Ekonomide Karamsar Tablo: Haziran’dan Sonrası İçin Endişe Yaratan Uyarı

TCMB’nin faiz ve TL’ye ait siyasetlerinin piyasada kredi temini ve iş yapmada sorun yarattığını belirten ekonomist İnanç Sözer, ikinci yarı yıl için kara kış uyarısı yaptı.

Ekonomist İnanç Sözer, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın döviz talebini azaltmak için uyguladığı siyasetlerin iktisada yansımasına ait açıklamalarda bulundu.

Ekonomim gazetesinden Burcu Göksüzoğlu’na konuşan Sözer, “Türkiye hiç de hak etmediği bir biçimde maalesef çok ağır bir fatura ödeyerek bir hastalığı geçirmeye çalışıyor” dedi.

Sözer, TCMB’nin kredi büyümesine nazaran menkul değer tesis uygulamasına ticaret ve tüketici kredilerini de eklemesini şu sözlerle yorumladı:

“- Merkez Bankası’nın siyaset faizi yüzde 8,5 iken TL cinsinden gecelik mevduat faizi yüzde 33. Şirketler çeklerini iskonto ettirmek istediklerinde ödedikleri faktöring faizleri yüzde 60 üzerine çıktı. Tekrar bugün aslında krediye ulaşma imkanı yok lakin ulaşılabilecek olursa Merkez Bankası’nın koyduğu sınırlamalar nedeniyle kredi faizlerinin yüzde 20’lerde kaldığını görüyoruz.

– Dünyanın neresinde 33 liraya mal ettiğiniz bir kaynağı 20 liraya satarsınız? İşte bizim aslında bu iki kavramı sıkıştırdığımız yer buradaki dengesizlik. Siyaset faizi 8,5, gecelik mevduat faizi bunun dört misli üzerinde ve Türkiye Cumhuriyeti Hazinesi’nin yurt dışından borçlanma faiz oranı 9,5 mertebesinde.

– Zira Türkiye’nin risk primi 600’ler mertebesinde. Yani biz hayatın birçok alanında farklı farklı dengesizliklerle çaba etmeye çalışıyoruz ve bu dengesizlikler içerisinde yaptığımızın özünde şirketlerin biraz daha hareketlerini daraltmak var.

– Bankacılık bölümünün iş yapma isteğini biraz daha daraltmak var. Vatandaşların, bilhassa orta ve düşük gelirlilerin biraz daha alanını daraltmak var. Türkiye hiç de hak etmediği bir halde maalesef çok ağır bir fatura ödeyerek bir hastalığı geçirmeye çalışıyor.”

“DENGESİZLİKLER YILIN İKİNCİ YARISINI KARA KIŞA DÖNDÜRECEK”

Merkez Bankası’nın kelam konusu yeni düzenlemelerinin sonuçlarına ait de konuşan Sözer, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“- Hastalığın bu tarafıyla geçmesi bence mümkün değil. Burası ne yazık ki yılın ikinci yarısını kara kışa döndürecek. Türkiye’de mevcut yapının devam edeceğini varsayıyorum ben ve son iki yılda nasıl ki 300’ün üzerinde düzenleme oldu yeni devirde de Merkez Bankası, iktisat idaresi tasa duydukça evvelki gece olduğu üzere ek düzenlemeler getirecektir.

– Son düzenlemenin özetine bakacak olursak, Merkez Bankası muhtaçlık duyduğu dövizi bulmakta zorlandığı için, çok ağır bir döviz talebi geldiği için, ben daha fazla dövizi nasıl toplarım ve bu dövize kayan talebi nasıl düşürürüm telaşıyla menkul değer tesisinde bir değişikliğe gitmiş durumda.

– Eş güdümlü olarak içinden gelecek olan yabancı fonların biraz daha özendirilmesini sağlamaya çalışmış. 4 tane ana başlık içerisinde düzenleme var. Pekala neye yarayacak bu diye soracak olursanız. Aslında Merkez Bankası’nın duruşu çok net.

– Mümkün olduğunca dövize talebi azaltmak ve mümkün olduğunca bankacılık bölümünü daha fazla iki yıllık yahut randıman eğrisinde devlet tahvilinde Hazine’nin bilhassa bütçe açığı çok süratli bir formda artarken onun fonlamasına yer oluşturmak.”

“MERKEZ BANKASI YÜZDE 5’LİK FARKI İKİLİ KUR SİSTEMİ OLARAK GÖRMÜYOR”

Seçim sonuçlarıyla birlikte Borsa İstanbul’da yaşanan düşüşün kalıcı olmayacağını söyleyen Sözer, sene sonunda 6 bin endeksini göreceğini varsayım ettiğini söz etti.

Sözer, dolar kurunun 20 TL’yi görebileceğini belirterek, “Burada Merkez Bankası’na bakıyor olmamız lazım. Merkez Bankası yüzde 5’lik farkı ikili kur sistemi olarak görmüyor. Yüzde 5’lik makas yüzde 10’lara gitti. Artık görüyor mu bilmiyoruz lakin şunu biliyoruz; iktisat idaresi, Merkez Bankası piyasa kuruyla kendi kuru ortasındaki bir makastan mutlu. Ve mümkün bir faiz artırımındansa bu faizin ima ettiği yapıları daha çok tercih ediyor. O yüzden ben bu makasın ne yazık ki uzunca bir mühlet devam edeceği kanaatindeyim. İhracatçıyı düşünerek biraz bu makası daraltabilir. Bunu daraltmak için de kur üzerindeki baskıyı biraz gevşetebilir. Esasen Merkez Bankası’nın aşağı üst her gün kabaca on kuruşluk bir artışa müsaade ediyor. Bu türlü gidecek olursa haziranı 20’nin üzerinde bir kurla yaşarız” halinde konuştu.