Einstein’in yanıldığı kanıtlandı: MIT’den çığır açan çift yarık deneyi

Kuantum fiziğinin en gizemli deneylerinden biri olan çift yarık deneyi, bu kez tek tek izole edilmiş atomlar kullanılarak MIT’de tekrarlandı. Bilim insanları, ışığın dalga mı yoksa parçacık mı gibi davrandığını belirleyen etkenin gözlem koşulları olduğunu bir kez daha ortaya koydu. Elde edilen veriler, Einstein’ın bu deneyle ilgili öne sürdüğü teorilerin geçersizliğini yeniden gözler önüne serdi.

ATOM ARASI ‘YARIKLAR’ İLE YENİ BİR DENEY

MIT’de görevli araştırmacılar, 10.000’den fazla atomu mikrokelvin sıcaklıklara kadar soğutarak, lazerlerle kristal benzeri bir düzen içinde konumlandırdı. Her atom birbirinden yeterince uzakta tutulduğundan, ışığın bu yapıdan geçerken iki atom arasındaki boşluğu klasik çift yarık deneyindeki “yarıklar” gibi kullandığı gözlemlendi.

EINSTEIN’IN YAYLI DENEYİ NEDEN ÇALIŞMAZDI?

Einstein, ışığın hangi yarıktan geçtiğini bozmadan ölçmenin mümkün olduğunu savunmuş, yaylı ekranlar gibi düzeneklerle bunu başarabileceğine inanmıştı. Ancak MIT ekibi, bu deneyin modern versiyonunda, yayların değil, atomların “bulanıklığının” önemli olduğunu vurguluyor.

KUANTUM FİZİĞİ EINSTEIN’İ YİNE YENDİ

Einstein ile Niels Bohr arasında yıllar süren tartışmaların odağında olan bu deney, kuantum mekaniğinin öngörülerini bir kez daha doğrularken, Einstein’ın “bozulmadan gözlem yapılabilir” tezini çürüttü. “Yıllar sonra bile, kuantum mekaniğinin öngörüleri hâlâ hem şaşırtıcı hem de en doğru modelleri sunuyor,” diyen araştırmacılar, bu deneyin klasik fiziğe bir kez daha meydan okuduğunun altını çizdi.