Nature Communications dergisinde yayımlanan çalışma, örneklem açısından oldukça sınırlı ve bulgular henüz ön aşamada olsa da, araştırmacılar, “erkek hücrelerinin, neredeyse tüm hücre tipleri ve ölçümleri açısından uzay uçuşundan kadınlara göre daha fazla etkilendiğini” belirtiyor.
Araştırmacılar; yerçekimi, sıvı değişimleri ve radyasyon dahil olmak üzere uzay uçuşunun benzersiz koşullarının, astronotların bağışıklık sistemlerinde nasıl tepkilere neden olduğunu araştırdı. Sonuç, oldukça şaşırtıcı oldu.
UZAYA ÇIKAN SİVİLLER VE ASTRONOTLARI KARŞILAŞTIRDILAR
Araştırma kapsamında, 2021’de SpaceX Inspiration4 görevine katılan insanlara odaklanıldı, bu görev dünya yörüngesinde gerçekleştirilen ilk tamamen sivil görev olarak kayıtlara geçmişti.
Araştırmacılar, genel olarak, “korunmuş çeşitli bağışıklık sitemi bozulmaları” buldular. Örneğin, enflamasyon, yaşlanma ve kas homeostazı ile ilgili belirteçler uzay uçuşundan sonra değişti ve hücrelerde “uzay uçuşu imzası” olarak adlandırdıkları şeyi belirlediler.
Kısacası, uzaya çıkmanın vücut ve hücreler üzerinde büyük bir etkisi olduğu görüldü.
UZAY UÇUŞUNA VÜCUDUN VERDİĞİ YANIT
Şimdiye dek büyük ölçüde ihmal edilmiş bir araştırma alanı olan ”uzay uçuşuna vücudun verdiği yanıt” konusunda cinsiyete bağlı değişen bazı farklılıklar keşfedildi.
Ekip, Inspiration4’ün bir parçası olan iki erkek ve iki kadının bağışıklık sistemlerinin tepkilerini inceledi ve 64 NASA astronotundan elde edilen diğer verilerle karşılaştırdı.
ERKEK HÜCRELERİNDE DAHA FAZLA BOZULMA YAŞANIYOR
Bu karşılaştırma sonucunda, uzay uçuşunun ardından, erkeklerin hücrelerinde daha fazla bozulma yaşandığı, daha fazla değişikliğe uğramış hücre bulunduğu ve bu hücrelerin, daha yavaş iyileştiği gözlemlendi.
Enfeksiyon savunması, enflamasyon ve kan pıhtılaşmasında önemli rolleri olan proteinlerin de uzay uçuşu sonrasında cinsiyete özgü farklılıklar gösterdiği tespit edildi.
Yani, uzay uçuşunda yaşanan bozulmanın ardından, erkekler virüslere ve bakterilere karşı daha savunmasız hale geliyor ve bağışıklık sisteminin düzelmesi daha çok zaman alıyor.
Bu farkın arkasındaki nedenler henüz net değil, ancak kıdemli yazar Profesör Christopher Mason, bunun hamilelik için hazırlanmış bir vücuda sahip olmakla ilgili olabileceğini öne sürüyor.
HAMİLELİKLE BENZER ETKİLER GÖRÜLDÜĞÜ İÇİN…
The Guardian‘a konuşan Mason, “Vücutta yaşanan fizyolojik değişiklikler ile sıvı değişimlikleri hamilelik sürecinde de yaşanır ve bu sebeple de kadınlar, uzay uçuşunun stresini yönetmeye daha yatkın olabilir” dedi.
Araştırmacılar şu noktada uyarıyor: “Bu eğilimleri doğrulamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulacaktır, ancak bu tür sonuçların iyileşme süreleri ve muhtemelen yüksek irtifa, Ay ve derin uzay görevleri için mürettebat seçimi üzerinde etkileri olabilir.”