İsrail’de yargı reformu, aylar süren protestoları beraberinde getirdi.
Bir süre önce geri adım atmak zorunda kalan Başbakan Binyamin Netanyahu hükümeti, düzenlemeyi yeniden Meclis’e sunacak.
Meclis’te oylama yapılacak
Yoğun tartışma ve kitlesel protestolara yol açan reforma ilişkin İsrail Yüksek Mahkemesi’nin hükümet üzerindeki denetimini kısıtlayacak kritik maddenin birinci oylaması için gözler Meclis’e çevrilecek.
Hükümetin Meclis’e sunacağı yasa tasarısı, İsrail Yüksek Mahkemesi’nin hükümetin aldığı kararları “kamu çıkarına hizmet etmediği, çıkar çatışması doğurduğu” gibi gerekçelerle “mantık dışı olduğunu” belirterek bozma yetkisini ortadan kaldırmayı öngörüyor.
“Akla yatkınlık maddesi” şeklinde İsrail kamuoyunda tartışılan yasa tasarısındaki maddenin Mecliste bu gece birinci oylamasının yapılmasının ardından ülke genelinde protestoların yeniden başlaması öngörülüyor.
İsrail’de sivil itaatsizlik çağrısı
Netanyahu hükümetine ve yargı düzenlemesine karşı protesto hareketi, ülke genelinde yarın sivil itaatsizlik eylemleri yapılması yönünde çağrıda bulunuyor.
Yasa tasarısının yürürlüğe girmesi için Meclis’te üç oylamadan geçmesi gerekiyor. Hükümet, yasa tasarısının Meclis’teki birinci oylamasının ardından yeniden düzenleneceğini savunurken, muhalefet yargı düzenlemesine ilişkin müzakerelere dönülmesini istiyor.
Ülkede kitlesel protestolar ve grevler sonucunda yasama süreçlerine ara verilen yargı düzenlemesinde, Netanyahu hükümeti muhalefetle yürüttüğü müzakerelerin tıkanmasının ardından yargı düzenlemesiyle ilgili harekete geçeceğini duyurmuştu.
“Akla yatkınlık maddesi”
İsrail Yüksek Mahkemesi, geçen yıl vergi suçlarından hüküm giyen ve savcılıkla yaptığı anlaşma sonucu şartlı tahliyeyle serbest bırakılan ve yeni hükümette Başbakan Yardımcısı ve İçişleri ile Sağlık Bakanlığı’na getirilen Ultra Ortodoks Şas Partisi lideri Arya Deri’nin, “kabinede yer alamayacağına” hükmetmişti.
Yüksek Mahkemedeki 11 yargıçtan 10’u ocak ayında “akla yatkınlık” maddesini gerekçe göstererek Deri’nin bakan olamayacağı yönünde oy kullanmış, bunun üzerine Başbakan Netanyahu, Deri’yi görevden almıştı.
Netanyahu hükümetinin bu maddeyi geçirmesinin ardından Deri’ye kabinede yeniden görev verebileceği belirtiliyor.
Ertelenen yargı düzenlemesi
İsrail Adalet Bakanı Yariv Levin’in 5 Ocak’ta duyurduğu “yargı reformu”, Yüksek Mahkemenin yetkilerini sınırlandırma ve iktidarın yargı atamalarında söz sahibi olması gibi değişiklikler içeriyor.
Netanyahu, ülke genelinde kitlesel protestolara ve grevlere neden olan yargı düzenlemesini 27 Mart’ta ertelediğini açıklamıştı.
Ancak Netanyahu, 2023-2024 bütçesinin mayıs sonunda Meclisten geçmesinin ardından yargı düzenlemesini tekrar gündeme getireceklerini duyurmuştu.
İsrail’de Netanyahu hükümetinin yargı düzenlemesi ve diğer sağ politikalarına karşı çıkan protesto hareketi 6 aydır ülke genelinde gösterilerine devam ediyor.