1900’lerin başında doğan Stamatis, şimdi genç bir adamken memleketi Yunanistan’dan ABD’ye taşındı, fakat 1976’da akciğer kanseri teşhisi konulduktan sonra altı ila dokuz aylık ömrü kaldığı haberini alınca hayatı altüst oldu.
Kaderine boyun eğen ve ABD’deki astronomik cenaze masraflarını ödemek istemeyen Stamatis, memleketi Yunanistan’a geri dönmeye karar verdi ve son günlerini yaşamak üzere İkarya adasına yerleşti.
Stamatis, bu kararın akabinde beklediğinden çok daha uzun mühlet yaşayacağını varsayım edemezdi…
9 AY YAŞAR DEDİLER 102 YAŞINDA ÖLDÜ
Dokuz ay boyunca adada kalan Stamatis, kemoterapi tedavisi görmedi, hatta öbür bir tedavi arayışına da girmedi.
Günlerini İkaria’daki yaşlı anne ve babasının meskeninde, ailesi ile ilgilenerek geçiren Stamatis, günden güne sıhhatinin düzgüne gittiğini hissedecekti.
Stamatis 2013 yılında, 102 yaşında huzur içinde vefat etmeden evvel BBC’ye uzun ömrünün sırrı hakkında konuşurken, “Ben doktor değilim ama sanırım şarap yardımcı oldu” demişti.
Stamatis sıhhatinde, içine konulan katkı unsurları nedeniyle uzak durduğu ticari şarapları dahi tüketmeyi reddederdi.
Bunun yerine, gittiği her yere kendi şarabını götürürdü.
İKARYA: İNSANLARIN ÖLMEYİ ‘UNUTTUĞU’ ADA
Genellikle ‘insanların ölmeyi unuttuğu ada’ olarak anılan İkarya, uzun yıllardır ziyaretçilerini büyüleyen bir yer olagelmiştir.
Ada, gezegenin ‘mavi bölgelerinden biri’ olarak kabul edilir; bu bölge alışılmadık derecede yüksek bir ortalama hayat mühletine sahiptir.
Mavi bölgede beşerler, Batı Avrupa’nın öbür bölgelerine nazaran ortalama on yıl daha uzun yaşar.
Stamatis ise uzun ömrünü şarap da dahil olmak üzere mahallî kaynaklı besinlerle beslenmeye ve gerilimsiz bir hayat sürmeye bağlıyor.
Bu, kulağa katiyetle memnunluk verici geliyor.
‘MAVİ BÖLGELER’ KAVRAMI NE MANAYA GELİYOR?
Bilimsel araştırmalara dayanan Mavi Bölgeler (Blue Zones) terimi, insanların ortalama yaşam mühletinin başka bölgelere nazaran daha uzun olduğu ve 100 yaşını aşan bireylerin sayısının yüksek olduğu coğrafik bölgeleri tanımlamak için kullanılıyor.
Bu bölgelerdeki beşerler ekseriyetle sağlıklı beslenme, tertipli fizikî aktivite, güçlü toplumsal bağlar ve gerilim yönetimi üzere faktörlere kıymet veriyor.
DÜNYA GENELİNDEKİ 5 MAVİ BÖLGE
Dünya genelinde kabul edilen beş ana Mavi Bölge şunlardır:
Okinawa, Japonya: Japonya’nın güneyinde yer alan Okinawa Adaları, dünyanın en uzun ömürlü bayanlarının yaşadığı yer olarak bilinir. Okinawa diyeti, bitkisel besinlere dayalı ve düşük kalorili olmasıyla ünlüdür.
Sardunya, İtalya: İtalya’nın Sardunya Adası, bilhassa erkeklerin uzun ömürlü olduğu bir bölgedir. Buradaki beşerler çoklukla Akdeniz diyetini takip eder ve güçlü aile bağlarıyla bilinirler.
Ikaria, Yunanistan: Ege Denizi’nde yer alan Ikaria Adası, kalp hastalığı, demans ve depresyon oranlarının düşük olduğu ve uzun hayat mühletinin yaygın olduğu bir yer olarak bilinir. Ikaria’da yaşayanlar, ekseriyetle doğal ve organik bir diyeti takip ederler ve rahat bir ömür şekli sürerler.
Nicoya Yarımadası, Kosta Rika: Nicoya Yarımadası, uzun ömürlü bir nüfusa sahip olan Kosta Rika’da bir bölgedir. Buradaki beşerler, tam tahıllar, meyve, zerzevat ve baklagillerden oluşan bir diyet uygular ve aile bağlarına büyük değer verirler.
Loma Linda, Kaliforniya, ABD: Loma Linda, Kaliforniya’da yaşayan Adventist topluluğu, sağlıklı bir diyet ve ömür stili sürerek uzun ömürlü olma eğilimindedir. Bu topluluk, vejetaryen bir diyet benimser ve alkol ile tütün kullanımından kaçınır.
MAVİ BÖLGELERDE BEŞERLER NEDEN UZUN YAŞAR?
Bir teoriye nazaran, bu bölgelerde üretilen besinler, tabiplerin sağlıklı bir beslenme için önerdikleri besinlerle örtüşüyor.
Akdeniz diyeti, yanlışsız oranlarda zerzevat, protein ve sağlıklı yağlar içeriyor; şeker oranının ise son derece düşük olduğu biliniyor.
Genetik, bir kişinin ömür mühleti üzerinde değerli bir rol oynasa da tıp uzmanları, hayat biçiminin bunun büyük bir kesimi olduğunu söylüyor.
Yaşam süremiz kelam konusu olduğunda diyet, idman, sigara ve alkol üzere alışkanlıklar son derece belirleyici bir rol oynuyor.
Ancak Stamatis için güneş ışığı, yeterli yemek, şarap ve huzur 45 yıl boyunca kâfi olmuş üzere görünüyor…