Antik orduların gölgesi: 3 bin 800 yıllık sır ortaya çıktı

Azerbaycan’da Ceyranchol ovasında gerçekleştirilen arkeolojik kazılarda, Orta Bronz Çağı’na ait olduğu belirlenen 3 bin 800 yıllık bir kurgan mezarında olağanüstü bir keşfe imza atıldı.

Mezarda, boyu 2 metreyi aşan bozulmamış bir savaşçı liderin iskeleti ile nadir bronz silahlar ve törensel eşyalar bulundu. Bu keşif, Bronz Çağı’ndaki elit sınıfın gömülme pratiklerine ve sosyal yapısına dair bilinenleri derinden sarsacak nitelikte.

Kurganın çapı 28 metre, yüksekliği 2 metre. Mezar odası ise 6 metre uzunluğunda, 2 metre genişliğinde ve 3 metre derinliğinde. İçinde bulunan savaşçı, 2 metreden uzun boyuyla çağının fiziksel standartlarının oldukça üzerinde. Arkeologlar, bu özelliğin onun toplumu içinde istisnai bir konuma sahip olduğunu gösterdiğini belirtiyor.

Kazı başkanı Dr. Shamil Najafov, savaşçının yarı bükülmüş şekilde gömüldüğünü ve elinde dört uçlu bronz bir mızrak başı tuttuğunu açıkladı. Bu tip mızrak başları, Güney Kafkasya genelinde oldukça nadir görülüyor.

ÜÇ BÖLMELİ GÖMÜ SİSTEMİ VE RUHANİ SEMBOLİZM

Mezar odası, dini sembolizm içeren üç farklı bölümden oluşuyor. İlk bölümde savaşçının kalıntıları ve kişisel eşyaları, ikinci bölümde seramik kaplar içinde gıda ve içecek sunuları yer alıyor. Üçüncü bölüm ise tamamen boş bırakılmış. Arkeologlara göre bu boşluk, ruhun huzur bulacağı sembolik bir alan olabilir.

Sunular arasında keçi, at, domuz ve sığır etlerine ait pişmiş kemikler, on iki süslü sürahi, bronz takılar ve obsidyen aletler yer aldı. Bu bulgular, dönemin cenaze ritüellerinin oldukça ayrıntılı ve zengin olduğunu gözler önüne seriyor.

Mezarın üzeri, 2 metre uzunluğunda ve her biri yaklaşık 1 ton ağırlığında 14 büyük kireçtaşı blokla örtülmüş. Bu taşlar, mezarı koruma amacıyla simetrik şekilde yerleştirilmiş. Ayrıca başucunda boğa şeklinde oyulmuş taş bir figür bulundu. Bu figürün, ölen kişiye öteki dünyada rehberlik etmesi için yerleştirildiği düşünülüyor.

Mezarda bulunan dairesel bir mühür ise, Orta Bronz Çağı’nda mülkiyet ve yönetim yapılarının sanılandan çok daha erken geliştiğine dair önemli bir ipucu sunuyor.

BİLİMSEL KAZILAR VE ULUSLARARASI İLGİ

“Keshikchidagh’ta Bilimsel Arkeolojik Kazılar ve Yaz Okulu-5” projesi kapsamında yapılan kazılarda, Azerbaycan Kültür Bakanlığı ve Arkeoloji ve Antropoloji Enstitüsü öncülük etti. Beş yıllık süreçte yaklaşık 2 bin kişi çalışmalara katıldı.

Keşfin ardından karbon-14 tarihleme, metalurji, izotop analizi ve mineralojik incelemeler gibi birçok bilimsel yöntemle detaylı araştırmalar yapılması planlanıyor.

Kazılar, uluslararası arkeoloji camiasında büyük yankı uyandırırken, elde edilen sonuçların önde gelen bilimsel dergilerde yayımlanması ve kapsamlı bir akademik kitapla belgelenmesi hedefleniyor.