Partiler süreç komisyonu raporunda nasıl ortaklaşacak: Süreçte ‘ortak rapor’ çabası

Yeni çözüm süreci kapsamında kurulan komisyondaki partilerin grup başkanvekilleri önceki gün bir araya gelerek komisyonun ortak rapor hazırlığı çalışmalarını değerlendirdi. Partiler, ilk görüşlerini paylaştıktan sonra gelecek hafta TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş başkanlığında tekrar toplanmak üzere anlaştı. Gelecek haftaya kadar tüm partilerin ayrı hazırladıkları raporları komisyona sunmuş olması beklenirken, komisyonun ortak raporunun da yeni yıl olmadan tamamlanması hedefleniyor.

Her parti kendi raporunda hem süreçle ilgili hem de sürecin yasal adımlarıyla ilgili farklı öneriler sunduğu için “Nasıl bir ortak rapor çıkacak?” sorusuna yanıt aranıyor. Bu kapsamda, sürecin başlangıcını anımsatan komisyon üyeleri; “bu komisyonun zaten yasal bir düzenleme yapmayacağını” vurguluyor. Bu nedenle raporda “Silah bırakan örgüt mensuplarının geçiş yasaları nasıl olacak? Terörle Mücadele Yasası nasıl değiştirilecek? Sürece özel bir yasa mı çıkartılacak?” gibi sorulara karşı somut yasal düzenleme önerilerinin yerine genel değerlendirmelerin yer alacağını belirtiliyor.

‘ADALET BEKLEYEN KİMSE ISKALANMAMALI’

Komisyonun bazı üyeleri bu noktada “Örneğin partiler sürece özel bir geçiş yasası çıkartmakta uzlaşırsa, rapora ‘Sürece özel yasalar çıkartılacak’ gibi bir ifade eklenir. Rapor süreci bittikten ve genel kurulda görüşüldükten sonra, komisyonun tavsiyelerine göre yasal düzenlemeler çalışılırken; mesela devletin istihbarat birimi gelir, Meclis’e çıkarılacak yasal düzenlemenin etkisiyle ilgili bilgi verir. Aynı şekilde Adalet Bakanlığı’ndan yasal düzenleme konusunda görüş alınır. Ona göre Meclis kendi pratiğinde bir yasa çalışması yapar. Ama somut yasal düzenleme bizim komisyonumuzun raporunun dışında bir konu olur. Komisyon sadece genel değerlendirmelerle bir çerçeve çizer” görüşünü paylaşıyor.

Bunun yanında partilerin çizeceği bu genel çerçevenin toplumu rahatsız edecek değerlendirmelerden uzak olması da önemseniyor. Muhalefet bu noktada örgüt mensupları konuşulurken özellikle toplumun adalet bekleyen değişik kesimlerinin de raporda ıskalanmaması gerektiğinin altını çiziyor.

MUHALEFETTEN ‘AİHM VE AYM’ BEKLENTİSİ

Raporun ekler kısmına her partinin kendi hazırladığı raporların ekleneceği belirtilerek “Herkesin raporu eklerde olacağı için ortak raporda şerh bölümüne gerek olmaz. Bunun dışında herkesin Türkiye’nin demokratikleşmesi konusunda farklı bakışları var. Muhalefet Türkiye’nin tamamen demokrasiden uzak olduğunu, yargının taraf olduğunu söylüyor. İktidar ise ‘Yargı bağımsız’ diyor. Bu gibi konularda bir uzlaşma çıkması zorunluluk değil. Bu raporda bir partinin siyasi duruşu değil, komisyonun ortaklaştığı noktalar olacak. Her partinin kendi görüşü de raporlarda ek olarak yer almış olacak. Bu nedenle bazı görüş farklılıkları sorun olmaz” yorumu yapılıyor.

Bunun dışında muhalefetten bazı üyeler, ortak raporda “AİHM ve Anayasa Mahkemesi kararlarına uyulur” gibi ifadelerin yer alması konusunda iktidarla uzlaşılabileceğini söylüyor. Bu kapsamda önemli olanın seçilecek dil ve üslup olacağı belirtiliyor.