Yedi çocuktan birinin akran şiddetine uğradığına dikkat çeken uzmanlar: Zorbalık öğreniliyor

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2024 verilerine göre bu oran kız çocuklarında yüzde 14.2’ye, erkeklerde yüzde 13.4’e kadar çıktı. Aralık ayı içinde medyaya yansıyan en az beş farklı zorbalık vakası, bu sessiz şiddetin ulaştığı boyutu gözler önüne serdi. Uzmanlar, zorbalığın yalnızca “sorunlu” okullarda değil, prestijli eğitim kurumlarında da sistematik duruma geldiğine dikkat çekiyor.

EMPATİ BECERİSİ ZAYIF

Pedagog Ebru Şen, “Zorbalık, hem zorbalık yapan hem de zorbalığa maruz kalan çocuklar için ciddi psikolojik ve akademik riskler taşıyor” dedi. Zorbalığın, tek bir kişilik özelliğiyle açıklanamayacağına belirten Şen, “Zorbalık, bireysel özellikleriyle çevresel etkilerin etkileşimi sonucunda ortaya çıkar. Bireysel özelliklere baktığımızda bu çocukların öfke kontrolünde güçlük çektiğini, empati becerilerinin zayıf ve kurallara karşı gelme davranışlarının daha sık olduğunu görüyoruz. Bununla birlikte bazı çocuklar zorbalık yaparak kendi akran gruplarının içerisinde hem statü kazanma hem de güç elde etme aracı olarak da bunu tercih edebiliyorlar” ifadelerini kullandı.

Çevresel etkenlerin önemine de değinen Şen, “Çocuğun içinde bulunduğu aile, yoğun çatışmalar yaşayan, sert disiplin davranışları gösteren, ihmalkâr, istismara açık bir aile ise bu durum çocuğun saldırgan davranışları öğrenmesine zemin hazırlıyor” diye ekledi.

“Çocuğun davranışlarındaki kalıcı değişikliklere dikkat etmemiz gerekiyor” uyarısında bulunan Şen, “Zorbalığa maruz kalan çocuklar okula gitmek istemezler. Baş ağrısından, karın ağrısından söz ederler. Uyku sorunları vardır. Ani duygu durum değişiklikleri yaşarlar” dedi.

‘SOSYAL PRESTİJ’ YOLU!

Sosyolog Prof. Dr. Ercan Geçgin, şiddet yönelimli davranışların öğrenilen davranışlar olduğunu belirtti. Geçgin, “Sadece okul ortamında değil medya kanalıyla, dolaylı olarak da öğrenilebilir, bazı roller veya temsiller taklit edilebilir, okul ortamında kendilerine göre sosyal prestij haline getirilebilir. Sadece sosyoekonomik durum değil, sosyokültürel eşitsizlikler de öğrenciler arasındaki ilişkileri ve akademik performansı etkileyebiliyor” dedi.