Yusuf Tekin imzalı proje sonlandı: Çocukların sağlığı protokole kurban edildi!

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, 2024 yılı sonu itibariyle toplam nüfusun içerisinde çocukların sayısı yaklaşık 22 milyon. Çocukların 10 milyonu yoksul.

Buna göre çocukların okullarda yaşanan ücretsiz su ve sağlıklı gıdaya erişimi zorlaşıyor. Hijyen sorunları ile birlikte ise öğrenci sağlığı tehdit altında. 2020 yılında uluslararası “Okul Yemekleri Koalisyonu” kuruldu. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı tarafından da desteklenen koalisyonun ana hedefi 2030 yılına kadar dünya çapında her çocuğa okulda günlük, sağlıklı bir öğün yemek sağlamak. Koalisyona toplam 109 üye ülke varken, Türkiye ise yok.

Okullarda çocuklar sağlıklı gıda ücretsiz yemeğe erişim bir yana sağlıklı içme suyuna erişim konusunda da sıkıntı yaşıyor. Eğitim uzmanları, özellikle pandemiyle birlikte hijyenin hayati önem kazandığını hatırlatarak, “Çocukların sağlıklı içme suyuna ve temiz sınıflara erişimi bir lüks değil, temel haktır. İktidar bunu sağlayamadığı için ‘Beyaz Bayrak’ yalnızca bir vitrin projesi olarak kaldı” görüşünü dile getiriyor.

Veliler ve öğretmenler ise yıllardır uygulanmayan bu programın yeniden hayata geçirilmesini istiyor.

HİJYEN DEVRİMİ VAAT EDİLMİŞTİ: DÖNEMİN BAKAN MÜSTEŞARI YUSUF TEKİN İMZASIYLA…

Milli Eğitim Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı arasında 2006 yılında imzalanan “Beyaz Bayrak İşbirliği Protokolü”, okullarda temizlik ve hijyen standartlarını yükseltmeyi, öğrencilere sağlıklı eğitim ortamları sunmayı hedefliyordu. 2010 ve 2015 yıllarında yenilenen protokol, çocukların yalnızca bilgiyle değil, hijyen bilinciyle de yetişmesini amaçlıyordu. Milli Eğitim Bakanlığı yayımladığı 11.03.2021 genelge ile Beyaz Bayrak projesinin sonlandırıldığını duyurdu.

2016 yılında dönemin Milli Eğitim Bakanlığı Müsteşarı Yusuf Tekin imzasıyla yayımlanan genelge, Türkiye’deki okullarda hijyen devrimi vaat ediyordu. Sağlık Bakanlığı ile imzalanan “Beyaz Bayrak Protokolü” çerçevesinde, okulların temiz ve sağlıklı bir eğitim ortamı sunması hedeflenmişti.

O günlerde kamuoyuna, çocukların güvenli koşullarda eğitim göreceği ve sağlıklı nesiller yetiştirileceği sözü verildi.

GENELGEDE ÇİZİLEN TABLO

Genelgeye göre okulların tuvaletlerinde sürekli suyun akması, sıvı sabun ve kâğıt havluların eksiksiz bulunması gerekiyordu. Sınıfların her teneffüste havalandırılması, koridorların günlük dezenfekte edilmesi, okul bahçelerinde su birikintilerinin önlenmesi şart koşulmuştu. Lavabolardan su içilmesinin önlenmesi, öğrencilere özel içme suyu musluklarının yapılması öngörülmüştü. Hatta su depolarının düzenli temizlenip klorlanması zorunlu hale getirilmişti.

Kısacası, okulun her köşesinden bahçeye, kantinden spor salonuna kadar tüm alanların pırıl pırıl olması isteniyordu. Bu kriterleri yerine getiren okullara da “Beyaz Bayrak”, “Sertifika” ve “Pirinç Levha” verilerek ödüllendirme yapılacağı duyurulmuştu.

Kâğıt üzerinde oldukça ideal görünen proje, ilk yıllarda kamuoyunda umut uyandırdı. Fakat aradan geçen süre içinde ne denetimler sürdürüldü ne de yeni başvurular değerlendirildi. Bugün “Beyaz Bayrak” projesi resmî belgelerde varlığını koruyor olsa da, fiilen rafa kalkmış durumda. Okulların çoğu hâlâ hijyen koşullarını sağlamakta zorlanıyor. Çocuklar lavabolarda sabunsuz kalıyor, bahçelerde çöpler birikiyor, su depoları kontrolsüz bırakılıyor. Yani genelgede yazan o temiz, güvenli okul tablosu kâğıt üzerinde kaldı.

“ÇOCUKLARIN SAĞLIĞI İHMAL EDİLİYOR”

Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği önceki dönem Genel Sekreteri Müjdat Çalış, Milli Eğitim Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı arasında imzalanan *“Beyaz Bayrak İşbirliği Protokolü”*nün rafa kaldırılmasının çocukların sağlığı açısından ciddi bir sorun oluşturduğunu söyledi. Çalış, protokolün okullarda sağlık ve hijyen sorunlarını tespit edip çözüm üretmeyi hedeflediğini hatırlatarak, zamanla başvuruya bağlı kriterlerin tüm okullar için zorunlu hale geleceği beklentisi içinde olduklarını belirtti. “Bugün gelinen noktada proje neredeyse tamamen rafa kaldırılmış durumda. Oysa çocuklarımızın sağlıklı bireyler olarak yetişmesi için bu uygulamanın yaygınlaştırılması gerekiyor” dedi.

Müjdat Çalış, özellikle Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü’nün 25.04.2016 tarihli, 2016/10 sayılı genelgesine dikkat çekti. Genelgenin 4. maddesinde yer alan “öğrencilerin tuvaletteki lavabo ve çeşmelerden su içmeleri engellenmeli, okulda uygun görülen yerlere çeşme yaptırılarak içme suyu temin edilmeli” hükmünün hayata geçirilmesinin aciliyetini vurguladı.

“YUSUF TEKİN’İN İMZASI VAR”

Söz konusu genelgenin altında müsteşar olarak imzası bulunan Yusuf Tekin’in bugün Milli Eğitim Bakanı olduğunu hatırlatan Çalış, şu çağrıyı yaptı: “Bugün en yetkili konumda olan Sayın Bakan’dan, öğrencileri ya tuvaletten su içmeye ya da kantinlerden sağlık açısından endişe yaratacak pet şişe sularına mahkûm eden koşulları değiştirmesini bekliyoruz. Çocuklarımız ülkemizin geleceğidir. Sağlıklı bireyler olarak büyümelerini sağlamak ödevimizi amasız, fakatsız yerine getirmek zorundayız.”

Türkiye’de bugün neredeyse hiçbir okul bahçesinde içme suyu için çeşme bulunmadığını söyleyen Çalış, “Projenin rafa kalkması değil, tüm okullara zorunlu kılınması gerekir” ifadelerini kullandı.

CHP’DEN MEB’E TEPKİ

Geçen yıl 2 Ekim’de, CHP Genel Başkan Yardımcısı Suat Özçağdaş koordinasyonunda, Genel Başkan Yardımcıları, Grup Başkanvekilleri ve milletvekillerinden oluşan CHP Heyeti, TBMM’den MEB önüne yürüdü.

Öğrencilerin pis tuvaletlerden su içmek zorunda bırakıldığını belirten heyet, “Çocuklara bir öğün yemek bile çok görülüyor, ancak özel okullara destek veriliyor” eleştirisinde bulundu.

CHP Sözcüsü Deniz Yücel, okullardaki temizlik sorununu Meclis gündemine taşıyarak, Devlet okullarındaki hijyen sorununun, salgın hastalık riskine dönüşebileceğine değinmişti. CHP Genel Başkan Yardımcısı Suat Özçağdaş ise Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin’in ücretsiz bir öğün yemek talebiyle ilgili tepki göstererek ”Çocukların üçte biri okullara aç gidiyorlar. Yarısı yetersiz besleniyorlar” dedi.