Küba’da tarihi adım: Cinsiyet değişikliği artık beyanla mümkün

Küba Halkın Gücü Ulusal Meclisi, geçtiğimiz cuma günü oybirliğiyle kabul ettiği yeni Nüfus Sicil Yasası ile yetişkin bireylerin kişisel başvuruyla yasal cinsiyet değişikliği yapabilmesini onayladı.

Bu yasa, trans bireylerin uzun süredir dile getirdiği cinsiyet kimliğinin yasal olarak tanınması talebini karşılamış oldu. Adalet Bakanı Oscar Manuel Silvera Martínez, yasayı meclise sunan isimdi.

Yasa metnine göre, cinsiyet değişikliği için vücut görünümünün ya da cinsiyet organlarının değiştirilmiş olması gerekmiyor. Ameliyat ya da hormon tedavisi gibi tıbbi müdahaleler şart koşulmuyor.

CİNSİYET DEĞİŞİKLİĞİ İÇİN YENİ KOŞULLAR

Yasaya göre, bir kişi yaşamı boyunca en fazla iki kez cinsiyet değişikliği başvurusunda bulunabilecek. Başvuru yapabilmek için 18 yaşından büyük olmak şartı aranıyor. Eğer kişi ilk değişikliği reşit olmadan yapmışsa, yetişkin olduktan sonra ikinci bir başvuruda bulunabilecek.

Ayrıca bireyin cinsiyet değişikliği bilgileri, “hassas veri” kapsamında sınırlı erişimle korunacak.

İNTERSEKS BEBEKLER İÇİN DE YENİ DÜZENLEME

Yeni yasa, interseks (doğuştan net cinsiyet özellikleri olmayan) bebeklerin yasal statüsünü belirleyen hükümler de içeriyor. Bu durumda, çocuğun baskın fiziksel özelliklerine göre ebeveynler yasal cinsiyete karar verecek.

İlerleyen yaşlarda, çocuk farklı bir cinsiyeti tercih ederse, ailesinin rızasıyla değişiklik yapılabilecek. 18 yaşına ulaşan bireyler ise kendi beyanlarıyla bu hakkı kullanabilecek.

TRANS TOPLULUĞUNDAN DESTEK GELDİ

Küba’da şimdiye kadar trans bireylerin kimlik belgelerinde cinsiyet değiştirmesi, oldukça yavaş ve bürokratik bir süreçti. Birçok kişi yalnızca isim değişikliğiyle yetinmek zorunda kalıyor, bu da yasal çelişkiler ve ayrımcılık yaratıyordu.

Yeni yasa bu boşluğu doldurarak trans bireylerin tanınmasını kolaylaştırdı. 2022 yılında kabul edilen Aile Yasası, eşcinsel evliliğe izin verse de, cinsiyet kimliğine ilişkin bu tür bir düzenlemeyi içermiyordu.

Trans erkeklerden oluşan Translúcidos adlı Kübalı sivil toplum kuruluşu yasayı memnuniyetle karşıladı. Ancak açıklamalarında, yasanın “cinsiyet” yerine “biyolojik cinsiyet (sex)” terimini kullanmasını eleştirerek, daha kapsayıcı bir dilin tercih edilmesi gerektiğini belirttiler.