Trump’ın Gazze planında çarpıcı gelişme… Başrolde, Irak’taki işgalin kilit ismi mi var?

ABD Başkanı Donald Trump, çarşamba günü Beyaz Saray’da Gazze’nin savaş sonrası geleceğini görüşmek üzere bir toplantı düzenledi.

Toplantıya damadı Jared Kushner ve sürpriz şekilde eski İngiltere Başbakanı Tony Blair ile İsrailli yetkili Ron Dermer de katıldı. Ancak Blair’in varlığı soru işaretlerine yol açtı.

TRUMP’IN ‘RİVİERA’ PLANI

Aslında bu sorunun yanıtı, birkaç ay öncesine dayanıyor. Trump, şubat ayında Gazze’yi ‘Orta Doğu’nun Rivierası’na dönüştürmek gibi uçuk bir öneri ortaya atmıştı.

Bu vizyon doğrultusunda, Blair’in yönettiği Tony Blair Küresel Değişim Enstitüsü bünyesinde çalışan bazı isimler, bir süredir Gazze kıyısında turizm bölgesi ve sanayi alanı kurulmasını öngören projeler üzerine istişarelerde bulunuyordu.

Proje; İsrailli iş insanlarının öncülüğünde, Amerikan danışmanlık şirketi Boston Consulting Group (BCG) tarafından hazırlanan finansal modellerle şekillendi. Hedef, çağımızın en büyük soykırımlarından birine sahne olan Gazze’yi, ‘turistik bir cazibe merkezi’ haline getirmekti.

ENSTİTÜ İDDİALARI REDDETTİ

Blair Enstitüsü, kendilerinin herhangi bir plan hazırlamadığını, sadece BCG’nin yürüttüğü bir çalışmaya dair iki çalışanının telefon görüşmelerine katıldığını duyurdu.

Kurum, “Tony Blair’in bu projeyi hazırlayan kişilerle doğrudan hiçbir teması olmadı, içeriğe dair yorum da yapmadı” açıklamasını yaptı.

Eski İngiltere Başbakanı Tony Blair

Açıklamada ayrıca, Gazze’nin geleceğine dair pek çok grup ve kuruluşla temas halinde oldukları, ancak bunun ‘destek anlamına gelmediği’, özellikle de Gazze halkının zorla göç ettirilmesine yönelik herhangi bir planı kesinlikle reddettikleri vurgulandı.

Trump’ın şubat ayında dillendirdiği bu fikir, uluslararası arenada sert tepkilere yol açmıştı. İsrail ise bu vizyona sıcak bakmıştı.

TONY BLAIR VE BLAIR ENSTİTÜSÜ

Eski İngiltere Başbakanı Tony Blair, 1997–2007 yılları arasında görev yaptı. Blair’in siyasi mirasının en tartışmalı kısmı, 2003’teki Irak işgalinde oynadığı kilit roldü. ABD Başkanı George W. Bush’un en yakın müttefiki olarak Londra’yı savaşa sürükleyen Blair, Irak’ta kitle imha silahları bulunduğuna dair kanıtları çarpıttığı gerekçesiyle ağır eleştirilere maruz kaldı.

İngiltere’de yayımlanan Chilcot Raporu (2016), Blair hükümetinin savaşa girmek için gerekli diplomatik ve hukuki zemini hazırlamadan, yanıltıcı bilgilerle ülkeyi felakete sürüklediğini ortaya koydu. Bu süreçte yüz binlerce sivil yaşamını yitirdi, Blair’in itibarı kalıcı bir şekilde sarsıldı.

Blair, görevden ayrıldıktan sonra 2016’da, Küresel Değişim için Blair Enstitüsü adlı kuruluşu hayata geçirdi. 45’ten fazla ülkede faaliyet gösteren enstitü, kalkınma, yönetişim ve güvenlik konularında projeler yürüttüğünü iddia etse de sık sık finansman kaynakları ve siyasi bağlantıları nedeniyle eleştirildi. Özellikle Körfez ülkeleriyle olan yakın mali ilişkileri, ‘Blair’in bağımsızlığını zedelediği’ gerekçesiyle tartışma konusu oldu.

Enstitü, Gazze planına doğrudan katıldığını reddetse de, çalışanlarının projeye temas etmesi Blair’in geçmişten gelen ‘Ortadoğu’daki karanlık rolünü’ yeniden gündeme taşıdı. Blair, Irak’ta savaşın meşruiyetini savunan söylemleri nedeniyle hâlâ geniş çevrelerce ‘Ortadoğu’da felaketlere yol açan liderlerden biri’ olarak anılıyor.