Gizli belgeler ortaya çıktı: Irak modeli Zimbabve için masadaymış

The Times gazetesinin haberine göre, Ulusal Arşivler’de yayımlanan belgelerde, Tony Blair hükümetinin, 2004’te Zimbabve’de yaklaşan 2005 parlamento seçimleri öncesinde Mugabe yönetimine karşı izlenecek politika seçeneklerini değerlendirdiği belirtildi.

Belgelerde, Irak ve Afganistan müdahalelerine atıf yapılarak, Mugabe’nin zorla devrilmesinin de masaya yatırıldığı görüldü.

İngiltere Dışişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan “Zimbabve: Politika Seçenekleri” başlıklı değerlendirme notunda, “Eğer sahadaki durumu gerçekten değiştirmek istiyorsak, Mugabe’ye Saddam’a yaptığımızı yapmamız gerekir” ifadesi yer aldı. Ancak aynı değerlendirme notunda, bu seçeneğin hukuki, siyasi ve askeri açıdan uygulanabilir olmadığı vurgulanarak kısa sürede kapsamlı biçimde eleştirildiği belirtildi.

Değerlendirmede, askeri müdahalenin İngiltere tarafından tek başına yürütülmek zorunda kalınacağı, Afrika ülkeleriyle uluslararası toplumun böyle bir girişime karşı çıkacağı, Birleşmiş Milletler (BM) onayı olmadan hukuki dayanağının bulunmayacağı ve net çıkış stratejisinin olmadığı vurgulandı. Bu nedenle, söz konusu seçeneğin “ciddi alternatif olmadığı” sonucuna varıldı.

Belgelerde ayrıca, Mugabe’nin ekonomik çöküşe ve yaygın insan hakları ihlallerine rağmen iktidarda kalmayı sürdürdüğü, İngiltere’nin uyguladığı yaptırımların ise istenen demokratik dönüşümü sağlayamadığı ifade edildi. Mugabe için “80 yaşında olmasına rağmen sağlığının yerinde olduğu” değerlendirmesi yapılarak, iktidarının kısa vadede sona ereceğine dair işaret bulunmadığı kaydedildi.

Arşiv belgeleri, Blair hükümetinin Mugabe yönetimine karşı daha sert adımlar atmayı tartıştığını, ancak Irak benzeri bir askeri müdahalenin siyasi, hukuki ve diplomatik riskleri nedeniyle bu seçeneği bilinçli biçimde devre dışı bıraktığını ortaya koydu.

Zimbabve’nin bağımsızlığını kazandığı 1980’den itibaren başbakan ve devlet başkanı sıfatlarıyla ülkeyi 37 yıl yöneten Mugabe, 2017’de gerçekleştirilen askeri darbe sonrası görevinden istifa etmişti.