Jane Goodall kimdir? Jane Goodall kaç yaşında, nereli? Jane Goodall neden öldü?

Şempanzeler üzerine yaptığı çığır açıcı çalışmalarla tanınan bilim insanı Jane Goodall 91 yaşında hayatını kaybetti. Peki, Jane Goodall kimdir? Jane Goodall kaç yaşında, nereli? Jane Goodall neden öldü?

JANE GOODALL KİMDİR?

Primatolog Valerie Jane Morris-Goodall , 3 Nisan 1934’te Londra, İngiltere’de, iş insanı ve motor sporları tutkunu Mortimer Herbert Goodall ile Vanne Morris Goodall adıyla romanlar yazan eski Margaret Myfanwe Joseph’in kızı olarak dünyaya geldi. Kız kardeşi Judy ile birlikte Goodall, Londra ve İngiltere, Bournemouth’da büyüdü.

Goodall’ın hayvan davranışlarına olan ilgisi erken çocukluk döneminde başladı. Boş zamanlarında yerel kuşları ve hayvanları gözlemledi, kapsamlı notlar ve çizimler yaptı ve zooloji ve etoloji literatürü okudu. Küçük yaşlardan itibaren, egzotik hayvanları doğal ortamlarında gözlemlemek için Afrika’ya seyahat etmeyi hayal etti.

Goodall, Uplands özel okuluna gitti ve 1950’de okul sertifikasını, 1952’de ise daha yüksek bir sertifika aldı. Oxford Üniversitesi’nde sekreter olarak çalışmaya başladı ve boş zamanlarında uzun zamandır beklenen Afrika seyahatini finanse etmek için Londra merkezli bir belgesel film şirketinde çalıştı.

JANE GOODALL’IN KARİYERİ VE HAYATI

Goodall, 1950’lerin sonlarında bir çocukluk arkadaşının daveti üzerine Kenya, Güney Kinangop’u ziyaret etti. Diğer arkadaşları aracılığıyla, o zamanlar Nairobi’deki Coryndon Müzesi’nin küratörü olan ünlü antropolog Louis Leakey ile kısa sürede tanıştı . Leakey, onu sekreter olarak işe aldı ve günümüzde ünlü olan Olduvai Boğazı’nda, insanların ilk atalarının fosilleşmiş tarih öncesi kalıntılarıyla dolu bir alanda yapılacak antropolojik bir kazıya katılmaya davet etti. Ayrıca Goodall, Victoria Gölü’ndeki bir adada yaşayan vervet maymununu incelemek üzere gönderildi.

Leakey, yüksek primatların davranışları üzerine uzun vadeli bir çalışmanın önemli evrimsel bilgiler sağlayacağına inanıyordu. Özellikle ikinci en zeki primat olan şempanzelere ilgi duyuyordu.

ŞEMPANZELERLE İLETİŞİM

Temmuz 1960’ta annesi ve Afrikalı bir aşçı eşliğinde Goodall, şempanzeleri incelemek amacıyla Afrika’nın Tanzanya eyaletindeki Gombe Çayı Rezervi’ndeki Tanganyika Gölü kıyısına vardı. Goodall’ın hayvanları yakından gözlemleme konusundaki ilk girişimleri başarısız oldu; şempanzeler kaçmadan önce Goodall 450 metreden daha fazla yaklaşamadı. Takip edebileceği başka bir uygun grup bulduktan sonra, tehdit oluşturmayan bir gözlem modeli oluşturdu ve her sabah aynı saatte Kakombe Vadisi boyunca bir beslenme alanının yakınındaki yüksek bir arazide belirdi. Şempanzeler kısa sürede onun varlığına tahammül ettiler ve bir yıl içinde beslenme alanlarına 9 metre kadar yaklaşmasına izin verdi.

Goodall, yeni kazandığı kabulü, güven kazanmak ve şempanzelerin günlük davranışlarını daha derinlemesine anlamak için kullandığı günlük sistematik bir beslenme yöntemi olan “muz kulübü”nü kurmak için kullandı. Bu yöntemi kullanarak rezervdeki şempanzelerin çoğuyla yakından tanıştı. Davranışlarını taklit etti, ağaçlarda vakit geçirdi ve yiyeceklerini yedi.

Goodall, şempanzelerle neredeyse sürekli temas halinde kalarak daha önce gözlemlenmemiş bir dizi davranış keşfetti: Şempanzelerin, ritüelleştirilmiş davranışlar ve ilkel ama fark edilebilir iletişim yöntemleriyle dolu karmaşık bir sosyal sisteme sahip olduğunu, buna 20’den fazla bireysel ses içeren ilkel bir “dil” sisteminin de dahil olduğunu belirtti. Şempanzelerin et yediğini ve alet kullanıp yaptığını ilk kez gözlemleyen kişi olarak kabul edilir. Alet yapımının daha önce yalnızca insanlara özgü bir özellik olduğu düşünülüyordu.

Şempanzelerin yalnızca vejetaryen olduğu inancını altüst eden Goodall, şempanzelerin büyük böcekleri, kuşları ve yavru babunlar ve çalı antilopları (küçük antiloplar) da dahil olmak üzere bazı büyük hayvanları takip edip öldürüp yediklerine tanık oldu. Bir keresinde yamyamlık eylemlerini kaydetti.