Bir yanda e-imzalarla kariyer sahibi olanlar diğer yanda çaresizlikten yaşamına son verenler: Diplomalı ölümler!

Son 13 yılda en az 2 bin 728 genç işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi. Atanamayan öğretmenlerin intiharları ise toplumsal bir yara haline geldi. Araştırmacı yazar Özgür Hüseyin Akış, “Gencecik insanlar ya çalışırken ölüyor ya da hayata tutunamayıp yaşamına son veriyor. Bu bir insanlık krizidir” dedi.

Türkiye’de gelecek kaygısı ve güvencesizlik, gençlerin yaşamına mal oluyor. Ataması yapılmayan öğretmenlerin intiharları her geçen yıl artarken 2024 yılında yaşanan vakalar kamuoyunda büyük yankı uyandırdı.

İŞİ OLANLAR DA ÖLÜYOR

Matematik öğretmeni Serhat Önel (28), Bursa’dan Hakan Durgut (30) ve Kırşehir’de resim öğretmeni Ömer Şahin (37) gibi çok sayıda öğretmen adayı yaşadıkları çaresizlik nedeniyle yaşamına son verdi. Son 10 yılda intihar eden öğretmen sayısının en az 300 olduğu tahmin ediliyor.

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin (İSİG) raporuna göre, son 13 yılda en az 2 bin 728 genç işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. 2021 sonrası ekonomik krizin derinleşmesiyle birlikte ölüm sayıları arttı. Gençlerin yüzde 93’ü ücretli çalışanlardan oluşuyor. İş cinayetlerinde yaşamını yitirenlerin 235’i kadın, 2 bin 493’ü erkek.

Raporda yalnızca sanayi işçileri değil, staj yapan öğrenciler, harçlık için çalışan gençler ve atanamayıp başka işlerde çalışmak zorunda kalan öğretmenler de yer aldı. Aynı dönemde 12 lise öğrencisi de çalışırken hayatını kaybetti.

‘SİSTEM SORUNU’

Araştırmacı yazar Özgür Hüseyin Akış, Cumhuriyet’e yaptığı değerlendirmede, genç iş cinayetlerinin ve intiharların sadece bireysel ya da sektörel sorunlar olmadığını söyledi. Akış şöyle konuştu:

“Eğitimli bir genç, yıllarca emek verip öğretmen olmaya çalışıyor ama sistem ona ne kadro veriyor ne geçim imkânı tanıyor. Ya inşaatta ölüyor ya da yaşamdan vazgeçiyor. Bu, artık bir istihdam değil bir insanlık krizi.”

Genç işçi ölümleri ve atanamayan öğretmen intiharlarının altında yatan temel sorunlara da dikkat çeken Akış, neoliberal politikaların sosyal devlet ilkesini yok ettiğini vurguladı: “Merkezi, planlı ve kamucu bir ekonomik model uygulanmadıkça biz bu ölümleri konuşmaya devam edeceğiz. Gençler yalnızca aç değil, sahipsiz, güvencesiz, umutsuz.”

YAŞ DAĞILIMI ÇARPICI

2013-2025 yılları arasında hayatını kaybeden genç işçilerin yaşlara göre dağılımı şöyle:

• 18 yaş: 222 genç

• 19 yaş: 305 genç

• 20 yaş: 312 genç

• 21 yaş: 253 genç

• 22 yaş: 344 genç

• 23 yaş: 385 genç

• 24 yaş: 368 genç

• 25 yaş: 539 genç

CEBİNDEN 6 LİRA ÇIKMIŞTI

İzmir Çiğli’de kendisinden haber alınamayan 27 yaşındaki İbrahim Yeşilbağ, kullanmadıkları gecekondu evinde tavana asılı bulunmuştu. Kısa bir süre önce askerden geldiği ortaya çıkan Yeşilbağ’ın coğrafya öğretmenliğini bitirmesine karşın atamasının yapılmadığı öğrenilmişti. Yeşilbağ, KPSS’ye hazırlanıyordu. Sekiz sene önce yaşanan olayda yaşamına son veren Yeşilbağ’ın cebinden sadece 6 TL ile cep telefonu çıkmıştı. Gencin yakınları, çalışamadığı için psikolojisinin bozuk olduğunu açıklamıştı. Sahte diplomaların havada uçtuğu bu günlerde Yeşilbağ’ı anımsatan sosyal medya kullanıcıları, “Sahte diploması olan kim bilir kaç kişi atama bekleyen öğretmenlerin yerine atandı” diye tepki gösterdi.