Meclis’te açılım tartışması: Biri ‘PKK feshedilmeden adım atılmaz’ dedi, diğeri ‘Öcalan’sız barış olmaz’

Yeni açılım süreci kapsamında TBMM’de kurulan Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu’nda dinlemelerin tamamlanmasının ardından raporlama aşamasına geçildi. Siyasi partilerin Meclis Başkanlığı’na sunduğu raporlar, sürece dair derin bir siyasal ve ideolojik yarılmayı gözler önüne serdi. Meclis Başkanlığı’na iletilen MHP ve DEM Parti raporları, açılım tartışmasının yalnızca teknik bir çözüm arayışı olmadığını; cumhuriyetin temel nitelikleri, devletin güvenlik refleksi ve siyasal meşruiyet anlayışı üzerinden sert bir karşıtlığa dönüştüğünü ortaya koydu.

MHP: ‘KÜRT SORUNU YOK, TERÖR TEHDİDİ VAR’

MHP’nin raporunda, Kürt sorunu tanımı kesin bir dille reddedildi. Raporda, yaşananların tarihsel ya da siyasal bir sorun olmadığı; meselenin tamamıyla PKK terörü ve ona bağlı güvenlik riski olduğu savunuldu. MHP, cumhuriyetin kurucu yapısında, anayasal düzende ve ulus-devlet modelinde herhangi bir sorun bulunmadığını vurguladı. Anayasa’nın ilk dört maddesi “değiştirilemez ve tartışılamaz” alan olarak tanımlanırken, bu başlıklara yönelik her türlü öneri beka tehdidi olarak nitelendirildi. Raporda, devletin terör örgütleriyle müzakereye girmesinin “meşruiyet üretmek” anlamına geleceği savunuldu. Çözüm için tek yolun PKK’nin silahsızlandırılması, feshi ve ilişkili yapıların tasfiyesi olduğu belirtildi. Demokratikleşme, hak ve özgürlükler ise ancak güvenlik politikalarının ardından ve onları zedelemeyecek ölçüde ele alındı.

DEM PARTİ: ‘BARIŞIN ANAHTARI ÖCALAN, YOL HARİTASI ANAYASAL DÖNÜŞÜM’

DEM Parti raporu ise açılım sürecini bambaşka bir çerçevede ele aldı. Raporda Kürt meselesi, bir güvenlik dosyası olarak değil; eşit yurttaşlık, hukuk devleti ve demokratik sistem sorunu olarak tanımlandı. Raporun en dikkat çekici ve en sert başlığı ise, çözümün merkezine terör örgütü PKK’nin elebaşı Abdullah Öcalan’ın yerleştirilmesi oldu. Öcalan, barış sürecinin tarihsel bir figürü olmanın ötesinde, aktif ve belirleyici bir siyasal aktör olarak sunuldu. İmralı görüşmeleri, ateşkes çağrıları ve “stratejik barış anlayışı” raporun ana omurgasını oluşturdu. DEM Parti, çözüm için ‘barış yasası’ çıkarılmasını, Öcalan’a serbestlik öngören‘umut hakkı’nın uygulanmasını, Terörle Mücadele Kanunu ve infaz rejiminin değiştirilmesini, kayyım uygulamalarına son verilmesini ve nihayetinde yeni bir anayasa yapılmasını önerdi. Mevcut cumhuriyet yapısının Kürt meselesini ürettiği savunularak, “demokratik cumhuriyet” ve “yeni toplumsal sözleşme” çağrısı yapıldı.

DEVLET REFLEKSİ Mİ, ÖCALAN MERKEZLİ SİYASAL ÇÖZÜM MÜ?

İki rapor arasındaki fark yalnızca yöntemsel değil; devletin rolüne, meşruiyetine ve sınırlarına dair köklü bir ayrışmayı yansıtıyor. MHP, devletin tarihsel refleksini ve güvenlik eksenli yaklaşımını savunurken; DEM Parti, bu yaklaşımın barışı imkânsız kıldığını ileri sürerek rejimsel ve anayasal dönüşüm talep ediyor. MHP raporu, ülkenin kurucu değerlerinin tartışmaya açılmasını “tehdit” olarak görürken; DEM Parti raporu, bu değerlerin değişmeden barışın sağlanamayacağını savunuyor. Açılım süreci böylece bir kez daha “terörle mücadele” ile “Öcalan eksenli barış” hattı arasında sıkışmış görünüyor.

MECLİS’TE ORTAK RAPOR MÜMKÜN MÜ?

Siyasi partilerin raporlarını teslim etmesinin ardından tüm raporların komisyonda ele alınması ve nihai metinin hazırlanması bekleniyor. Ancak biri “PKK feshedilmeden adım atılamaz”, diğeri “Öcalan’sız barış olmaz” diyen iki yaklaşım arasındaki uçurum, Meclis’te ortak bir dil oluşturulup oluşturulamayacağı sorusunu da beraberinde getiriyor.