TÜİK’ten Yanlış Haberlere Açıklama

Haber Merkezi

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), son zamanlarda gündeme gelen ve gerçeklerle bağdaşmayan bazı haberlerin kamuoyuna yansıması üzerine açıklama yapma gereği hissetmiştir. Bu açıklamada, kurum yemek ücretleri, köşe yazılarındaki yanıltıcı bilgiler ve basın toplantısı hakkında bilgilendirme yapılmıştır.

Kurum Yemek Ücretleri Hakkında Bilgilendirme

Yapılan haberlerde, TÜİK yemekhanesinde geçen yıl 35,00 TL olan yemek ücretinin 170,00 TL’ye yükseldiğine dair iddialar bulunmakta; bu durum gerçeği yansıtmamaktadır. Kurum Başkanlığı tarafından onaylanan ve uygulanmakta olan ücret tarifeleri 2024 yılı için aşağıdaki gibi belirlenmiştir:

• En düşük yemek ücreti: 600 ek göstergeye kadar olan ve 4/B’li sözleşmeli personel için 39,00 TL.
• En yüksek yemek ücreti: 5400 ek gösterge ve üzeri görevlerde bulunan personel için 71,00 TL’dir.

Ayrıca, Türkiye İstatistik Kurumu ile Türkiye Ağır Sanayi ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası (Koop-İş) arasında imzalanan toplu sözleşme gereği, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından 4/A kapsamında çalışan işçi personele, günlük yemek yardımı olarak 170,00 TL ödenmektedir. Bu nedenle, farklı pozisyonlarda görev yapan bir çalışanın yemek ücreti ile bu yıl işçi statüsünde görev yapan personelin aldığı yemek yardımını karşılaştırmak, doğru bir yaklaşım değildir.

Basın Toplantısı ile İlgili Açıklama

08.07.2024 tarihinde gerçekleştirilen basın toplantısının amacı, kamuoyunu Tüketici Fiyat Endeksi hesaplamaları hakkında bilgilendirmekti. Ancak, toplantı sırasında sorulan bir soruya verilen yanıtın bağlamından koparılarak bazı haberlere yansıdığı görülmüştür. Toplantıda sorulan “Fiyatlar ne zaman ucuzlayacak?” sorusuna verilen kapsamlı yanıt içerisinde, “yüzde 45 ile yüzde 75 enflasyon arasında can yakıcılığı açısından pek bir fark bulunmamaktadır” ifadesi yer almakta; bu, yüzde 45 oranında bir enflasyonun halk için oldukça yüksek ve zorlayıcı olduğunu vurgulamak amacı taşımaktadır.

Bu oranlar arasında elbette önemli bir fark vardır, ancak her iki oran da yaşam maliyeti üzerinde ciddi olumsuz etkiler yaratmaktadır. Burada anlatılmak istenen, “Fiyatların ucuzlaması için enflasyonun negatife dönmesi, tabii ki bundan önce tek haneli seviyelere düşmesi gerektiğidir.”

Köşe Yazılarındaki Yanıltıcı Bilgiler

TÜFE sepetinde 2024 yılı itibarıyla 12 ana harcama grubu altında, toplamda 43 harcama grubu bulunmaktadır. Bu gruplar altında ise 90 alt harcama grubu yer almaktadır. Alt harcama gruplarının altında 143 temel başlık ve bu başlıklar altında toplam 406 madde ile 913 adet madde çeşidi bulunmaktadır.

Örneğin, 06 kodlu SAĞLIK ana harcama grubu altında, 061 kodlu “Tıbbi ürünler, aletler ve malzemeler”, 062 kodlu “Ayakta tedavi hizmetleri” ve 063 kodlu “Yataklı tedavi hizmetleri” harcama grupları yer almaktadır. 062 kodlu “Ayakta tedavi hizmetleri” harcama grubunda ise 0621 kodlu “Tıbbi hizmetler”, 0622 kodlu “Dişçilik ücreti” ve 0623 kodlu “Diğer tıbbi hizmetler” alt harcama grupları bulunmaktadır. 0621 kodlu “Tıbbi hizmetler” alt harcama grubunda, 06212 kodlu “Uzman doktor ücreti” temel başlığı yer alır.

06212 kodlu “Uzman doktor ücreti” başlığı altında, “Muayene katılım payı (Devlet Hastanesi, Uzman Dr.)”, “Doktor muayene ücreti (Muayenehane, Uzman Dr.)”, “Doktor muayene ücreti (Özel Hastane, Uzman Dr.)” ve “İlaç katılım payı” gibi farklı madde çeşitleri bulunmaktadır.

TÜİK Dünyadaki En Şeffaf Resmi İstatistik Kurumlarından Biri

TÜİK, bu bağlamda, TÜFE sepetindeki değişim oranlarının her ay 12 ana harcama grubu, 43 harcama grubu, 90 alt harcama grubu ve 143 temel başlık düzeyinde yayımlandığını belirterek şu ifadelere yer vermiştir: Avrupa İstatistik Ofisi (EUROSTAT) tarafından yayımlanması beklenen en detaylı düzey ise temel başlık düzeyidir. Kurumumuz tarafından temel başlık düzeyinde endeks değişimleri uluslararası beklentilere en uygun biçimde kamuoyuyla paylaşılmaktadır. Bu bağlamda TÜİK, dünyadaki en şeffaf resmi istatistik kurumlarından biri olarak tanınmaktadır.

Yayınlanan Bir Köşe Yazısı için Açıklama

Bir köşe yazarı tarafından, Kurumumuzca en son Nisan 2022’de yayımlanmış olan bazı madde fiyatları, yine Kurumumuz tarafından hali hazırda yayımlanmakta olan temel başlık seviyesinde fiyat endeksleri ile genişletilerek günümüze ilişkin ortalama fiyat hesaplamalarının yapıldığı iddia edilmektedir. Bahsi geçen yanıltıcı sonuçların bazı çevreler tarafından manipülasyon aracı olarak kabul görmesi neticesinde, bilimsel açıdan TÜFE’ye eleştiri getiremeyen ilgili çevrelerin 143 temel başlık içinden cımbız ile seçtikleri birkaç başlığa dair bilinçli veya bilinçsiz biçimde yanıltıcı beyanlarının devam ettiği gözlemlenmektedir.

Ayrıca, ilgili köşe yazarı tarafından yapılan hesaplama, özellikle bir temel başlık altında birden fazla maddenin ve madde çeşidinin bulunduğu durumlarda tamamen hatalı çıkarımlara neden olmaktadır. Örneğin, “06212-Doktor muayene ücreti” temel başlığı için de bu durum geçerlidir. Bu temel başlık, “Muayene katılım payı (Devlet, Uzman Dr.)”, “Doktor muayene ücreti (Özel, Uzman Dr.)”, “İlaç katılım payı” ve “Doktor muayene ücreti (Muayenehane, Uzman Dr.)” gibi bireylerin bütçelerinde farklı harcama paylarına sahip madde çeşitlerinden oluşmaktadır.

Devlet hastanesi muayene katılım ve ilaç katkı payları, doktor muayene ücreti (özel hastane) ve doktor muayene ücreti (muayenehane) gibi diğer ürün çeşitlerine oranla daha yüksek harcama paylarına sahiptir. Öte yandan, ilgili temel başlık düzeyinde hesaplanan fiyat ve değişim oranı, matematiksel olarak yalnızca uzman doktor muayene ücretindeki değişimi ifade etmemektedir. Dolayısıyla, ilgili köşe yazarının devlet ve özel sektör tarafından sunulan ilgili sağlık hizmetlerinin tamamının aynı fiyat düzeyinde değişim göstermişçesine toplulaştırarak hesapladığı ve sözde TÜİK’e ait madde fiyatları gibi açıkladığı rakamlar, hatalı yaklaşımlar içermektedir.

Bu tür manipülasyonlara mahal verilmemesi adına, dünyanın önde gelen ülkelerinin hiçbirinde madde düzeyinde tüm fiyatlar hesaplanmamakta ve yayımlanmamaktadır. İlgili köşe yazarı tarafından eksik ve yanıltıcı bilgiler üretilerek madde fiyatı sonuçlarına ulaşılmaya çalışılması neticesinde ortaya çıkan tartışmalar, Türkiye İstatistik Kurumu’nun, Avrupa Birliği’ne üye ve aday ülkeler, EFTA ülkeleri, ABD ve Kanada’da olduğu gibi seçilmiş homojen maddeler haricinde kalan ürünlerin fiyatlarının yayımlanmaması kararının ne denli isabetli bir karar olduğunu bir kez daha ortaya koymaktadır.

TÜFE Hesaplamalarında Barkod Tarama ve Web Kazıma Yöntemlerinin Kullanımı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), enflasyon hesaplamalarında yenilikçi veri toplama yöntemleri kullanarak maliyetleri düşürmeyi ve cevaplayıcı yükünü azaltmayı hedeflemektedir. Barkod tarama ve web kazıma yöntemleri, geleneksel veri toplama yöntemlerine göre birçok avantaj sunmaktadır. Birçok ülke, TÜFE hesaplamalarında bu yöntemleri kullanarak daha güncel ve geniş veri setlerine ulaşmayı hedeflemektedir. Türkiye de bu uluslararası trendi takip ederek, istatistik üretiminde modern teknolojilerin kullanımını artırmaktadır.

Bu bağlamda, son dönemde atılan adımlarla TÜİK’in veri toplama ve analiz süreçleri uluslararası standartlara daha da uyumlu hale getirilmiştir. Ancak, bazı haberlerde barkod tarama ve web kazıma verilerinin kullanımının Eurostat tarafından önerilmediği ve bu yöntemlerin güvenilir olmadığına dair iddialar yer almaktadır.

Kaydırmaya devam ederek gündemden son dakika ve magazin haberlerine havadiskolik.com üzerinden anında erişebilirsiniz.

Kaynak