İşitme Engelliler Haftası’nda erişilebilirlik sorunu gündemde: ‘Toplumun bilinçlenmesi önemli’

Her sene 23–29 Eylül tarihleri arasında kutlanan İşitme Engelliler Haftası, işitme engelli bireylerin yaşadığı görünmez engelleri görünür kılmak, toplumsal farkındalığı artırmak ve kapsayıcı politikaların gerekliliğini vurgulamak amacıyla düzenleniyor.

Türkiye’de her yıl bin 500–2 bin bebek işitme kaybı ile dünyaya geliyor.

Cumhuriyet’e konuşan İşitme Engelliler Ve Aileleri Derneği (İED) Yönetim Kurulu Başkanı Pelin Atik, işitme kaybı yaşayan bireylerin eğitim hayatında ve sosyal hayatta karşılaştığı en büyük sorunun iletişim engeli olduğuna dikkat çekerek “Sağır bireylerin ana dili işaret dili olduğu için eğitim hayatında yaşadığı sıkıntılar daha fazla. İşitme kayıplı bireylerin sınavlarda uzun paragrafları anlamaları çok güç oluyor” dedi.

İşitme cihazı kullanan kişilerin de tam duyamadıkları ve anlayamadıkları için sorun yaşadıklarını belirten Atik, “Günümüzde yardımcı aparatlarla (FM sistemi ve mini mikrofon gibi), bu sorunlara çare olabiliyor. Bu cihazların mevzuatta şart olması gerekmektedir. Ancak maalesef ülkemizde hala bu aparatları kullanmayı reddeden öğretmenler mevcut” diye konuştu.

‘İŞARET DİLİ YAYGINLAŞMALI’

İşaret dilinin yaygınlaştırılmasının işitme engellilerin eğitim hayatında daha başarılı olabilmesi, sosyal hayatta da kendilerini daha iyi ifade edip rahat iletişim kurmaları açısından önemli olduğunu söyleyen Atik, “İşitme engeli dışarıdan görünmeyen bir engel olduğu için çoğu zaman farklı algılanabiliyor. Bunun için erişebilirlik çok önemli diyoruz” ifadelerini kullandı.

Erişilebilirliği detaylandıran Atik, “İşitme cihazı ve koklear implant kullanmayan sağır bireyler için işaret dili ve tercüman. İşitme cihazı ve koklear implant kullananan bireyler için ise indiksiyon döngü sistemi, alt yazı, görüntülü anonslar, titreşimli ve ışıklı uyaranlar, okullarda FM sisteminin kullanılması ve görüntülü görüşme iletişim için çok önemli” dedi.

‘HER MESLEK GRUBUNDA İŞİTME ENGELLİ BİREY VAR’

Toplumda oluşan algının işitme engellilerin her işi yapamayacağı yönünde olduğuna vurgu yapan Atik, “Bundan dolayı işitme kayıplı bireylere insanlarla iletişimin az olduğu görevler layık görülüyor. Oysa her meslek grubunda işitme engelli bireyler var. Bunun için toplumun bilinçlenmesi çok önemli. Toplum bilinçlendiği zaman işitme engellilerin gerek iş hayatına gerekse sosyal hayata katılımı daha kolay olacaktır” diye konuştu.

‘AMAÇ FARKINDALIK’

Toplumun sadece işitme engeli değil genel olarak engellilere karşı bakış açısı yönünden yeterli bilgiye sahip olmadığını belirten Atik, “Kullanılan cihazlara karşı yadırgayıcı bakışlar, yüksek sesle bağırarak konuşma, acıma ile yaklaşım, dramatize etme, çocuklarda akran zorbalığı, ayrımcılık genel olarak engellilerin yaşadığı sorunlar olarak karşımıza çıkıyor” dedi.

Bu sorunların önüne geçmek için eğitimin çok önemli olduğunun altını çizen Atik, “Engelliler sadece belirli gün ve haftalarda hatırlanıp kutlama yapılacak günler değildir. Amaç farkındalık yaratmaktır. Sadece işitme engellilerin değil tüm engel gruplarının daha erişilebilir, dışlanmadan, ayrımcılığa maruz kalmadan, sosyal hayatın içine tam dahil olup, kullandıkları her türlü protez ve cihaza rahatlıkla erişebildikleri bir Dünya ümit ediyor ve diliyorum” ifadelerini kullandı.