Radyo Televizyon Üst Kurulu’nun (RTÜK) internet sitesinde bugün, “Haber bültenleri başta olmak üzere şiddet içerikli yayınlara dair son uyarı” başlıklı yazılı bir açıklama yayınladı. Açıklamada, haber bültenlerinde de ‘akıllı işaretler uygulaması’nın başlatılacağı belirtildi.
RTÜK, yayınladığı açıklamada “Bugüne kadar genel izleyici kategorisinde görülen ve özel bir uyarıcı akıllı işaret kullanılmayan haberlerde, son vakitlerde şiddet imajlarının sıklıkla yer alması, ailece izlenen bültenlerde, şiddet imgelerini içeren haberlerin tartı kazanması yeni bir düzenlemeyi zarurî kılmıştır. Haberlerin de akıllı işaretler uygulaması kapsamına alınması kaçınılmaz hale gelmiştir. Çalışma tamamlandığında artık yayıncılar, haber bültenlerinde akıllı işaretler kullanmak ve izleyicileri bilgilendirmek zorunda olacaklar” sözlerine yer verdi.
Açıklamadan öne çıkanlar şöyle:
“Üst Heyetimizde vazifeli meslek uzmanları tarafından yapılan içerik tahlillerinde, gazetelerde ‘üçüncü sayfa haberi’ olarak isimlendirilen haber bahislerinin televizyon haberlerinde de ön plana çıktığı, haber bültenlerinin birçoklarının ‘Whatsapp İhbar Hattı’na gelen içeriklerden derlendiği ve şiddet içeren manzaraların ekranlarda çok fazla yer aldığı tespit edilmiştir.
Şiddet içerikli yayınlar yalnızca haber bültenleri ile hudutlu kalmamaktadır. Dizi sinemalarda de maalesef şiddet içerikli manzaralara yer verilmektedir. Fizikî şiddetten ruhsal şiddete, ekonomik şiddetten cinsel şiddete kadar her türlü şiddet, vakit zaman değişik kanallarda ve farklı içeriklerle yayınlanmaktadır. Televizyon aracılığı ile yasallaşan ve yaygınlaşan şiddet, toplumsal yapıyı tehdit eden bir olgu olarak karşımıza çıkmaktadır. Ekranların her türlü şiddetten arındırılması beklentisi de farklı kanallar aracılığıyla, değişik ortamlarda yüksek sesle lisana getirilmektedir. Şiddet içerikli yayınlara ait Üst Şuramız Bağlantı Merkezi’ne şikâyetler gelmekte olup, Cumhurbaşkanlığı İrtibat Merkezi (CİMER) aracılığıyla da husus hakkında yapılan müracaatlar gereği için Üst Konseyimize iletilmektedir.
‘Şiddete eğilimli şahısları teşvik ettiği gözden kaçmamalıdır’
Reyting korkusuyla medya hizmet sağlayıcılar tarafından şiddet içerikli yayınların yapıldığı, fakat bu biçim yayınların izleyicilere yaşattığı olumsuz sonuçların göz arkası edildiği, radyo ve televizyonlar tarafından uygulanan yayın siyasetlerinin şahıslarda önemli bir ruhsal travmaya neden olduğu, toplumda şiddetin kanıksanmasına ve çocuklarda berbat dünya sendromuna yol açtığı hepimiz tarafından bilinmektedir. Bu üslup yayınların şiddeti özendirici olduğu ve şiddete eğilimli şahısları adeta teşvik ettiği gözden kaçırılmamalıdır.
‘Reyting tasası insanlık onurunun önüne geçmemelidir’
Çeşitli bağlantı kanalları üzerinden ya da toplumsal medyadan elde edilen amatör kayıtları yahut MOBESE imgelerini hiçbir süzgeçten geçirmeden yayınlamak hiçbir etik pahaya sığmaz. Reyting telaşı asla insanlık onurunun önüne geçmemelidir. Cinayet, arbede ve karamsar olayları haberleştirmek ve bu manzaraları hiçbir elemeden geçirmeden olduğu üzere yayınlamak hem ülkemize hem de milletimize büyük bir haksızlıktır. Televizyonlarda bu kadar ağır olarak karşımıza çıkan şiddet, maalesef toplumun tamamını kuşatmış üzere gösterilmekte ve insanların hayatındaki güvenlik algılarını değiştirmektedir.
‘Yeni bir uygulamayı başlatıyoruz’
Haberler, genelde aksilikleri içerir diye bir olgu ile hareket edilmemelidir. Olumlu gelişmelerin de haber niteliği taşıdığını haberci dostlarımıza altını çizerek tekraren ve ısrarla hatırlatıyoruz. Memleketler arası medyanın çok evvelden bir standarda bağladığı vefat, kaza ve şiddet olaylarının ekranlara getirilme biçimine ait yayıncılarımızın gerekli tedbirleri almamasından ötürü haber programları ve bültenleri için yeni bir uygulamayı başlatıyoruz.
‘Yayıncılarımıza son ikazımızdır’
Bugüne kadar genel izleyici kategorisinde görülen ve özel bir uyarıcı akıllı işaret kullanılmayan haberlerde, son vakitlerde şiddet imgelerinin sıklıkla yer alması, ne yazık ki, ailece izlenen bültenlerde, şiddet manzaralarını içeren haberlerin yük kazanması yeni bir düzenlemeyi mecburî kılmıştır. Haberlerin de akıllı işaretler uygulaması kapsamına alınması kaçınılmaz hale gelmiştir. Çalışma tamamlandığında artık yayıncılar, haber bültenlerinde akıllı işaretler kullanmak ve izleyicileri bilgilendirmek zorunda olacaklar. Şiddetle alakalı bilhassa haber bültenlerindeki bu özensiz yayınlar, 6112 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun’un yayın prensiplerinin sıralandığı 8. unsurunda yer alan ‘Yayınlar, şiddeti özendirici yahut kanıksatıcı olamaz.’ prensibi çerçevesinde titizlikle takip edilecektir. Bu bilgilendirme, Üst Konsey olarak daha evvel tekraren yaptığımız hatırlatmalarımızın akabinde yayıncılarımıza son kere ikazımızdır.”