Nepal’deki ‘Z Kuşağı’ isyanının ardından ilk kadın Başbakan görevi devraldı

Nepal, bir haftadır süren kanlı Z Kuşağı protestoları sonrasında yeni bir döneme girdi. Başkent Katmandu’da, eski Yüksek Mahkeme Başkanı Sushila Karki, yemin ederek ülkenin ilk kadın başbakanı oldu.

Bu gelişme, Başbakan K. P. Sharma Oli’nin istifası ve parlamentonun feshedilmesiyle sonuçlanan sokak gösterilerinin hemen ardından geldi.

YOLSUZLUK KARŞITI DURUŞUYLA TANINMIŞTI

73 yaşındaki Sushila Karki, Nepal halkına yabancı bir isim değil. 2016-2017 yıllarında ülkenin tek kadın Yüksek Mahkeme Başkanı olarak görev yapan Karki, özellikle yolsuzluk karşıtı duruşuyla tanınmıştı.

Parlamentodaki muhaliflerin görevden alma girişimlerinden güçlenerek çıkan Karki, ‘dürüst yargıç’ imajını pekiştirmişti.

Karki şimdi, güven kaybı yaşayan siyasi sınıfın ardından öfkeyle dolu bir toplumu yönetmek zorunda. Genç kuşak, ‘şeffaflık ve hesap verebilirlik’, ‘ekonomik fırsatlar’ ve ‘özgürlüklerin korunması’ gibi somut adımlar görmek istiyor.

Z KUŞAĞINI İKNA EDEBİLECEK Mİ?

Karki’nin en kritik sınavı, Mart 2026’da düzenlenecek erken seçimlere kadar geçiş hükümetini yönetmek olacak. Ancak bu kısa sürede bile ifade özgürlüğünü koruması, yolsuzluğa karşı mücadele başlatması ve gençlere umut verecek ekonomik adımlar atması gerekiyor.

Karki, geleneksel siyasi ailelere bağlı olmayan bir isim. Bu özellik onu gençler için umut sembolü haline getirse de, sembolizm tek başına yeterli olmayabilir. Nepal’in Z Kuşağı, artık yalnızca slogan değil, gerçek değişim talep ediyor. Eğer Karki bu beklentilere yanıt veremezse, sokaklar yeniden hareketlenebilir.

SUSHİLA KARKİ KİMDİR?

• 73 yaşında olan Sushila Karki, Nepal tarihinin ilk ve tek kadın Yüksek Mahkeme Başkanıdır.
• 2016-2017 yıllarında görev yaptığı dönemde, yolsuzluk karşıtı tavizsiz kararlarıyla tanındı.
• Parlamentodaki muhaliflerin görevden alma girişimlerinden güçlenerek çıktı ve “dürüst yargıç” imajını pekiştirdi.
• Siyasi elit ailelere mensup olmaması, onu özellikle genç kuşak için umut sembolü haline getirdi.
• Şimdi ise geçici başbakan olarak en önemli görevi, Mart 2026’da erken seçimleri düzenlemek ve krizde güven veren bir yönetim sergilemek.

NE OLMUŞTU?

Nepal, geçtiğimiz haftalarda tarihin en büyük gençlik ayaklanmalarından birine sahne oldu. Hükümetin 26 sosyal medya platformunu yasaklaması, yıllardır süregelen yolsuzluklara ve ekonomik umutsuzluğa karşı biriken öfkeyi ateşledi.

Z Kuşağı öncülüğünde başlayan protestolar kısa sürede ülke geneline yayıldı. #NepoKids etiketi, siyasilerin ayrıcalıklı çocuklarının lüks yaşamını sembol haline getirirken, gençler “geleceğimiz çalınıyor” diyerek meydanlara indi.

Polisin sert müdahalesi sonucu 50’den fazla kişi yaşamını yitirdi, binlerce kişi yaralandı. Başkent Katmandu’daki parlamento binası ateşe verildi, siyasetçilerin evleri kundaklandı. Başbakan KP Sharma Oli, artan baskı üzerine helikopterle saraydan kaçtı ve istifasını açıkladı.

Krizin büyümesi üzerine Nepal ordusu sokaklara indi; Genelkurmay, hem diyalog çağrısı yaptı hem de gerektiğinde “kontrolü biz alırız” mesajı verdi.

Tüm bu gelişmelerin ardından ülkenin geçici yönetimini üstlenmek üzere, eski Yüksek Mahkeme Başkanı Sushila Karki yemin ederek Nepal’in ilk kadın başbakanı oldu.