İSO’dan çarpıcı rapor: Ekonomik kriz sanayiyi vurdu!

İstanbul Sanayi Odası (İSO), mayısta duyurduğu “İSO 500” raporunun ardından, “Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2024” araştırmasının sonuçlarını kamuoyuyla paylaştı. Küçük ve orta ölçekli sanayi kuruluşlarını kapsayan rapor, sektörel veriler açısından dikkat çekici bulgular içerdi.

Araştırmada, 2024 yılı itibarıyla İSO İkinci 500 şirketlerinin üretimden satışlarının 988 milyar TL’den 1 trilyon 393 milyar TL’ye yükseldiği, ancak bu yüzde 41’lik artışın önceki üç yıla göre düşük kaldığı belirtildi.

Yıllık ortalama Yİ-ÜFE’nin yüzde 41,1 olduğu 2024’te reel satış artışı binde 1 düzeyinde kalarak fiilen gerilemiş oldu. Böylece İSO 500’de de görülen reel düşüş eğilimi İSO İkinci 500 için de üçüncü yıla taşındı.

İÇ VE DIŞ TALEPTE YAVAŞLAMA ETKİLİ OLDU

Raporun değerlendirme bölümünde, “Sonuçları değerlendirirken küresel ekonomideki kırılganlık ve belirsizliklerin yanı sıra yurt içinde uygulanan sıkı para politikalarının sanayi kuruluşlarına etkileri de göz önünde bulundurulmalı” denildi.

İçeride sıkılaşan para politikaları ve düşen iç talep, dışarıda ise zayıf ihracat talebi, maliyet baskıları ve parite etkisi sanayi satışlarını olumsuz etkiledi.

EN BÜYÜK ŞİRKETLER: ASFALT, REDÜKTÖR VE TEKSTİL

2024 yılı İSO İkinci 500 listesinde üretimden satışlara göre ilk üç sırada:

• İstanbul Asfalt Fabrikaları (4 milyar 186 milyon TL)
• Yılmaz Redüktör (4 milyar 185 milyon TL)
• Boyteks Tekstil (4 milyar 169 milyon TL) yer aldı.

Listeye girebilmek için şirketlerin üretimden satışlarının 1 milyar 820 milyon TL ile 4 milyar 186 milyon TL arasında olması gerekti.

66 YENİ KURULUŞ, 41 GERİLEME, 393 DEVAM

2024 yılında:

• 66 yeni kuruluş listeye ilk kez girdi.
• 41 şirket, 2023’te yer aldığı İSO 500 listesinden İkinci 500’e düştü.
• 393 kuruluş ise üst üste ikinci kez listede yer aldı.

Türkiye’nin genel ihracatı yüzde 2,4 artışla 261,8 milyar dolar, sanayi ihracatı ise yüzde 2,6 artışla 252,1 milyar dolar olurken, İSO İkinci 500’ün ihracatı yüzde 6,2 artışla 15,9 milyar dolara ulaştı.

Bu performans, İSO 500’ün üzerinde gerçekleşti. Bu farkın, özellikle tekstil ve giyim sektörlerinin güçlü ihracatından kaynaklandığı belirtildi.

KÂRLILIK VERİLERİ GERİLEDİ

Faaliyet kârı: 2024’te yüzde 18,9 düşüşle 145 milyar TL’den 118 milyar TL’ye indi.

Faaliyet kârlılığı oranı: Yüzde 12,6’dan yüzde 7,3’e düştü (10 yıllık ortalamanın altında).

Vergi öncesi kâr/zarar toplamı: Yüzde 63,8 azalarak 34 milyar TL oldu.

Enflasyon muhasebesi nedeniyle oluşan 20,6 milyar TL’lik net zarar, satış kârlılığını yüzde 2,1’e düşürdü. Bu uygulama olmasaydı kârlılık yüzde 3,4 olacaktı.

FAVÖK ORANI DA ORTALAMANIN ALTINDA

Faiz, amortisman ve vergi öncesi kâr (FAVÖK) toplamı yüzde 16 artarak 205 milyar TL’ye çıktı. Ancak FAVÖK kârlılığı yüzde 15,3’ten yüzde 12,7’ye geriledi. Bu oran da son 10 yılın ortalaması olan yüzde 13,8’in altında kaldı.