Anne ve oğul arasındaki sınırları aşan bağ: Jocasta Sendromu nedir?

Psikoloji literatüründe çok sık gündeme gelmese de oldukça çarpıcı bir kavram olan Jocasta Sendromu, bir annenin oğluna karşı sağlıksız ve cinsel çağrışımlı ilgi beslemesi durumunu tanımlar. Bu sendrom, adını Antik Yunan tragedyalarındaki ünlü karakter Jocasta’dan alır. Jocasta, bilmeden kendi oğlu Oidipus’la evlenmiş ve trajik bir kaderin sembolü hâline gelmiştir.

JOCASTA SENDROMU’NUN TEMEL ÖZELLİKLERİ

Annenin oğluna karşı aşırı düşkünlük ve sahiplenme duygusu.

Bu düşkünlüğün sağlıksız bir hâl alarak cinsel ya da erotik fantezilere dönüşmesi.

Oğlun hayatını ve özel ilişkilerini kıskanma, kontrol etme ve müdahale etme eğilimi.

Genellikle annenin yalnızlık, değersizlik veya terk edilme korkusu gibi duygusal boşluklar yaşadığı durumlarda ortaya çıkması.

JOCASTA SENDROMU TEHLİKELERİ

Bu sendrom, oğlun psikolojik gelişimi üzerinde ciddi etkiler yaratabilir. Oğulda özgüven sorunları, sağlıklı romantik ilişkiler kurmada zorluk, suçluluk ve kimlik karmaşası gibi durumlara sebep olabilir. Anne açısından da yalnızlık ve bağımlılık duygularını daha da derinleştirerek yaşam kalitesini düşürebilir.

PSİKOLOJİK YORUM VE TOPLUMSAL BOYUT

Jocasta Sendromu, Oidipus Kompleksi’nin “anne tarafındaki yansıması” olarak da tanımlanır. Psikolojide çok nadir görülen ve genellikle tabulaştırıldığı için konuşulmayan bir durumdur. Toplumda “fedakâr anne” imgesi ile kolayca karışabilse de, sağlıksız boyuta ulaşan bağımlılık ve cinsel içerikli düşünceler bu durumu ayırt eder.