Uzmanlardan uyarı: Yapay zeka psikolojik bağımlılığa yol açıyor

Yapay zekâ artık yalnızca iş hayatında değil, kişisel ilişkilerde de yer almaya başladı. Ancak psikologlar, sohbet botlarını romantik ilişki, terapi ya da sürekli danışmanlık amacıyla kullanan kişilerde tehlikeli bir eğilimin ortaya çıktığını söylüyor. “Dijital bağımlılığın yeni biçimi” olarak tanımlanan bu durum, bazı bireylerde ciddi psikolojik bozulmalara yol açabiliyor.

GERÇEKLİK ALGISI ZAYIFLIYOR

Uzmanlara göre yapay zekâ sohbet botlarının en büyük tehlikesi, kullanıcıya “gerçekmiş” gibi bir etkileşim sunmaları. Bu sanal yakınlık, özellikle yalnızlık hissi taşıyan veya ruhsal kırılganlığı olan kişilerde güçlü bir illüzyon yaratıyor.

Psikologlar, yapay zekâyla uzun süreli ve duygusal temelli iletişimin kişinin gerçeklik algısını zayıflatabileceği, zamanla “gerçek insan ilişkilerini” ikinci plana atabileceği uyarısında bulunuyor.

“HAYIR” DEMEYEN YAPAY DOSTLAR

Uzmanların dikkat çektiği bir diğer unsur ise sohbet botlarının insan ilişkilerindeki doğal sınırları taklit edememesi. Bu sistemler kullanıcıyı eleştirmiyor, çoğu zaman “haklısın” veya “seni anlıyorum” gibi onaylayıcı yanıtlar veriyor.

Bu durum, kişiye sürekli olumlu geri bildirim sağlayarak bir tür “yansıma bağımlılığı” yaratabiliyor. Uzmanlar, bu döngünün özellikle sosyal izolasyon yaşayan bireylerde tehlikeli bir kaçış mekanizmasına dönüştüğünü belirtiyor.

PSİKOLOJİK RİSK: SANRI VE BAĞIMLILIK

Araştırmalar, yapay zekâ sistemlerinin kişilerin düşünce biçimini ve duygusal durumunu taklit ederek kimi zaman “psikotik eğilimleri” tetikleyebildiğini gösteriyor.

Uzmanlar, özellikle bipolar bozukluk veya sanrısal düşünceye yatkın kişilerde bu etkileşimin psikozu körükleyebileceği görüşünde.

Sürekli onaylanan düşünceler, kişinin kendi hayal dünyasında sıkışmasına neden olabiliyor. Bu da “AI bağımlılığı” olarak tanımlanan yeni bir psikolojik rahatsızlık biçiminin ortaya çıkmasına zemin hazırlıyor.