İstanbul Oto Galericiler Odası Başkanı Doğukan Taşlıdağ, 6 bin aktif üyesi olan bir kurumun yönetici olarak otomobil ticareti konusundaki uygulamaları artısı ve eksisi ile anlattı.
Taşlıdağ, Ensonhaber’e konuk olarak ikinci el otomobil piyasası ve otomobil alırken nelere dikkat edileceği konusunda bilgi verdi.
Taşlıdağ, İstanbul’da oto galerici mesleğini icra eden 15 bine yakın kayıtlı oto galeri olduğunun belirterek, bunların bir kısmının ticaret odasında, bir kısmının diğer ilçe esnaf odalarında bulunduğunu da aktardı.
İSTANBUL OTO GALERİCİLER ODASI BAŞKANI SORULARIMIZI YANITLARI
Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) düzenlemesinden ikinci el satışlara, Ticaret Bakanlığı’nın getirdiği yeni kurallardan araç alırken dikkat edilmesi gerekenlere kadar birçok başlığa değinen Taşlıdağ, fahiş fiyatlar, stokçuluk sorunu ve klasik otomobil tutkusuna ilişkin görüşlerini de paylaştı.
Merkez Bankası’nın faiz indirimine dikkat çeken Taşlıdağ, bu adımın piyasaları canlandıracağını belirterek özellikle ikinci el otomobil piyasasında hareketlilik beklendiğini vurguladı.
– MESLEĞE NASIL BAŞLADINIZ?
1960 yılında dedem aslında otomotiv sektörüne ilk adımını atıyor gençlik yıllarında. Şu an aslında klasik araba nitelendirdiğimiz ama bugünkü yeni arabalar işte Cadillac gibi Amerikan araçları ile ticari hayatına başlıyor. Ondan sonra işte babam ve amcamlar devralıyor dededen şirketi ve üçüncü nesil de biz şu an devam ediyoruz.
“TÜRKİYE’DE DE 80 BİNE YAKIN AKTİF KAYITLI GALERİCİ VAR”
Oto galericiliği büyük bir istihdam kaynağı. Türkiye’de de 80 bine yakın aktif kayıtlı galerici var. Bir de kayıtsız olup bizim ayaklı galerici tabir ettiğimiz işte al satçı dediğimiz otomotiv sektöründen ekmek yiyen binlerce insan var.
– SİZİN KLASİK OTOMOBİLDE FAVORİ MARKANIZ HANGİSİ?
Klasik otomobildeki favori markam 1962 model Cadillac Convertible Renk kum beji. Üstü açık elektrikli tenteli. Bende hala var. Mevcutta kullanıyoru.
– BİR ARACIN KLASİK OTOMOBİL OLMA KRİTERİ NEDİR?
O günkü teknoloji bugün yok. Şöyle örnek vereyim. O gün elektrikli tente koymuşlar. 1962 yılında elektrikli döşeme var ve otomatik far sistemi var. Otomatik far sistemi. Karşıdan gelen aracın ışıklarını gördüğü an bizim aracımız. Eğer uzun hüzmeli far yanıyorsa otomatikman kısaya çeviriyor ve karşıdaki araç gece geçtiği an otomatikman tekrar kısadan uzun hüzme geçiyor. Yani bu çok enteresan. Bugün daha yeni biz aslında bu teknoloji ile karşılaşıyoruz gibi görüyoruz ama 1962’de Cadillac yapmış bunu.
“YENİ ARAÇLAR KLASİKLEŞEMEYECEK”
Eski klasik otomobiller gibi şu anda üretilen arabalar ileride klasikleşeceğini ben düşünmüyorum. 1930’lu yıllar ve 1980’li yıllardaki üretilen araçlar Avrupa ve Amerikan araçları. Şu an klasik diye adlandırıyoruz. Bu araçların da klasik olmasının aslında piyasalarda tutulmasının tek sebebi Amerikan ve Alman araçları. Fabrikaları hala o arabaların parçalarını sıfır olarak üretiyor. Bu çok enteresan bir konu. Yani bizim bugün üretilen araçların otuz kırk yıl sonra parçası üretilecek mi? Eğer üretilirse belki bir klasikleşme olabilir ama tamamen plastik. Artık araçlara biniyoruz. Eskisi gibi metal işte. Saç kalınlığı yüksek araçlara şu an üretilmediği için plastik araçlarda ileride artık oyuncak gibi olacak, kaldırıp kenara koyacağız.
– TİCARET BAKANLIĞI’NIN OTOMOBİL SATIŞINDA GETİRDİĞİ YENİ KURALLAR HANGİLERİ?
Şimdi Ticaret Bakanlığımızın motorlu taşıtlar yönetmeliği çıkardı. Oto galericiler özel. Bu yönetmelikte galericilerin ilgilendiren önemli hususlar var. Bir kere bu yönetmeliği niye çıkarttı? Ticaret Bakanlığı önceden neden yoktu, şimdi neden var? Artık kurumsallaştırma isteği var devletimiz tarafından bu sektörleri. Çünkü malum eskiden çok yanlış işler yapılmış, esnafımızın adı karalanmış vesaire. Bu tarz durumların önüne geçmek ve sektörü belirli bir raya oturtmak adına böyle bir yönetmelik çıkarttı.
“OTOMOBİL SATICILARININ EN AZ LİSE MEZUNU OLMALI”
Bu yönetmelikteki en önemli hususlardan bir tanesi oto galericilik mesleğini yapacak kişinin lise mezunu olması. Lise mezunu olmayan bir galerici oto galericilik faaliyetine ilk önce başlayamıyor. Ondan sonra iş yerinin galericiler sitesinde kurumsal bir işyerinde olması lazım.
“APARTMAN ALTLARINDA GALERİ BULUNMAYACAK”
Apartman girişlerinde galericilik devam etmeyecek, yavaş yavaş kapatılacak, Kapatılıyor hatta. Belirli dönemlerde belediyeler bu iş yerlerine, şehir içinde iş yerlerine tebligat yapılıyor.
“YETERLİLİK BELGESİ ŞART”
Bir de mesleki Yeterlilik Belgesi dediğimiz Mesleki Yeterlilik Kurumu’nun vermiş olduğu bir eğitim belgesi var. Belirli bir eğitim süresi var. O eğitim süresini tamamlayan kişiler belgesini aldıktan sonra esnaf oda kaydını yaptıktan sonra Ticaret Bakanlığı’ndan yetki belgesi alıyor.Bu yetki belgesini aldığı zaman da ticari faaliyetine artık resmi olarak noterde alım-satım işlemlerini başlatabiliyor.
“OTOMOBİL SATILIRKEN YAPILAN HİLELER”
Ticaret Bakanlığı bu uygulamalarla kayıt dışını bitirmek ve şeffaflık getirmek istiyor. Haberlerden de sürekli takip ediyoruz işte araba müşteri araba almaya gitti, arabası aldıktan sonra işte bozuk çıktı, pert çıktı, kazalı çıktı veya sıfır diye verdiler ama araba geçmişinde hasar görmüş vesaire… Ve bunun yanında ayrıca araba almak için para verdi işte karşısında dolandırıcı ile karşılaştı.
MAKBUZ DOLANDIRICILIĞI
Yerine arabayı alamadı parası gitti veya tam tersi arabasını satacak arabasının satışını veriyor, parası geldi diye sahte makbuz düzenliyor. Dolandırıcılar o makbuza istinaden arabanın satışını veriyor. Ama maalesef makbuz sahte olunca araba da elden gidiyor, para da elden gidiyor.
TAŞIT-TAKAS SİSTEMİ
Bunların önüne geçmek için de yeni yeni kurallar getirildi. Bu kurallardan bir tanesi ‘taşıt takas’ diye bir sistem. 2014 yılının Ekim ayında yürürlüğe girdi. Şu an noterlerde ikinci el otomobil alış satışında artık bu sistemi kullanmadan araç alış ve satışı gerçekleştirilmiyor. Bu sistemin içeriği de şu: E-Devlet üstünden alıcı ve satıcı bir kayıt oluşturuyor. Bu kayıt çerçevesinde satıcı araç bilgilerini ve satacağı fiyatı belirliyor. E-Devlet üzerinden yapıyor bunu. Alıcı da sistemin içine ediliyor. Bu sefer e-Devlet ortak bir IBAN havuz hesabı veriyor. O havuz hesabına arabanın tutarı yatırılıyor. Bunu üçlü alıcı, satıcı ve noter sistemde otomatik görüyor. Paranın yattığını, garantili olduğunu e-Devlet sistemi onayını veriyor. Noter satışı gerçekleştirdiği an otomatikman para havuzdan satıcının hesabına EFT oluyor.
HEM ALICIYI HEM SATICIYI KORUYAN SİSTEM
Farzedelim ki satıcı arabasını o an satmaktan vazgeçti. Tamamen sistem güvenilir olduğu için paranız alıcının hesabına iade ediliyor. Tamamen hem alıcıyı hem satıcıyı yüzde 100 koruyan bir sistem.
– OTOMOBİL SATIN ALIRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
TSE belgeli kurumsal ekspertiz firmalarına alacakları araçları alıcılar ilk önce götürmek zorundadır. Ekspertiz yaptırmadan hiçbir şekilde araç alınmasını biz tavsiye etmiyoruz.
Kurumsal ekspertiz firmalarını tavsiye ediyoruz. Merdiven altı tabir ettiğimiz ekspertiz firmalarına kesinlikle götürmesinler. Çünkü bu tarz yerlerde de sahte belgelendirmeler olabiliyor. Tamamen TSE belgeli ve kurumsal ekspertiz firmalarını, arabalarını götürecekler.
– ÖTV DEĞİŞİKLİĞİ PİYASALARI NASIL ETKİLEDİ? İKİNCİ EL FİYATLARI NASIL?
Devletimiz ÖTV değişikliği yaptı son zamanda. Aslında bu ÖTV değişikliği elektrikli araçlar üstüneydi. Benzinli otomobiller için ÖTV değişikliği sonucu yakın zamanda olmadı. Ama tabii bir algı oluşunca haliyle ÖTV geldi, araç fiyatları zamlanıyor algısı oluşunca toplumda otomatikman herkes araçların fiyatlarının değişikliğine gittiler, yükselttiler.
“MAĞDURİYETİMİZ SARI SAYFALARDAN”
Bizim en çok mağdur olduğumuz oto galericiler olarak konu işte sarı sayfalar dediğimiz araç ilan sayfalarında bir kısıtlama olmaması. İsteyen arabasını, istediği rakamı yazabiliyor. Bu da tabii toplumda bir algı oluşturuyor. Sizin aracınızı koymuşsunuz örnek veriyorum 1 milyon liraya. Ben aracımı ilana koyacağım. Diyorum ki ‘benim lastiğim daha yeni. Arabamı boyasında çizik yok. İşte koltuk döşemeleri daha güzel. Ben 1 milyon 100 bin lira yazayım.’ Ama bu tamamen benim keyfime göre. Bunu belirleyen bir sistem veya kriter olmadığı için başka üçüncü şahıs aynı aracı ilana koyacağız. O da 1 milyon 200 bin lira koyuyor. Bu bu şekilde devam ediyor.
-İKİNCİ EL ARAÇ FİYATI NASIL BELİRLENİYOR?
Bizim oto galericileri de aracın gerçek fiyatını bildikleri için düşük fiyat yazıyorlar. Bu kez de ‘galericiler fiyat düşürdü’ algısı yayılıyor. Halbuki biz yeni modellerdeki arabaların gerçek rakamını bayilerin yayımlamış olduğu fiyat listelerinden çıkartıyoruz. Ona göre bir kriterimiz var. Belirli bir kilometredeki arabanın düşeceği bedeli, kazalı olursa değişen parçalar, boyalı parçalardaki rakamlara göre araçların biz galericilerin kullandığı sistemlerde fiyat derlemesini yapıyoruz. Maalesef bunu biniciler yapamadığı için isteyen istediği rakamı yazıyor. Bu sefer balon bir fiyat balon bir piyasa, tamamen kitleniyor. Ne kimse araba alıyor ne de araba satabiliyor.
-ŞU ANDA PİYASA NASIL?
Artık hareketlilik başlıyor. Merkez Bankası’nın faiz düşürmesinden dolayı, kıpırdama olmaya başladı. Tabii doların artışı, araç fiyatların artacağını insanların öngörmesi ve mevduat faizlerinin parasını değerlendiren vatandaşlar hemen paralarını çekip bu sefer yatırımını araca yapacak.
-SIFIR MI İKİNCİ EL ARAÇLAR MI TERCİH EDİLECEK?
Yatırımcının değerlendirmesi çok farklı ilerliyor. Önceden sıfır araçlar tercih edilirdi. Sıfır araçların fiyatları çok yüksek. İki üç milyon liradan aşağı düzgün, binilecek, orta segmente bir otomobil yok. Mevcut durumda da mevduat faizleri çok yüksekti. Müşterilerimiz yeni araçlarını satıp, çok düşük bütçeli araçlara biniyorlardı. Araca ihtiyacı olmayan müşterilerimiz de araçlarını satıp mevduata öneldi ve ulaşımını toplu taşıt araçlarıyla yaptı. Bugün itibariyle artık faizlerin düşmesi tamamen bu kişileri ikinici el otomobile yönlendirecek ama sıfır araçlarda da yine biz araba sayılarında pandemi dönemlerinde yaşadığımız gibi sıkıntı yaşıyoruz. Çünkü hangi bayi ile görüşsek, elinde fazla araç, yeterli sayıda araç olmadığını, arz-talebe karşılık veremediklerini söylüyor.
-STOKÇULUK OLDUĞU ZAMAN NELER YAŞADINIZ?
Stokçulukta çok büyük sorunlar yaşadık. Bizim üzerimize çok büyük iftira atıldı. Otomobil bayilerinin sistemlerinde ikinci el oto galericilik yapan firmalara sistemsel olarak otomobil satışı gerçekleştirilmiyor. Bu yıllardır zaten sistemde olan bir şey.
“HİÇ BİR OTOMOBİL GALERİCİSİ BAYİDEN KENDİ ÜZERİNE SIFIR ARAÇ ALAMAZ”
Hiç bir otomobil galericisi bayiden kendi üzerine sıfır araç alamaz. Maalesef biz böyle bir sorun yaşıyoruz.
Ama şahıslarda böyle bir problem yok. Şahıs istediği gibi bayilere gidip sıfır araç alabiliyor. Çok sayıda vatandaş, kendi adına, eşinin adına bayiden sıfır araç alarak, binasının altına, garajına koydu. 3 tane, 5 tane, 10 tane derken bir anda dediler ki ‘galericiler stokçuluk yapıyor.’ Galericilerin stokçulukla işi yok. Galerici ekmeğinin sirkülasyonun peşinde. Bugün aldığı 1 milyonluk aracı yarın ya da 2 milyona satması onun kârına değil ki? Yarın zaten o arabayı 2,5 milyon liraya alacak. O arabanın 1 milyondan 2,5 milyona çıkması kimsenin kârına değil aslında. Bunun önüne geçmek için çok mücadele verdik. Tabii ki içimizde çürük elmalar olabilir ama galerici esnafının yüzde 99’u otomobil fiyatların yükselmesine tepki verdi.
-BİR GALERİCİNİN GEÇİMİ İÇİN AYDA KAÇ OTOMOBİL SATMASI GEREKİR?
Bir galerici en az 10 araç satılmalı ki hem mevcut enflasyon koşullarında parasını değerlendirebilsin hem de evine ekmek götürebilsin.
kaydırmaya devam ederek gündemden son dakika ve magazin haberlerine havadiskolik.com üzerinden anında erişebilirsiniz.
kaynak
News
