Yüzümüzün sağ ve sol tarafında 3’er tane olmak üzere 6 büyük tükürük bezinin yanı sıra mukoza içerisine serpiştirilmiş yüzlerce küçük mikroskobik tükürük bezi yer alıyor. Bu bezlerin oluşturduğu tükürük salgısı, sindirime yardımcı olmak ve enfeksiyona yol açan mikroorganizmalara karşı savunma sistemi oluşturmak üzere kıymetli fonksiyonlar üstleniyor. Tüm organların yanı sıra böylesine kıymetli misyonları olan tükürük salgısını oluşturan tükürük bezinde de uygun ya da makûs huylu pek çok farklı çeşitte tümör gelişebiliyor. Acıbadem Dr. Şinasi Can (Kadıköy) Hastanesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Çetin Vural, çocuklar dahil her yaş kümesinde görülse de, tükürük bezi tümörlerinde hastaların büyük çoğunluğunu 40-70 yaş kümesinin oluşturduğunu belirterek, “Neyse ki bu tümörlerinin yüzde 70-80 üzere yüksek bir oranı düzgün huylu oluyor. Lakin güzel huylu tümörlerin kimileri vakitle karakter değiştirerek makus huylu tümöre dönüşebildikleri için ihmal edilmemeleri gerekiyor” diyor.
Dünya istatistikleri, 100 bin kişilik bir toplulukta, bir yıl içinde bir yeni makus huylu ve 3-4 düzgün huylu tükürük bezi tümörü ortaya çıkacağına işaret ediyor. Ülkemiz nüfusunu 85 milyon kabul edersek, her yıl 850-1000 tükürük bezi kanseri ve 4 bin kadar yeterli huylu tükürük bezi tümörü oluşacağı varsayım ediliyor. Acıbadem Dr. Şinasi Can (Kadıköy) Hastanesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Çetin Vural, her tümörde olduğu üzere tükürük bezi tümörlerinde de erken teşhisin tedaviyi kolaylaştırdığına dikkat çekerek, “Günümüzde tıbbi teknoloji ve cerrahi tekniklerdeki gelişmeler sayesinde, geç kalmadan uygulanmış ve gerçek planlanmış düzgün huylu tükürük bezi tümörlerinin tamamına yakını, berbat huylu tükürük bezi tümörlerinin de kıymetli bir kısmı, bir daha geri gelmemek üzere hastanın hayatından çıkıyor. Birden fazla hastada geriye kalan tek şey, dikkatli bir gözün bile sıkıntı fark edeceği ince bir iz oluyor” diyor.
Ağrısız şişliğe dikkat!
Tükürük bezi tümörleri; yüz, boyun, ağız içi (damak, dil) ve yutak üzere bölgelerde birden fazla kere ‘ağrısız şişlik’ formunda ortaya çıkıyor. Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Çetin Vural, tükürük bezi tümörlerinin en sık kulak önündeki tükürük bezinde geliştiklerini belirterek, “Dolayısıyla hastaların büyük çoğunluğu kulağının önünde yahut çabucak altında şişlik ya da kitle yakınmasıyla tabibe başvuruyorlar. Tümör çene altı tükürük bezinde oluştuğunda ise çene altında şişlik/kitle ya da ağız içinde, damakta geliştiyse o bölgede kitle yakınması kelam konusu oluyor” diye konuşuyor. Kimi hastalarda tümör dışarıdan fark edilmeyecek biçimde derinlerde yerleşiyor. Bu tümörler birden fazla kere baş boyun bölgesinin diğer meseleleri için istenilen BT, MR yahut ultrason üzere görüntüleme sistemlerinde tesadüfen tespit ediliyor.
‘Yağ bezesidir’ diye düşünmeyin!
Uygun huylu tükürük bezi tümörlerinin ekseriyetle yavaş büyüdüklerine dikkat çeken Prof. Dr. Çetin Vural, “Hastalar başlangıç evresinde tümörün yağ yahut lenf bezesi olduğunu düşünüp, doktora başvurmakta gecikebiliyor. Fakat berbat huylu tümörler ilerleyen vakitte etraf dokuları işgal ederek ve yüz hududunu kemirerek yüz felci üzere önemli meselelere yol açabiliyor, uzak organlara metastaz yaparak hayatı tehdit edebiliyor. Bu nedenle şişliklerin asla ihmal edilmemeleri gerekiyor” diyor.
Tütün önemli bir risk faktörü
Âlâ yahut berbat huylu tükürük bezi tümörlerinin sebebi birden fazla sefer tam manasıyla bilinmiyor. Fakat birden fazla tümör üzere sigara, tütün ve radyasyona maruz kalmak bu tümörlerin oluşumunda risk faktörü olarak suçlanıyor. Warthin tümörü ismi verilen tümör ise çabucak her vakit uzun müddettir tütün kullanan hastalarda görülüyor.
En tesirli prosedür cerrahi tedavi
Tükürük bezi tümörlerinde en tesirli tedavi usulü, çabucak her vakit, ameliyat oluyor. Cerrahi formülle tümör, birçok defa etrafındaki bir ölçü sağlıklı dokuyla birlikte ve bölgede bulunan yüz hududu üzere hayati yapılar korunarak, çıkartılıyor. Güzel huylu yahut düşük dereceli (az saldırgan) berbat huylu tümörlerde, muvaffakiyetle yapılmış cerrahi sistemle, tümörün hastanın hayatından büsbütün çıkması birçok sefer mümkün oluyor. Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Çetin Vural, lakin yüksek derece (daha saldırgan) makûs huylu tümör varlığında cerrahi süreç sonrasında radyoterapi usulünün (ışın tedavisi) de tedavi planına eklenebildiğini belirtiyor.
Hudut monitörüyle asgarî risk!
Tükürük bezi tümörlerinin ameliyatlarında yüz hududunun ziyan görmesi riski hastaların en çok kaygılandıkları meselelerin başında geliyor. Son yıllarda, bilhassa yüz hududunun içinden geçtiği parotis tükürük bezinde yerleşmiş olan tümörlerin ameliyatla çıkartılmasında ‘sinir monitörü’ ismi verilen bir prosedür yaygın olarak kullanılıyor. Prof. Dr. Çetin Vural, “Bu usul ameliyat sırasında yüz hududu ve kısımlarının korunmasını kolaylaştırıyor, ameliyatın daha inançlı bir formda tamamlanmasına katkıda bulunuyor” diyor.
Hibya Haber Ajansı