NASA’nın Parker Güneş Sondası aracı, 2018’de fırlatıldıktan sonra Güneş yörüngesindeki tarihi ilk dönüşünü 2021’de tamamladı, ancak 2023’te yıldızımızın etrafındaki 17. geçişi sırasında saatte 635 bin 266 kilometre hız yaparak rekor hıza ulaştı.
Bağlam açısından, bu hızda Dünya’nın ekvator çizgisinde bir dönüşü dört dakikadan az sürer. Dünya’dan Ay’a 36 dakikadan biraz fazla bir sürede ya da New York’tan Los Angeles’a 22 saniyede seyahat edebilirsiniz.
BİR MÜHENDİSLİK HARİKASI
Parker Güneş Sondası, bu yüksek hızlara hem mühendislik teknolojisini hem de evrenimizdeki yerçekimi kuvvetlerini kullanarak ulaşıyor. Uzay aracı, Ağustos 2018’de, Delta IV Heavy roketi kullanılarak Dünya’dan Güneş’e doğru fırlatıldı.
Teknoloji harikası araç, uzaya çıktıktan sonra, güneş enerjisiyle çalışan bir ateşleme ve yönlendirme sistemi kullanıyor. Bununla birlikte, hızının büyük bir kısmını, sondayı yörüngesine etkili bir şekilde çeken Güneş sayesinde elde ediyor.
Dünya’nın komşu gezegeni Venüs’ün de hızlanmasında bir rolü var. Parker Güneş Sondası ve gezegenin yörüngeleri birbirine yaklaştıkça, uzay aracı gezegenin önünde manevra yapıyor.
”VENÜS’ÜN DE YERÇEKİMİNİ KULLANARAK…”
Venüs’ün yerçekimi, nispeten az olsa da daha sonra sondanın yörüngesini ve hızını değiştiriyor. Bu yerçekimi destek manevrası, aracın hızını Güneş’e göre yüzde 10 azaltıyor ve onu Güneş’e yaklaştırıyor.
Johns Hopkins Üniversitesi Uygulamalı Fizik Laboratuvarı’nda Parker Güneş Sondası projesi için görev tasarımı ve navigasyon yöneticiliği yapan Yanping Guo, 2018’de yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi:
“Hiç kimse Venüs’ün yerçekimi yardımının kullanılabileceğine inanmıyordu, çünkü bir gezegenin sağlayabileceği yerçekimi yardımı onun kütlesiyle orantılıdır ve Venüs’ün kütlesi de oldukça düşük. Venüs’ün sağlayabileceği yerçekimi desteğini Jüpiter’in sağlayabileceği ile karşılaştırırsanız, daha yüksek çıkar ancak aynı değişikliği elde etmek için tekrar tekrar uçuş yapmak gerekir. O zaman da görev süresi çok uzar.”
GÜNEŞ’İN SICAĞINDAN KAVRULMUYOR MU?
Güneş’e yakın uçmak kolay bir başarı değil. Parker Güneş Sondası, Güneş’in yüzeyine yakınlığına rağmen düşündüğünüz kadar ısıya maruz kalmıyor çünkü yüksek sıcaklıklar her zaman başka bir nesneyi ısıtmak anlamına gelmiyor.
Sıcaklık, bir parçacığın ne kadar hızlı olduğunu belirlerken, arada yaşanan ısı enerji transferini belirler. Güneş’in korona tabakası görünür Güneş yüzeyinden daha az yoğundur, bu nedenle yüksek sıcaklıklarda çok az ısı aktarımı olur.
Daha basit bir anlatımla, elinizi sıcak bir fırına sokabileceğinizi ama kaynar su dolu bir tencereye sokamayacağınızı hayal edin. Bu nedenle, sonda milyon derecelik sıcaklıklardan geçiyor ancak aracın ısı kalkanı yalnızca yaklaşık 1400°C’ye kadar ısınıyor.
Bu uçuşların, sondanın Güneş’in korona tabakasını ve Güneş rüzgarlarını ısıtan ve hızlandıran enerji akışının yanı sıra plazma ve manyetik alanların dinamiklerini anlamak gibi çeşitli bilimsel amaçları bulunuyor.
İnsan yapımı en hızlı nesnenin, 1957’de bir nükleer bomba testiyle uzaya fırlatılan bir rögar kapağı olduğuna dair bir şehir efsanesi duymuş olabilirsiniz. Bu ilginç ve eğlenceli bir hikaye olsa da büyük ölçüde asılsız ve göze batan olay örgüsü boşluklarıyla dolu bir hikaye. Bu sebeple, insan yapımı en hızlı nesne olarak NASA’nın Parker Güneş Sondası öne çıkar.
News
