Ucuz işgücü projesi MESEM, meslek liselerindeki okul düzenini de bozuyor: Meslek lisesinden MESEM’e ‘atölye’ transferi

Mesleki Eğitim Merkezleri (MESEM) çocukları sermayeye ucuz iş gücü olarak sunması ve bunun sonucunda gerçekleşen çocuk işçi cinayetleri ile tepkileri üzerine çekmeye devam ediyor. Eğitim sendikaları ve muhalefet MESEM’ler için ‘Kapanması gerekir’ görüşündeyken devlet yeni merkezler açmayı sürdürüyor. Bu çerçevede Adana Yüreğir’de de bir MESEM açılması kararı verildi. Yeni merkez, ilçedeki Kiremithane Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nin (MTAL) düzenini bozdu. Açılması planlanan MESEM için okuldaki sekiz atölye ile iki dersliğin sökülüp taşınması kararı alındı. Yüreğir İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, taşınma işleminin ‘kolay ve maliyetsiz’ olduğunu iddia etti. Ancak Eğitim-İş Sendikası bu sürecin; eğitimi aksatacağını ve kamu zararına yol açacağını belirtti.

MÜFETTİŞLER ‘UYGUN DEĞİL’ DEMİŞTİ

Sendika konuya ilişkin, “Atölyeler söküldüğünde düzenekler tahrip olur, yeni alanda altyapı tamamen yeniden kurulmak zorundadır; enerji, havalandırma, güvenlik ve malzeme giderleri doğar. Bu süreç yalnızca eğitim kaybı yaratmaz; aynı zamanda açıkça kamu kaynaklarının israfıdır. Üstelik geçmişte yapılan teftişte müfettişlerin ‘uygun değildir’ diyerek süreci sonlandırdığı, ancak bu değerlendirmenin okula resmî yazıyla bildirilmediği iddiası, MESEM dayatmasının denetimsiz, kapalı ve keyfî biçimde yürütüldüğünü gözler önüne sermektedir. Kiremithane MTAL’in eğitim düzeni korunmak yerine, işveren ağının ihtiyaçları doğrultusunda müdahale edilmektedir” açıklamasını yaptı.

ÖĞRENCİYİ DÜŞÜK MALİYETLİ İŞ GÜCÜ OLARAK GÖRÜYORLAR

Konuya ilişkin gazetemize konuşan Eğitim-İş Genel Başkanı Kadem Özbay ise, MESEM uygulamasının iktidarın yıllardır adım adım kurduğu ‘daha az okul, daha çok işyeri, daha ucuz işgücü’ politikasının en görünür adımlarından biri olduğunu dile getirdi. Özbay, uygulamayla devletin; gençlerin eğitim hakkına yatırım yapmak yerine onları iş yerlerine yönlendirdiğini ve böylece zorunlu eğitimi fiilen tasfiye ettiğini ifade etti. Özbay, haftanın büyük bölümünde işyerine gönderilip okula yalnızca bir gün uğrayan gençlerin, artık öğrenci değil, ‘düşük maliyetli iş gücü’ olarak konumlandırıldığını söyledi.

‘OKUL İÇİNDE İKİ AYRI DÜNYA YARATILIYOR’

MESEM’in işverenlere ‘kesintisiz genç emek’ sağlarken, bu maliyetlerin tamamını kamuya yükleyen bir model olduğunu anımsatan Özbay, “Gençleri okuldan alıp işyerine göndermek, devletin tasarrufu değil; işverenin maliyetinin kamudan karşılanmasıdır. Böylece MESEM bir eğitim modeli olmaktan çıkmış, sermayeye kamu kaynağı aktaran bir mekanizma hâline gelmiştir. Bu model aynı yaşta gençleri bile ayrıştırmaktadır. Belgelerde MESEM öğrencileriyle örgün öğrencilerin karşılaşmaması için ayrı kapılar, ayrı saatler, kartlı geçiş sistemleri önerilmektedir. Aynı yaşta olmalarına rağmen biri öğrenci, diğeri işçi statüsüne itilmekte; okul içinde iki ayrı dünya yaratılmaktadır. Bu, eğitimin gerekliliklerine değil, talimatlara göre şekillenen açık bir tecrit politikasıdır” ifadelerini kullandı.

‘ÇOCUKLARIN ÖLMESİ NORMALLEŞTİRİLEMEZ’

MESEM’in en ağır sonucunun çocuk ölümleri olduğunu, bu model kapsamında en az 16 çocuğun yaşamını işyerlerinde yitirdiğini, kayıtlara dahi geçmeyen yüzlerce yaralanma vakası bulunduğunu kaydeden Özbay, “Bir eğitim uygulamasında çocukların ölmesi normalleştirilemez; bu nedenle MESEM’in genişletilmesi, eğitim politikası olarak değil, çocuk emeği sömürüsünün kurumsallaştırılması olarak değerlendirilmelidir. Kendi çocuklarını bu sisteme göndermeyenler, yoksullaştırdıkları halkın çocuklarını MESEM’e mecbur etmektedir. Bu tercih pedagojik değil; açıkça sınıfsal, ekonomik ve siyasal bir tercihtir” dedi.

‘İŞVEREN İHTİYAÇLI TASARLAMA’

Kiremithane MTAL’e yapılmak istenen müdahalenin de, bir okulun eğitim kalitesini artırmak için değil; işverenlerin ihtiyaçlarını karşılamak için tasarlandığına dikkat çeken Özbay, “Okulun kurumsal bütünlüğü, öğretmenlerin emeği ve öğrencilerin eğitimi, ucuz işgücü politikası uğruna feda edilmektedir. MESEM, eğitimi yok sayan, gençleri işçileştiren ve kamu kaynaklarını sermayeye aktaran bir modeldir. Eğitim-İş olarak, gençlerin eğitim hakkını savunmaya; okulları ucuz işgücü deposuna dönüştüren bu politikalara karşı durmaya ve MESEM adı altında yürütülen çocuk emeği sömürüsünü görünür kılmaya kararlılıkla devam edeceğiz” diye konuştu.