Yurtdışında Alışverişe Yönelen Tüketiciler
Artan yaşam maliyetleri ve sürekli zamlanan fiyatlar, yurttaşları alternatif alışveriş yöntemlerine yönlendirdi. Birçok kişi, yurtdışındaki e-ticaret sitelerinden alışveriş yapmayı tercih ediyor. Üstelik, bu ürünleri Türkiye’deki fiyatların yaklaşık üçte birine temin edebiliyorlar. Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre, yılın ilk altı ayında yerli kredi kartları ile yurtdışına yapılan çevrimiçi harcama tutarı yüzde 95 oranında bir artışla 48.1 milyar liraya ulaşmış durumda.
Yerli Firmaların Tepkisi
Ancak bu durum, iç pazardaki firmalar ve pazaryerleri için bir dizi sıkıntıya yol açtı. Hükümet, bu endişeleri dikkate alarak elektronik alışverişlerde vergileri artırma kararı aldı. Resmi Gazete’de yayımlanan yeni düzenlemeye göre, yurtdışı e-alışverişlerde bireysel ithalat limiti 150 Avro’dan 30 Avro’ya düşürüldü. Ayrıca, Avrupa Birliği’nden ithal edilen ürünler için vergi oranı yüzde 18’den yüzde 30’a, diğer ülkelerden gelen ürünler için ise yüzde 30’dan yüzde 60’a yükseltildi.
Tüketici Birlikleri Federasyonu Başkanı Mehmet Bülent Deniz, bu düzenlemeye itiraz edeceklerini belirtti. Eylül ayında gerçekleştirilecek Ticaret Bakanlığı Tüketici Konseyi toplantısında bu konunun gündeme geleceğini vurgulayan Deniz, “Bu durumun rekabeti tüketici aleyhine bozduğunu belirterek Rekabet Kurumu’na başvuracağız. İçerideki üreticiyi korumak için tüketicinin bu zor dönemlerde ucuz ürün alma seçeneklerini engelleyemezsiniz. Bu, Bodrum esnafı zarar etmesin diye insanların Yunanistan’a gidişini engellemekle aynı şey” dedi.
Düzenlemenin Etkileri
Birleşmiş Markalar Derneği Başkanı Sinan Öncel, düzenlemeyi yetersiz bulduğunu ifade ederek şu saptamayı yaptı: “Biz onlara ‘Vergi getirin’ demiyoruz. Onlar da bizim gibi ithalat rejimine uygun bir şekilde ürün ithal etsinler. Hammadde ithal ederken hem sağlık hem güvenlik için birçok testten geçiyoruz. Ancak bu sitelerden gelen ürünlerin hiçbiri bu testlerden geçmiyor. Evet, fiyatlar ucuz ama güvenlik ne durumda? Ayrıca limitin 30 Avro’ya indirilmesi yeterli değil; çünkü mevcut sepet ortalaması zaten 20 Avro.”
Elektronik Ticaret Derneği Başkanı Hakan Çevikoğlu, bu düzenlemenin e-ticaret sitelerinden daha çok yerli üreticiler için alındığını belirtti. Çevikoğlu, “Tüketicilerin tepkisini anlıyoruz, kimse kısıtlama veya engel istemez. Ancak gerçekten ihtiyaç vardı. Bu ürünler denetimsiz bir şekilde geliyor ve birçok üründe kullanım kılavuzu bile bulunmuyor. Önümüzdeki günlerde fatura zorunluluğu gibi ek önlemler gelebilir.” ifadesini kullandı.