Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, HaberTürk’te katıldığı programda soruları yanıtladı.
Bakan Alım, EYT başta olmak üzere taşeron emekçilerle ilgili düzenlemeye, emeklilerde oran çalışmasından minimum fiyatlara, ziraî personellerden akademik çalışana kadar bir dizi mevzularda kıymetli açıklamalarda bulundu.
“7 bin 500 liranın üzerinde maaş alan emeklilere refah hissesi verilecek”
Emekliler hakkında açıklamalarda bulunan Bakan Alım şu sözleri kullandı:
“Sayın Cumhurbaşkanımız bir konuşmasında bahsetti. Emeklilerle ilgili çalışmaları benden istedi. 6 ayda bir çalışanlarımızın, bilhassa kamu çalışanları, emekliler de onların içinde, maaşlarıyla ilgili düzenleme yapıyoruz. Temmuz’da hepsini kapsayan oranları düzenleme yapacağız. Aşağıdakileri üste, üsttekileri biraz daha üste taşıyacağız. Temmuz’da yasal olarak yapıyoruz. Refah hissesini bu kez farklılaştırarak 7 bin 500 liranın üzerinde olanların da maaşlarını farklılaştıracak formda düzenliyoruz. Yaklaşık 7 bin 500 lira alanların sayısı 9 milyon. Toplamda 15 milyon emeklimiz var. 7 bin 500 liranın üzerinde maaş alan emeklilere, en düşük emekli maaşı alanlar ile ortadaki makasın kapanmaması için refah hissesi verilecek.’
“Kamuda toplu kontratların özel kesime de tesiri var”
Toplu mukaveleler hakkında kesin kararın yakın olduğunu belirten Bakan Alım şunları dedi:
“Şu anda kamuda 700 bini aşkın emekçilerle ilgili toplu kontratımız devam ediyor. Bir oransal artış yapacağız. Minimum fiyatla olan personellerin 12 bin yahut 12 bin 500’e çekilmesi. Onların talep ettiği bir sayı var onların üzerinde. Toplu kontratları Kamu Patron Sendikaları yapıyor. Ben orada devletin temsilcisiyim. Bugün yahut yarın bir ortaya gelecekler. Biz en son kararı sendikalarımızla oturup çıkartacağız. Kamuda çalışanlarımızın alacağı fiyat düzeyleri olağanüstü kıymetli. Kamu dalı işçileri özel dala de öncülük ediyorlar. Kamu çalışanları yani memurlar bundan olumsuz etkilenmiyor. Biz refah hissesiyle birlikte yüzde 30 kamu çalışanlarına artırım yaptık. Artık Temmuz’da onların artırımları var. Bunu tekrar refah hissesiyle birlikte ele alacağız. Memurların çalışmaları öteki, toplumsal kaideleri öbür. Memurların günlük fiyatlarına yansıyan çeşitli kalemler var”
“EYT ile zelzele bölgesinden müracaat edenlere öncelik veriyoruz”
Deprem bölgesinde EYT’lilerin maaşlarını aldığını belirten Alım şunları dedi:
“EYT ile sarsıntı bölgesinden müracaat edenlere öncelik veriyoruz demiştik. Onların tamamı maaşlarını almıştır. Zelzele bölgesindekiler için gerekli uygulamalar yapıldı. EYT kapsamında müracaat edenlerin yaklaşık 1 milyonu maaşlarını almaya başladı. Alamayanların da hiçbir kaybı yok. Müracaat sırasına nazaran, hak etme günlerine nazaran; yani prim gün sayılarını doldurma günlerine nazaran her gün süreç yapılıyor. Ayrıyeten bu süreçlerin hızlandırılması için de, evvelce ayda yaklaşık 30 bin kişinin emeklilik süreçleri yapılıyordu. Biz bu sayısı 130 bine çıkardık. SGK çalışanımız büyük bir hazırlık yaptı bu bahiste. Aylıkları gecikenler ise telaş etmesinler zira esasen birikmiş olarak alacaklar”
“Burada bir mağduriyet yok”
1999 sonrasıda işe girenler için bir mağduriyet olmadığını belirten Alım şöyle konuştu:
“Orada bir hak kaybı yok 8 Eylül 1999 tarihinde kanun çıkıyor ve geriye gerçek işliyor. Başkaları zati yeni kanuna nazaran girmişler işe. Onlar için bir mağduriyet yok. Bilinen bir kanunla, emekliliğin tarihi ve kuralları muhakkak olan bir kanunla işe başlıyorsunuz. Burada bir mağduriyet yok. EYT’lilerde birinci baktığımız nokta toplam sayı kaç kişi ve ortalama yaş kaç? Bizim bu ıslahatı yaptığımız vakitte oradaki yaş ortalaması 49,9’du. Yani EYT’liler ortalama 50 yaşına geldiler. Çalışanlar için 50 yaş da genç olağan ki, inşalar 65 yaşına kadar çalışabilir. Lakin 50 yaş 30’lu yaşlarda emekli olmanın emeklilik sistemine getirdiği yükü, aktüriyel dengeyi etkiyi ortadan kaldırabilecek bir şey. EYT reformundan evvel olağanda alt hudut olarak 2-3 çalışana bir emekli düşüyordu. Bu sayı EYT düzenlemesiyle 2’nin altına, 1,9’a düşecek. Burada emeklilik sisteminin sürdürülebilmesinde bir sorun ortaya çıkıyor. Bu sorun Türkiye’de istihdam yaratarak, genç işsizliği ve işsizlik oranlarını azaltarak aşılır.”
“Meclis açılır açılmaz çözeceğiz”
Taşeron çalışanlar sorunu meclisin açılması ile çözüleceğini aktaran Alım şu sözleri kullandı:
“Her mevzuyu bir belge olarak görüyoruz. Evraklarımızı kapata kapata ilerliyoruz. Belgelerimizin birisi de taşeron emekçilerdi. Bu mevzu hakkında da çalışmamızı tamamladık lakin zelzele oldu, meclis çalışmalarına orta verdi. Münasebetiyle biz en son oturuma yalnızca süreksiz personelleri yetiştirebildik. Öbür evrak elimizde kaldı. Taşeron çalışanlar konusunu ben aslında birçok yerde konuşmuştum. Bu bahis hakkında kelam verdim. Önümüzde duruyor. Bunu meclis açılır açılmaz çözeceğiz”
“Küçük işletmelerde belirli bir ölçeğin altında olanların prim günü sayısını düşüreceğiz”
Küçük işletmelerde prim günlerinin düşeceğini söyleyen Alım, şunları söyledi:
“Bizim tamamlayıp ancak uygulamaya koyamadığımız bir çalışmamız da; malum bu süreçler meclis tarafından yürütülüyor. Meclis de birinci olarak sarsıntıdan ötürü daha sonrasında da seçimlerden ötürü erken çalışmalarını durdurdu. Burada şu muştuyu verelim; meclis açıldığı vakit çözülecek dosyalarımızdan birisi küçük işletmelerin yani esnafın küçük tüccarın prim günü sayılarının yüksekliği. Yani yanında 5 kişi çalıştığı bir berber üzere işletmeleri büyük bir işletmenin sahibiymiş üzere kıymetlendirmek yanlış. Biz bu küçük işletmelerde aşikâr bir ölçeğin altında olanları, yanında 5 kişi yahut daha az çalıştıranları başka bir kategoride ele alarak prim günü sayılarını işçilerle tıpkı sayıya getirmeye yönelik çalışmamızı yaptık.”
Tarım alanında toplumsal sigortası olmayan kimseyi bırakmak istemediklerini belirten Alım, “Tarım ve Orman bakanımızla bir muahede yaparak, tarım alanında başta çobanlar olmak üzere onların sigortalanmasını sağladık. Bunu yaygınlaştıracağız, toplumsal sigortası olmayan hiç kimseyi bırakmayacak bir çalışmamız var. buna çobanlarla başladık ve yaygınlaştıracağız” diye konuştu.