Tiwanaku, Güney Amerika’nın And Dağları’nda, bugünkü Bolivya’da yer alan ve gizemli bir şekilde kaybolan antik bir medeniyettir. Yaklaşık olarak M.Ö. 400 yılında kurulan ve MS 1000 yıllarına kadar varlığını sürdüren bu medeniyet, hem arkeologlar hem de tarih meraklıları için büyük bir ilgi odağı olmuştur. Tiwanaku’nun esrarengiz ortadan kayboluşu, tarihçiler arasında hala tartışılan konular arasındadır.
Tiwanaku Medeniyetinin Kökeni ve Gelişimi
Tiwanaku, Titicaca Gölü’nün güneyinde, yüksek bir plato üzerinde yer alır. Bu stratejik konum, medeniyetin hem tarım hem de ticaret yaparak gelişmesine olanak sağlamıştır. Medeniyetin zirvesinde, tahminen 40,000 ile 70,000 arasında insan bu bölgede yaşamaktaydı. Tiwanaku, mimari, tarım, astronomi ve dini ritüellerdeki ileri düzey bilgileri ile tanınır.
Mimari ve Sanatsal Yapılar
Tiwanaku medeniyeti, taş işçiliğindeki ustalığı ile dikkat çeker. Kalasasaya, Akapana piramidi ve Pumapunku gibi yapılar, kesin geometrik şekiller ve büyük taş blokların mükemmel bir şekilde birleştirilmesiyle inşa edilmiştir. Bu yapıların, dini törenler ve yönetim işleri için kullanıldığı düşünülmektedir. Ayrıca, Tiwanaku sanatı, taş üzerine işlenmiş karmaşık ikonografi ve seramiklerle de kendini göstermektedir.
Dini İnançlar ve Ritüeller
Tiwanaku halkı, güneş tanrısı Inti’ye büyük bir önem atfetmiş ve bu tanrıya tapınmışlardır. Yapılan kazılarda, çeşitli hayvan figürleri ve dini semboller içeren birçok ritüel nesne bulunmuştur. Bunlar, medeniyetin dini yaşamına dair önemli ipuçları sunar. Ayrıca, insan ve hayvan kurbanları, Tiwanaku’nun dini törenlerinde önemli bir yer tutmuş olabilir.
Çökü
şü ve Sonrası
Tiwanaku’nun çöküşü, yaklaşık MS 1000 yıllarında gerçekleşmiştir. Araştırmacılar, bu çöküşün çeşitli sebepleri olabileceğini öne sürmüşlerdir; bunlar arasında iklim değişiklikleri, uzun süreli kuraklık ve iç çatışmalar bulunmaktadır. Bu faktörler, tarımın çökmesine ve sosyal yapının zayıflamasına yol açmış olabilir. Tiwanaku’nun kayboluşu, And bölgesindeki diğer kültürlerin yükselişiyle sonuçlanmıştır.
News
