78. Cannes Film Festivali bu akşam başlıyor… Çoklu ilkler ve yeni soluklar

Bu gece, Robert de Niro’ya (1943) Onur Altın Palmiyesi verildikten sonra izleyeceğimiz açılış filmi de ilk kez bir ilk film: Üstelik, bir Fransız kadın yönetmenin, Amélie Bonnin’in (1983), yarışma dışı sunulan özgün müzikal denemesi “Bir Gün Gitmek” (Partir un jour).

Ana seçkilerde yer alan yönetmenlerin yaş yelpazesi de, ilk kez bu denli dar; genç sinema ilk kez bu kadar uzun soluklu.

ÇOK RENKLİ TAZELİK

Altın Palmiye adayı 22 film arasında, 36-44 yaş aralığında tam 10 yönetmen yer almakta. İlk kez bu kadar ileri bir tarihte, festivalin başlangıcına sadece dört gün kala resmi seçkilere eklenen dört yeni film arasında, 35 yaşında Altın Palmiye adayı olan Çinli yönetmen Bi Gan da bulunuyor.

Bu arada, üçüncü kez Altın Palmiye alma olanağını yeniden yakalayan ve adayların üst yaş sınırını oluşturan Belçikalı Dardenne kardeşlerin [Jean-Pierre (1951) ve Luc (1954)] ana bölümdeki varlığı, Juliette Binoche başkanlığındaki jürinin sıralamak zorunda kalacağı toplam yönetmen sayısını 23’e çıkarmakta.

Altını çizmemiz gereken bir nokta daha var: Resmi seçkilerin tümünde, yarışma içi ya da dışı programlanan ancak hepsi Altın Kamera ödülüne aday 14 ilk film yer almakta. Bu sayıya, bağımsız yan bölüm seçkilerinde izlenecek olan bir o kadar daha ilk film eklenince, genç sinemanın varlığı rekor bir düzeye ulaşıyor. İtalyan yönetmen Alice Rohrwacher’in önderliğindeki Altın Kamera jürisini de zor ama aynı oranda heyecan verici bir görevin beklediğini görüyoruz.

Genç kadın yönetmenler de seslerini ilk kez bu kadar yüksek perdeden duyuracaklar. Altın Palmiye’yi ikinci kez alabilmeyi hedefleyen genç Fransız yönetmen Julia Ducournau (1983) ile birlikte, toplam kadın aday sayısı yediye ulaşıyor. Ayrıca “Belirli Bir Bakış” (Un Certain Regard) seçkisindeki 20 film arasında bulunan 9 ilk filmin ikisi, çok iyi tanıdığımız iki kadın oyuncunun, Scarlett Johansson (1984) ile Kristen Stewart’ın (1990) ilk yönetmenlik denemeleri olma özelliğiyle ayrı bir merak konusu oluşturmakta.

Kâğıt üzerinde yapılan bu sayısal değerlendirmelerin sanatsal düzeyde pek bir anlamı olmasa da, ciddi bir evrimi işaretlediğini söyleyebiliriz. 24 Mayıs akşamı verilecek ödüller, kuşkusuz bu bağlamda da değerlendirilecektir. Sonuçta, ana akım büyük yapımların, özellikle de Hollywood sineması örneklerinin (Tom Cruise’un yorumladığı “Görevimiz Tehlike” serisinin son halkası gibi) yarışma dışı özel bölümlere yönlendirilmesi, Altın Palmiye yarışına beklenmedik bir tazelik getirmiş.

Bu gençleşmenin, “kadınlaşmanın”, yenilikçi yaratıcı sinemasını desteklemenin yanı sıra, yıldız adlar da tabii ki unutulmamış. Fotoğrafçıların, adlarını çığlık çığlığa tekrar ederek, bakışlarını bir an için de olsa kendi objektiflerine yöneltmeye çabalayarak, o “farklı” uçucu bakışı yakalamaya çalışacakları kırmızı merdivenler üzerinde, çok tanınmış ya da hiç tanınmamış “yıldızlar” yine gerdan kırıp boy gösterecekler.

SICAK SAVAŞ GERÇEKLERİ DE YİNE PERDELERDE…

Bu gürültü patırtıdan sonra, salonların kapıları kapandığında, dünyamızın gerçekleri ve bu gerçekleri farklı dillerde yansıtan filmler gelecek önümüze. Ukrayna ve Gazze savaşlarının korkunç gerçeği, birçoğu belgesel filmler eşliğinde tartışılacak.

Donald Trump’un geçen hafta, Amerika’ya satılan bütün yabancı filmlere uygulamak istediği yüksek gümrük vergisi (eğer, alışıldığı üzere birkaç gün içinde geri adım atmazsa) herhalde sert eleştirilere hedef olacak. Halbuki, geçen yıl, İran kökenli Danimarkalı yönetmen Ali Abbasi’nin Altın Palmiye adayı filmi “The Apprentice”i izleyenler, Trump’ın kışkırtıcılığını, yalan söylemekte ve tüm suçlamaları reddetmekteki üstün yeteneklerini çok iyi bildikleri için, bu duruma hiç şaşmıyorlar.

“Keşke Amerikalı seçmenler oy vermeden önce bu filmi izlemiş olsalardı”, diyenleri de, “sinemanın gücünü abartan, saf, ütopist hayalperestler” olarak niteliyorlar…

FİLMLER

Bu yıl vefat eden Belçikalı kadın oyuncu Émilie Dequenne’e adanan resmi seçkilerin yarışmalı ana bölümü:

Partir Un Jour, Amélie Bonnin İlk Film – Yarışma Dışı

The Phoeıcıan Scheme, Wes Anderson

Eddington, Ari Aster

Resurrection, Bi Gan

Jeunes Mères, Jean-Pierre Ve Luc Dardenne

Alpha, Julia Ducournau

Renoir, Hayakawa Chie

The History Of Sound, Oliver Hermanus

La Petite Dernıère, Hafsia Herzı

Sırat, Oliver Laxe

Nouvelle Vague, Richard Lınklater

Deux Procureurs, Sergei Loznıtsa

Fuorı, Mario Martone

O Agente Secreto, Kleber Mendonça Fılho

Dossıer 137, Dominik Moll

Un Sımple Accıdent, Jafar Panahı

Dıe My Love, Lynne Ramsay

The Mastermınd, Kelly Reıchardt

Woman And Chıld, Saeed Roustaee

Les Aıgles De La Républıque, Tarik Saleh

Sound Of Fallıng, Mascha Schılınskı

Romería, Carla Sımón

Sentımental Value, Joachim Trıer