan şiddetli çatışmalar bu anlamda bir dönüm noktası oldu. Cihatçı gruplar, binlerce silahsız Alevi sivili hedef alarak büyük katliamlara imza attı.

Sahil bölgesi aynı zamanda, hem stratejik hem de ekonomik bakımdan kritik bir konumda. Başta Rus üsleri olmak üzere, Akdeniz kıyısındaki limanlar, petrol ve yakıt boru hatları (örneğin Kerkük‑Banyas boru hattı) ve bağlantı yolları bu kesimde yoğunlaşmakta.

Bu da Suriye’nin yeniden inşası söz konusu olduğunda, bölgeyi kilit bir konum haline getirmekte.