Konya Ovası’nda yer altı suyu alarmı: Çökmeler ve yüzey yarıkları artıyor!

Konya’da kuraklık, iklim değişikliği ve bilinçsiz tarımsal sulama nedeniyle yer altı su seviyesinin her geçen gün azalması, ovada obukların yanı sıra yüzey yarıklarının sayısını da artırıyor. Bununla birlikte havzanın bazı kesimlerinde her yıl 10 santimetreye yakın düşey çökmeler oluşuyor.

Jeoloji Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı Şükrü Arslan, Anadolu Levhasında oluşan Konya Havzası’ndaki genişlemeye bağlı olarak çökmelerin devam ettiğini belirterek şunları söyledi:

”Türkiye genelinde baktığımız zaman tektonik açıdan, güneyinde Arap levhasının sıkıştırdığı, ortada bulunduğumuz bölge Anadolu levhası, kuzeyinde de Avrasya levhasının sıkıştırdığı, arada kalmış bir levha olarak bulunuyoruz. Bunun haricinde Anadolu levhasında oluşan Konya Havzası’ndaki genişleme ve yer altı suyunun çekilmesine bağlı olarak çökmeler devam ediyor. Bu durumun uydu verilerine göre bazı bölgelerde yıllık ortalama 10 santimetreye ulaştığını gözlemleyebiliyoruz. Hem bu havzanın çökmesi, hala aktif olan bu hareketlilik, genişlemeler, hem de yer altı suyundaki aşırı tüketim ve sonucunda statik seviyenin aşağılara çekilmesi, Konya Kapalı Havzası’nda bize obruk olarak yansıyor. Obruğun yanında bir de yüzey yarıkları var. Aslında son günlerde çokça gündeme geliyor. Yer altı suyunun çekilmesi, aşırı kuraklıktan dolayı aktif ya da pasif enerjini kaybetmiş fay hatlarını oluşturan birbirinden farklı seviyelerde litolojiye sahip blokları oluşturan kil minerallerinin hacimlerindeki küçülme ve büzüşme farklı seviyelerde seyretmektedir. Buna bağlı olarak da fay hattı boyunca yarıklar gün yüzüne çıkıyor ve bu yarılmalar arasında bu bloklar zaman içerisinde kademe diye adlandırdığımız merdiven şeklinde basamaklar oluşuyor” dedi.

YÜZEY YARIKLARI, SANAYİ BÖLGELERİNE UZANDI

Yüzey yarıklarını şehir merkezinde bulunan bazı sanayi bölgelerinde gözlemlediklerini söyleyen Arslan, “Öncesinde meralarda ve daha kırsal kesimlerde yaygın olarak görüyorduk. Son yıllarda Konya merkez ilçeleri de dahil birçok yerde yaygınlaşmaya başladı. Bu yarıkların oluşumu da yerleşim yerlerini veya yapılara ciddi hasar ve zarar verebiliyor. Bununla ilgili olarak son zamanlarda sanayi bölgelerinde özellikle birkaç fabrikanın zarar gördüğü, Karatay ilçesinde farklı bölgelerde yarılmaların olduğu, üzerindeki yapılarda da statik dengesizlik oluşturduğunu gözlemledik.” dedi.