Suriye–İsrail hattında diplomasi trafiği: Netanyahu ile Şara, Beyaz Saray’da görüşecek

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, Eylül ayında BM Genel Kurulu öncesinde Washington’da Beyaz Saray’da bir araya geleceği iddia edildi.

Görüşmenin detaylarını, Şara’ya yakın bir kaynak İsrail merkezli i24NEWS kanalına aktardı.

Söz konusu görüşme, ABD Başkanı Donald Trump’ın arabuluculuğunda gerçekleşecek ve taraflar ilk aşamada bir güvenlik anlaşmasına imza atacak.

Suriye tarafına yakın kaynaklara göre, Beyaz Saray’daki bu görüşme, iki ülke arasında barış ve diplomatik normalleşme sürecinin başlangıcı olacak.

Uzun yıllardır dolaylı temaslarla sürdürülen görüşmeler, ilk kez bu denli açık bir platformda ve üst düzey liderler arasında gerçekleştirilecek.

BAE PERDE ARKASINDA

Görüşmenin zemini ise bir süredir Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) tarafından hazırlanıyor.

Körfez kaynakları, BAE’nin Suudi Arabistan’ın bilgisi dahilinde Suriye ile İsrail arasında yoğun diplomatik trafik yürüttüğünü belirtiyor.

BAE, daha önce de İsrail ile diplomatik ilişkiler kuran ilk Körfez ülkesi olmuş ve “İbrahim Anlaşmaları” kapsamında çok sayıda anlaşmaya öncülük etmişti. Şimdi ise bu rolünü Suriye-İsrail hattına taşıdığı görülüyor.

EN BÜYÜK ENGEL: GOLAN TEPELERİ

Suriye-İsrail diyaloğunda, Golan Tepeleri’nden olası İsrail çekilmesi ve Şam’ın güneydeki silahlı gruplar üzerindeki kontrolü temel başlıklar arasında yer almaya devam ediyor.

Görüşmelerdeki en kritik anlaşmazlık ise İsrail’in Golan Tepeleri’nden çekilmeye yanaşmaması. İsrail tarafı, Suriye’nin özellikle güneydeki silahlı gruplar üzerindeki kontrolünün zayıf olduğunu ve Şara yönetiminin henüz istikrar sağlayamadığını öne sürüyor.

Tel Aviv yönetimi, bu nedenle Golan’dan çekilme sürecini belirsiz bir tarihe ertelemek istiyor. Bu durum, görüşmelerde bir kırılma noktası oluşturabilecek potansiyele sahip.

SURİYE-İSRAİL HATTINDA DİPLOMASİ TRAFİĞİ

İsrail Ulusal Güvenlik Konseyi Başkanı Tzachi Hanegbi, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, Suriye hükümetiyle doğrudan siyasi ve güvenlik görüşmeleri yürüttüğünü ifade etti.

Bu açıklama, bugüne kadar yalnızca “sızdırılmış bilgiler” düzeyinde kalan temasların, artık resmîleşme eşiğine geldiği yönünde yorumlandı.

ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barak, New York Times’a verdiği demeçte, ABD’nin Suriye ile İsrail arasında “anlamlı görüşmelere” arabuluculuk ettiğini söyledi.

Barak, bu temasların kısa vadede tam diplomatik normalleşmeye ulaşmasını beklemediklerini belirterek, “Barış mümkün ama zaman alacak. Çünkü Suriye’deki iç dinamikler karmaşık ve Başkan Ahmed Şer‘a’nın içerideki direnci aşması gerekiyor” ifadelerini kullandı.

Barak ayrıca, Suriye’nin “İbrahim Anlaşmaları” kapsamına alınmasının gündemde olduğunu, ancak bunun “hızlı ve zorlayıcı bir adım” olamayacağını vurguladı.

“Şara’nın halkı tarafından zorlanmadan, kendi siyasi manevra alanıyla ilerlemesi gerekir” diyen Barak, Şam yönetiminin kendi iç dengelerini koruyarak, zamana yayılmış bir normalleşme yoluna girmesini beklediklerini kaydetti.

İbrahim Anlaşmaları, 2020’de Trump döneminde İsrail ile BAE, Bahreyn, Fas ve Sudan arasında imzalanmış ve İsrail’in Arap dünyasında diplomatik tanınırlığını genişleten önemli bir süreç olmuştu.