Beyaz Saray’daki görüşmelerden ne çıktı?

ABD Başkanı Donald Trump’ın önceki gün Beyaz Saray’daki Ukrayna kabulünün yankıları sürüyor. Trump, önce Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile, ardından Zelenski’nin de içinde yer aldığı Avrupalı liderlerle bir araya geldi.

Rusya-Ukrayna savaşının sonlandırılmasına yönelik bu temaslara ilişkin Trump, “Bir sonuç doğuracak mı, bir iki hafta içinde göreceğiz” açıklamasını yaptı. Önümüzdeki günlerde Zelenski ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in bir araya getirilmesi hedefleniyor. Emekli Büyükelçi Uluç Özülker, barış çabalarını Cumhuriyet’e değerlendirerek, “Barış, hangi tavizleri vereceğinize bağlıdır. Mevcut şartlarda kazanan Putin” değerlendirmesinde bulundu.

2014 yılında başlayıp 2022’de genişleyen, on binlerce kişinin yaşamını yitirdiği Rusya-Ukrayna savaşında barış için diplomasi hamleleri devam ediyor. ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in geçtiğimiz cuma Alaska’da görüşmesinin ardından, önceki gün, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Avrupalı liderler ve NATO Genel Sekreteri Mark Rutte Vaşington’a gitti. Trump ile Zelenski, Şubat ayındaki yüksek gerilimli Oval Ofis buluşmasının aksine iyi iletişim kurdu.

Zelenski’nin görüşmeye siyah takım elbise ve siyah kravatla gitmesi, bu giyiminin önceki ‘kamuflaj’ kıyafetini çağrıştırması dikkat çekti. Hem iki liderin görüşmesinde hem de Avrupalı liderlerin dahil olduğu görüşmede Ukrayna’ya sağlanacak güvenlik garantilerinin ve kalıcı barışın üzerinde duruldu. Trump, “Çok uzun bir süre sonra değil, bir iki hafta içinde bu konuyu çözüp çözemeyeceğimizi, bu korkunç savaşın devam edip etmeyeceğini göreceğiz” dedi.

Beyaz Saray’daki temasları sonrası Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile de telefonda görüşen Trump, önce Putin ile Zelenski arasında, ardından kendisinin de dahil olduğu üçlü bir görüşme için hazırlık yaptığını açıkladı.

‘KAZANAN PUTİN’

Emekli Büyükelçi Uluç Özülker, görüşmeleri Cumhuriyet’e değerlendirdi. Putin ile Zelenski arasında planlanan zirvenin gerçekleşebileceğini, hatta bunun İstanbul’da yapılabileceğini söyleyen Özülker, burada esas konunun ‘verilecek tavizler’ olduğunu belirtti. Putin’in Alaska’da Trump’a, Ukrayna’nın NATO’ya üye olmaması ve Donbas bölgesi karşılığında saldırıları durdurabileceğini söylediği kulislere yansımıştı.

Özülker, “Zelenski, ‘Ben her halükarda toprağımı vermem’ diyor. Trump ise ‘Vermezsen barış gelmez’ tavrında. Burada kazanan Putin oluyor” ifadelerini kullandı. Özülker ayrıca, Batılı ülkeleri, Ukrayna’ya görüntüde olduğu kadar fiiliyatta destek vermemekle eleştirdi.

TARTIŞILAN FOTOĞRAF

Öte yandan Trump’ın, Beyaz Saray’da kabul ettiği 8 lideri karşısına, yan yana oturttuğu fotoğraf, görüşmenin en çok dikkat çeken kareleri arasına girdi. Özülker bu fotoğrafa ilişkin, “Çok basit şekliyle Trump, ‘Ben olmazsam bu iş olmaz, çözüm de getirilemez. Ben bütün bu etrafımdakilerin patronuyum, diğerleri bana biat ediyor’ mesajı verdi. Diplomatik teamüllere aykırıdır. Burada beni hayrete düşüren Macron’un da o karede yer alması oldu” sözlerini kullandı.

FİDAN 3 BAKAN İLE GÖRÜŞTÜ

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, dün, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı David Lammy ve Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul ile telefon görüşmeleri gerçekleştirdi. Bakanlık kaynaklarından edinilen bilgiye göre görüşmelerde Alaska’da ve Vaşington’da yapılan toplantıların sonuçları değerlendirildi. Fidan, ABD’li mevkidaşı Rubio’ya, Rusya-Ukrayna savaşında kalıcı bir barışa ulaşılabilmesi için Türkiye’nin her türlü desteği sağlamaya hazır olduğunu yineledi.

CHP’DEN ‘TÜRKİYE NEDEN YOK’ TEPKİSİ

Görüşmeye Birleşik Krallık, Almanya, Fransa, İtalya, Finlandiya ve Avrupa Komisyonu’nun liderlerinin katılıp Türkiye’nin katılmamasına CHP’den tepki geldi. CHP Genel Başkan Yardımcısı Namık Tan, “Ukrayna konusundaki en önemli toplantıda Türkiye nerede? ‘Çok başarılı’ palavralarıyla kutsanan dış politikada Türkiye’nin geldiği son nokta: Dikkate bile alınmama ve hatta dışlanmışlık. Aynen Suriye konusunda da olduğu gibi” değerlendirmesini yaptı.

CHP Dış Politika Koordinatörü İlhan Uzgel ise “Avrupa’nın yeni güvenlik mimarisi denildiğinde Türkiye’yi ve ordumuzun gücünü hatırlayanlar, Ukrayna’yı Türkiye’nin olmadığı masalarda konuşuyorlar. O masalarda karar alıp, zamanı gelince dönüp Türkiye’ye, Avrupa’nın jandarması muamelesi yapacaklar” ifadelerini kullandı.