Dünya’nın kalbi yön değiştiriyor: Antarktika Akıntısı’nın kayması küresel iklimi etkileyebilir

Dünyanın en büyük ve en güçlü okyanus akıntısı olan Antarktika Çevresel Akıntısı’nda (ACC) beklenmedik bir hareketlilik tespit edildi. Yeni araştırmalara göre, bu dev su kütlesi geçmişte yön değiştirerek küresel iklimi kökten etkilemiş olabilir. Bilim insanları, benzer bir kaymanın önümüzdeki yüzyıllarda yaşanabileceğini belirtiyor ve bu durumun ekosistemler, deniz seviyesi ve iklim dengesinde geri dönülmez sonuçlar doğurabileceği uyarısında bulunuyor.

DÜNYA’NIN KALP ATIŞI DEĞİŞİYOR

Bilim insanları, Dünya’nın en güçlü ve en büyük okyanus akıntısının hareket etmeye başladığına dair yeni kanıtlar buldu. Antarktika’nın çevresinde saat yönünde dolaşan Antarktika Çevresel Akıntısı (ACC), saniyede 182 milyon metreküp suyu hareket ettiriyor. Ancak bu devasa su kütlesinin yüzyıllar, hatta binyıllar içinde yer değiştirebileceği öngörülüyor.

Güney Yarımküre’nin batıdan doğuya esen sert rüzgârlarıyla beslenen bu akıntı, Atlantik, Pasifik ve Hint Okyanusları arasında ısı, karbon ve besin döngüsünün ana taşıyıcısı konumunda. Şimdi ise bu dev “doğa motoru”nun sabit olmadığı anlaşılıyor.

DENİZ TABANINDAKİ İZLER GEÇMİŞİ AYDINLATIYOR

Uluslararası bir araştırma ekibi, Antarktika’nın kuzeyindeki Scotia Denizinden alınan deniz tabanı örnekleriyle akıntının tarihini yeniden yazdı. 3 ila 4 bin metre derinlikten alınan bu örnekler, akıntının hızına dair ipuçlarını taşıyor.

Çalışmada, tortulardaki tanecik boyutları incelendi: akıntı hızlandığında küçük parçacıklar sürükleniyor, yavaşladığında ise çökeliyordu. Sonuçlar, 130 bin yıl önceki sıcak dönemde akıntının günümüzden üç kat hızlı olduğunu ortaya koydu.

Bonn Üniversitesi’nden Dr. Michael Weber, bu farkın Dünya’nın Güneş etrafındaki yörüngesindeki değişimlerle bağlantılı olduğunu söylüyor. Bu değişimler her 100 bin yılda bir tekrarlanıyor ve gezegenin aldığı güneş ışığını etkiliyor.

600 KİLOMETRELİK KAYMA VE YÜKSELEN DENİZLER

Araştırmacılar ayrıca, o dönemde akıntının Antarktika’ya doğru yaklaşık 600 kilometre güney yönüne kaydığını belirledi. Bu kayma, sıcak suların Antarktika buz tabakalarına daha fazla yaklaşmasına neden oldu.