İktidarın son 10 yılında yasaklar arttı: Sanat adliye koridorlarında

Konserlerden tiyatrolara, dizilerden festivallere… Türkiye son on yılda kültür-sanat alanında birçok etkinlik ve yürüyüşlere kadar birçok alanda yasağa tanık oldu. “Kamu güvenliği”, “toplum yapısı” ve “genel ahlak” gerekçeleriyle yüzlerce etkinlik engellendi, sanatçılar şarkı sözleri, karikatürler, senaryolar nedeniyle adliye koridorlarına sürüklendi.

AKP’nin kültürel iklimi, özgürlük alanlarını daraltan karanlık bir tablo ortaya çıkardı. Hukuk güvencesinin ortadan kalktığı ortamda, kültürel yaşam adım adım bir kafese dönüştürüldü.

KARNESİ KÖTÜ

Usta sanatçılar Metin Akpınar ve gazetemizin yazarı Müjdat Gezen, TV konuşmaları nedeniyle yıllarca adli kontrol altında tutuldu. Gezen, geçen ay “kadınları yücelten sözleri” yorumlanarak ifadeye çağrıldı. Eskişehir’de 2022’de Anadolu Fest, Balıkesir’de Zeytinli Rock Festivali, Isparta’da Melek Mosso konseri, Kocaeli’de Aynur Doğan sahnesi valilik ve belediye kararlarıyla iptal edildi. Popçu Gülşen, bir konserinde yaptığı espri yüzünden tutuklandı. Sezen Aksu, “Adem ile Havva” sözleri nedeniyle cumhurbaşkanı tarafından “dilini koparmakla” tehdit edildi.

RTÜK, 2023’te Show TV’nin “Kızılcık Şerbeti”ne beş hafta yayın durdurma ve para cezası verdi. Aynı yıl Antalya Altın Portakal Film Festivali, KHK’lileri konu alan “Kanun Hükmü” belgeselinin sansürlenmesiyle kriz yaşadı, yönetmenler filmlerini çekti, festival 44 yıl sonra ilk kez iptal edildi. Medyada tekelleşme iddiaları sonrası soruşturma başlatılan menajer Ayşe Barım, Gezi Direnişi soruşturması kapsamında 28 Ocak’ta tutuklandı. Tahliye edildi ve yeniden tutuklandı.

‘ŞAKA’YA TUTUKLAMA

İstanbul’da “Onur Yürüyüşü” 2015’ten Ankara’da 2017’den bu yana yasak. Yurttaşın istediği yayını özgürce izlemek için para ödediği dijital platformlara denetim getirildi. Son dönemde Mabel Matiz, şarkı sözleri nedeniyle “müstehcenlik” soruşturmasına uğradı. Manifest grubu, sahne gösterileri gerekçesiyle gözaltına alındı, üyelerine yurtdışı yasağı kondu.

Leman dergisi çizerleri, bir karikatürün “yorumlanması” üzerinden tutuklandı. Ali Yavuz, Zafer Aknar, Cebrail Okçu, Aslan Özdemir üç ay cezaevinde kaldıktan sonra tahliye edildi.