Nükleer tesislerde güvenlik boşluğu: Sayıştay’dan ‘ivedi düzenleme’ uyarısı

Akkuyu Nükleer Santrali’nin önümüzdeki yıllarda faaliyete geçmesi bekleniyor. İktidar ayrıca nükleer enerjiyi yaygınlaştırmak için de çalışmalar yürütüyor. Buna karşın Sayıştay’ın denetim raporuyla skandal olarak nitelendirebilecek bir durum ortaya çıktı.

Nükleer tesislerde bulunan iş ekipmanları hakkında sağlık ve güvenlik şartlarına ilişkin bir düzenleme bulunmadığı tespit edildi. Sayıştay, “çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri arasında bulunan nükleer tesislerin, kapsam dışı bırakılmasının nedeni anlaşılamamıştır” derken, “ivedi” düzenleme yapılması çağrısında bulundu.

Sayıştay’ın Nükleer Düzenleme Kurumu (NDK) denetim raporunda, nükleer tesislerde bulunan iş ekipmanları için sağlık ve güvenlik şartlarına ilişkin bir düzenleme bulunmadığına dikkat çekildi.

Raporda, kurumda yapılan denetimlerde hâlihazırda nükleer tesislerde bulunan iş ekipmanları için sağlık ve güvenlik şartlarına ilişkin bir düzenleme bulunmadığı, yetkili kurumlarla yapılan görüşmelerin sonuca ulaşamaması nedeniyle, mevcut durumda bu konudaki hukuki boşluğun giderilemediğinin görüldüğüne dikkat çekildi. Kurum ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı arasındaki yazışmalara da yer verilen raporda, 2022 yılında yönetmeliğe eklenen hükümle nükleer tesislerde bulunan iş ekipmanlarının “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği”nin kapsamı dışında bırakıldığı vurgulandı.

NDK tarafından kapsam dışı bırakmanın önerilmediği veya düzenlemeye uygun görüş verilmediğine işaret edilen raporda, “İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamındaki çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri arasında bulunan nükleer tesislerin, bu kanuna dayanılarak çıkarılan bir yönetmelikte kapsam dışı bırakılmasının nedeni anlaşılamamıştır” denildi.

‘ZAFİYET’ OLUŞTURUR

NDK bakanlığa gönderdiği yazıda, nükleer tesislerin yönetmeliğin kapsamı dışında tutulmasının nükleer güvenlik ve radyasyondan korunma açısından zafiyet oluşturabileceği konusunda uyarıda bulundu. Oluşan düzenleme boşluğunun ne şekilde giderileceği konusunda bilgi verilmesini istedi. Sonrasında bakanlık ile kurum arasında toplantılar da yapıldı. NDK, bakanlığa bir yazı daha gönderdi. Bakanlık ise nükleer tesislerin İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nin kapsamına alınması konusunun yönetmelik çalışmalarında değerlendirilmek üzere kayıt altına alındığını bildirmekle yetindi. Sayıştay, şu tespiti yaptı:

“Özetle ve sonuç olarak Nükleer Tesislerin ve Nükleer Maddelerin Emniyetine İlişkin Yönetmelik kapsamındaki nükleer tesislerde bulunan iş ekipmanları, İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği kapsamı dışında bırakıldığından hâlihazırda nükleer tesislerde bulunan iş ekipmanları için sağlık ve güvenlik şartlarına ilişkin bir düzenleme bulunmamakta olup ilgili bakanlığa gönderilen resmi yazı ve görüşmelerin tekrar ele alınarak bu konudaki hukuki boşluğu giderici mevzuat düzenlemelerinin ivedi şekilde tamamlanması gerektiği değerlendirilmektedir.”