Eskişehir İş Dünyası Yeşil Dönüşüm Teşvik ve Hibeleri Bilgilendirme Toplantısı, Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Bursa Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansı (BEBKA) iş birliğiyle Özel Eskişehir OSB Mesleksel ve Teknik Anadolu Lisesi Konferans Salonu’nda gerçekleştirildi.
Enerji ve Doğal Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, buradaki konuşmasında, daha evvel “enerji sektörü” denildiğinde akla petrol, kömür ve doğalgazın geldiğini lakin artık fotovoltaik, batarya ve elektrolizörün gelmeye başladığını söyledi.
Dönmez, konuşmasında, güneş panellerinin AR-GE ve inovasyon merkezlerinin de Türkiye’de yapıldığına dikkati çekti.
“Güneş paneli üretiminde dünyada üçüncü sıradayız”
Teknolojiyi üreten, AR-GE ve ÜR-GE ile daima geliştiren, inovasyon odaklı ihracat kapasitesi yüksek bir güç teknolojileri altyapısı oluşturduk. Bugün güneşte yüzde 75, rüzgar ve jeotermalde yüzde 65 düzeylerinde bir yerli teknolojiye sahibiz. Güneş paneli üretiminde dünyada üçüncü sıradayız. Birinci sırada Çin, akabinde Vietnam geliyor. Biz üçüncü sıradayız. Avrupa’da birinci sıradayız, Avrupa’da toplam üretilen güneş panelinin iki katını Türkiye’de tek başımıza üretebiliyoruz. Bugün toplam şurası gücümüzün yüzde 50’sinden fazlası yenilenebilir güç kaynaklarından oluşuyor. Elektriğimizin yaklaşık yüzde 40-45’lik kısmını de yenilenebilir kaynaklardan üretiyoruz.
“Kapasite arttı”
Yenilenebilir kaynaklı elektrik kapasitemiz son 20 yılda 4,5 kat arttı. Son 10 yılda toplam şurası gücümüz yıllık olarak baktığımızda yüzde 5,5 artarken, yenilenebilir konseyi gücümüz yıllık yüzde 9,2 oranında arttı. Geçtiğimiz aylarda Sayın Cumhurbaşkanı’mızın da iştirakiyle Avrupa’nın en büyük, dünyanın 5’inci en büyük güneş gücü santralini Konya’da Karapınar’da devreye aldık. Alandaki bütün paneller Türkiye’de üretildi. Tam 3 milyon 250 bin panel.
“Güneş gücü kapasitemiz katlanarak artacak”
Yeni teknolojilerin geliştirilmesi için çalışmaları hızlandırdıklarını lisana getiren Dönmez, şunları söyledi:
Türkiye’nin güneş gücünde geldiği noktayı göstermesi açısından değerli bir yatırım olduğunu kıymetlendiriyoruz. Son periyotta güneş gücünde artan yatırımla birlikte güneşte toplam şurası gücümüz 10 bin megavat hududunu aşmış oldu. 10 yılda 10 bin megavata ulaştık. Önümüzdeki birkaç yıl içinde güneş gücü kapasitemiz katlanarak artacak. Güneş gücü artık maraton koştuğumuz bir alan oldu. Yavaş başladık lakin süreç içinde hızlanarak yeni rekorlara yanlışsız koşuyoruz her gün. Bunları anlatıyorum fakat sanmayın ki bu işlerin geçmişi çok uzun bir vakte dayanıyor. Güneş gücünde şunun şurasında aşağı üst 10 yıllık bir geçmişimiz, mazimiz var. 10 yılda Türkiye bugün kendi teknolojilerini üretebilir ve ihraç edebilir hale geldi. Bu bize gösteriyor ki tek bir şeye gereksinimimiz var; inanç ve vizyon. Bu ikisi olduktan sonra yapamayacağımız hiçbir şey yok. Bugün yenilenebilir şurası gücünde Avrupa’da 5’inci, dünyada 12’nci sıradayız. Üstelik bu biraz gerilerden başladığımız, geldiğimiz bir yarıştı. 20 yıl öncesine kadar Türkiye’de ‘yenilenebilir enerji’ denilince akla yalnızca hidroelektrik santraller geliyordu. Artık güneş, rüzgar, jeotermal ve biyokütle toplam şurası gücümüzün yüzde 20’sinden fazlasını oluşturuyor.
“Lisanssız yatırımları teşviki için kıymetli düzenlemeler hayata geçirdik”
Dönmez, lisanssız üretimde önemli bir sıçrama gerçekleştirildiğini belirterek, şöyle konuştu:
Bugün güneş gücü yatırımlarının yüzde 90’ından fazlası lisanssız yatırımlardan geliyor. Bu yatırımların teşviki için kıymetli düzenlemeler hayata geçirdik. Burada en büyük hedefimiz şu; üreten tüketiciler oluşturmak. Kendi elektriğini kendisinin üretmesini istek ediyoruz. Vatandaşlarımız artık elektriğini kendileri üretsinler istiyoruz. Böylelikle hem faturadan kurtuluyor hem de elektrik sistemimizdeki yükü de azaltmış oluyor.
Yenilenebilir güç yatırımlarındaki hedefler
Yenilenebilir güç yatırımlarında artık daha büyük maksatlarının olduğunu tabir eden Dönmez, şu bilgileri verdi:
2035 Ulusal Güç Planı’mızı ilan ettik. Orada yenilenebilir güçle ilgili değerli maksatlar belirledik. 2035 yılına kadar kapasite artışımızın yüzde 74,3’ü yenilenebilir kaynaklardan oluşacak. Neredeyse her 4 santralden 3’ü pak güç kaynaklarına dayalı olacak. 2035 yılında güneş heyeti gücümüzü 52 bin 900, rüzgar şurası gücümüzü 29 bin 600, hidroelektrik şurası gücümüzü 35 bin 100, jeotermal ve biyokütle şurası gücümüzü de 5 bin 100 megavata çıkartmayı hedefliyoruz. 2053 yılında net sıfır emisyon gayemiz var. Bu kapsamda hazırladığımız Türkiye Ulusal Güç Planı, Türkiye’deki yeşil dönüşümün de ana sınırlarını ortaya koyuyor. Bugünkü husus başlığımız amacımızla pek uyumlu. Hareket planımızda hem yeşil iktisadın temellerinin atılmasına katkı sağlayacağız hem de yeşil güç dönüşümünü bir üst düzeye çıkartacağız.
“Daha fazla yerli, daha fazla yenilenebilir”
Bakan Dönmez, “Daha fazla yerli, daha fazla yenilenebilir” mottosunu her yerde tabir ettiğini, temel maksadın, yenilenebilir kaynaklara dayalı, etraf dostu ve yerli teknolojinin daha fazla kullanıldığı bir güç portföyü oluşturmak olduğunu lisana getirerek, şunları kaydetti:
Nasıl ki daha evvel ‘enerji’ denilince kömür, petrol ve doğalgaz geliyordu akla, artık de ‘enerjide dönüşüm’ denilince akla birinci gelen şey yenilenebilir kaynaklara dayalı yatırımlar oluyor. Lakin burada kâfi teveccühü görmeyen çok değerli bir konu daha var; güç verimliliği. Bugün artık pek çok milletlerarası raporda güç verimliliği birincil kaynak olarak gösteriliyor. Güç verimliliği en pak, yerli ve ulusal güç kaynağımızdır. Yeşil güç deyince illa ki milyonlarca, milyarlarca dolar büyüklükteki dev yatırımlar anlaşılmamalı. Konutta, okulda, hastanede, endüstride çok küçük yatırımlarla daha az güç, daha yüksek randıman elde edebiliriz. Güç verimliliği bizler için neden bu kadar değerli? Zira Türkiye’nin güç yoğunluğu dünya ortalamasının üzerinde. Tıpkı işi yurt dışındaki muadillerimize nazaran daha fazla güç üreterek elde ediyoruz. Güç yoğunluğumuzun azaltılması konusunda son 20 yılda kıymetli adımlar attık. 2002 yılından bu yana güç yoğunluğumuzu yüzde 28 oranında da azalttık. 20 yıl öncesi nazaran bugün tıpkı üretim, hizmet ya da konfor için dörtte bir oranında daha az güç kullanıyoruz demektir.
“Az güçte çok iş üreteceğiz”
Sloganımız da şu; Az güçte çok iş üreteceğiz. Geçtiğimiz yıl güç yoğunluğunda yıllık yüzde 2,7 azalmayla tarihi rekorumuzu kırdık. Çalışmalarımız global seviyede de karşılık buldu. Bu istatistikleri takip eden değişik memleketler arası kuruluşlar var. Memleketler arası Güç Ajansının kesin global güç verimliliği kıymetlendirme raporunda güç yoğunluğu güzelleştirme başlığında dünyada ikinci olduk. Türkiye Ulusal Güç Planı’mızda bu konuyla ilgili kıymetli maksatları de belirledik. 2000 ila 2035 yılları ortasında güç yoğunluğumuzda yüzde 50’den fazla bir düzgünleşme öngörüyoruz. Aslında yüzde 28’lik kısmını katettik. Kalan müddet içinde, 12 yıl içinde inşallah bunu yüzde 50’lere çıkartacağız.
“Kalkınmada yeşil gücün daha fazla öne çıktığı bir periyoda girildi”
Bakan Fatih Dönmez, Türkiye’de kalkınmada yeşil gücün daha fazla öne çıktığı bir periyoda girildiğine işaret ederek şu değerlendirmede bulundu:
Hanelerden endüstriye, tarımdan ulaştırmaya, bina ve güce bu dönüşümü gerçekleştirmek için kıymetli yatırımları hayata geçirdik, geçirmeye devam ediyoruz. Bugün de BEBKA kaynak verimliliği ve yeşil dönüşüm faaliyetleriyle değerli bir işe daha imza atacak. Eskişehir, Bursa ve Bilecik’in de içinde yer aldığı kıymetli bir sanayi merkezi oldu. Türkiye’nin önde gelen pek çok firmasının ana üretim merkezi Eskişehir. Neredeyse son 20 yılda 4 kat büyümüş bir Eskişehir’den, Eskişehir endüstrisinden bahsediyoruz. Hiç elbet gücün de çok ağır kullanıldığı bölge burası. Bölgede bugüne kadar pak üretim, atık geri kazanımı, güç verimliliği ve güç alanlarında yaklaşık 190 milyon liralık bir takviye sağlamışız. Yalnızca finansal boyutta verilmedi, hiç elbet bu dayanaklar. Bölgedeki mahallî idarelere, özel şirketlere de yenilenebilir güç ve güç verimliliği hususlarında seminerler düzenlendi. Bölgede halihazırda sürdürülen yenilik ve verimlilik sonuç odaklı programla kıymetli dizaynlar elde edildi. Program kapsamında yeşil verimlilik, endüstriyel simbiyoz, güç verimliliği ve pak üretim alanlarında pek çok proje hayata geçirildi.